به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام و المسلمین محمد رضا برته، مدیر مسئول خبرگزاری حوزه، در دوره سواد رسانه‌ای که برای طلاب فعال در حوزه وهابیت در مؤسسه دارالإعلام برگزار شد، با اشاره به گسترش فضای مجازی در زندگی و جامعه انسانی، گفت: مطابق با آمار، بیشترین استفاده و بهره برداری در پیام‌رسان ها و شبکه‌های اجتماعی فیسبوک، یوتیوب، واتساپ، فیسبوک مسنجر، وی چت و اینستاگرام است.
وی فرهنگ گفتمانی حاکم در دنیا را متفاوت با فضای گفتمانی حاکم در ایران دانست و افزود: اقتضائات فرهنگی ایران با تلگرام و اینستاگرام سازگارتر است، در حالی که کنشگری در فیسبوک همراه با تولید است، در فیسبوک اگر محتوایی تولیدی باشد استقبال بهتری پیدا می‌کند.
سخنگوی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، با اشاره به نرخ رشد کاربران شبکه‌های مجازی در دنیا، گفت: وقت کار در دوره فضای مجازی نگذشته است، نرخ رشد به ۳.۲ میلیارد تا اواخر ۲۰۲۰ رسیده است و این سیر در حال امتداد است.
وی با بیان این که فضای مجازی در مرحله محصول دهی است، افزود: تجربه زیسته کشورهای مختلف نشان داده که هر کجا زیر ساخت اینترنتی و فنی لازم ایجاد شود، اولین چیزی که مورد استقبال عموم قرار می‌گیرد شبکه‌های اجتماعی و در مرحله بعد شبکه‌های پخش فیلم و سریال است.
مدیرمسئول خبرگزاری حوزه، بیان کرد: شبکه‌های مجازی در سال‌های گذشته و در کشورهای مختلف شتاب رشد ویژه‌ای داشته است که بیشترین سرعت رشدها را کوبا، آفریقای جنوبی و اتیوپی داشته‌اند، این یعنی کشورهای در حال توسعه مخاطبان جدید این مسئله اند، نرخ تبلیغ دین در اتحادیه اروپا با کشورهای پیش‌گفته قابل مقایسه نیست و نرخ گرایش دینی در آفریقا، شبه قاره، شرق آسیا و آمریکای جنوبی بسیار بالا است.
وی افزود: ابزار کار در بسیاری از کشورها شبکه‌های اجتماعی هستند و در مقایسه، سطح پوشش و اثر گذاری بین فضای مجازی و شیوه‌های سنتی، فاصله معناداری وجود دارد.
در فضای جریان سازی خبری در ایران، معمولاً توئیتر نقطه آغاز است
مسئول مرکز رسانه و فضای مجازی حوزه‌های علمیه، ادامه داد: چرخه تولید محتوا در فضای جریان سازی خبری از توئیتر شروع می‌شود و سپس در اینستاگرام و بعد تلگرام، گل می‌کند و عرفی می‌شود؛ رفتارشناسی مخاطب ایرانی در شبکه‌های اجتماعی جالب است، بیشترین وقت گذرانی در ایران متعلق به اینستاگرام و تلگرام است.
وی خاطرنشان کرد: سبد مصرف اینترنتی ایرانیان در اینستاگرام بیشتر از واتساپ است، فرهنگ انتقال واتساپ خطی است، ولی اینستاگرام شما را در ۴ جهت و به صورت موزاییکی و در بسترهای بصری و شنیداری ارجاع می‌دهد و فعالیت مخاطب را بالا می‌برد.
مدیر مسئول هفته نامه افق حوزه، گفت: طبق آمارهای اعلامی بیش از ۵۰ میلیون اکانت ایرانی با بیش از ۵۰ درصد مصرف اینترنت در ایران متعلق به اینستاگرام است، یعنی درصد بالایی از جمعیت ۱۵ تا ۵۰ ساله ایرانی در این شبکه فعال هستند.
وی با خطاب به دانش پژوهان این دوره، گفت: لازم است در ابتدا کاربری و هدفتان و سپس رفتارشناسی مخاطب را شناسایی کنید و بدون شک یکی از مواردی که باید درباره آن تصمیم گرفت این است که چه پلتفرمی را انتخاب کنید و برای این منظور باید دید که شبهه در کدام پلتفرم است در آنجا باید فعالیت کنید.
تسلط و مهارت و دانش کافی شرط ورود به این عرصه است
مدیر مسئول خبرگزاری حوزه، بیان کرد: اولین محور در آداب کنشگری فضای مجازی توجه به عناوین ثانویه است، روز اول شخص معتقد است که باید در بالاترین سطح فعالیت کند و گاهی فعال این عرصه توجه به عناوین ثانویه در انتشار مطالب ندارد که به عنوان مثال خدای ناکرده دشنام و توهین نباشد.
گاهی فعالیت رسانه‌ای عناوین حقوقی پیدا می‌کنند، لذا در نسبت دادن مطلب و انتشار آن دقت کنید. گاهی شخص از افترا فراتر می‌رود و به کشف اسرار مردم می‌پردازد که در نتیجه گاهی به دلایل جذاب و مورد استقبال بودن مطلب؛ مرز ولنگاری با اطلاع رسانی اشتباه می‌شود و شخص فکر می‌کند که شل دهنی، اسمش حریت است، حواسمان باشد که قرار نیست کشف اسرار مردم کنیم.
حجت الاسلام و المسلمین برته دومین محور کنشگری در عرصه رسانه و فضای مجازی را خود بودن خواند و گفت: قرار نیست با ورود به فضای مجازی خود را گم کنیم.
وی کار در فضای مجازی را در دو حیطه کار عرفی و کار تخصصی و حرفه‌ای برشمرد و افزود: در کار تخصصی و حرفه‌ای اکانت را تأسیس می‌کنید و ممکن است که کل ملاحظاتش متفاوت باشد ولی به این معنا نیست که خود نباشیم، بلکه اقتضای خود بودن در کار است و هویت و رسالت نباید از بین برود.
سخنگوی مرکز مدیریت حوزه افزود: یک فعال رسانه‌ای منسوب به حوزه همیشه خودش را در حریم حرم می‌داند و هیچوقت یله و رها نمی‌شود و اجازه نمی‌دهد که فضای مجازی آن را کنترل کند.
وی با اشاره به اینکه رسم حوزوی را در عرصه کار رسانه‌ای نباید فراموش کرد، گفت: یک فعال رسانه‌ای معرف نهادی است که به آن تعلق دارد و کل فعالیت‌های او تابع اصول کلی او حیات و ارزش‌های حوزوی او است.
مسئول مرکز رسانه و فضای مجازی حوزه ادامه داد: عموم جامعه مخاطب هر پلتفرمی یک مطلوبیت‌هایی دارد و ذائقه‌ها بر این است که اگر مطلب خاصی کار شود، موجب رشد پیج یا کانال می‌شود، این روند بسیار خزنده شروع می‌شود تا جایی که ممکن است شخص مرزهای ارزشی را فراموش کند.
وی با اشاره به این عنوان که یک خبرنگار و کنشگر حوزوی صرفاً تیتر جذاب نمی‌زند، بلکه یک تیتر درست جذاب می‌زند، گفت: آنچه مسلم است این که شخص بتواند درست و جذاب کار کند.
حجت الاسلام و المسلمین برته، محور سوم را حرفه‌ای بودن برشمرد و خاطرنشان کرد: اولین اصل در این محور مسابقه محور بودن است، ولی در مسابقه تخریب نداریم، طلبه قرار نیست که با زدن حریف جذب مخاطب کند و قاعده مسابقه را رعایت می‌کند.
وی گفت: باید در فضای مجازی در ارتباط و تعامل باشید، افرادی که در فضای مجازی موفق هستند به هر رویداد فرهنگی به عنوان فرصت نگاه کرده‌اند.
سخنگوی مرکز مدیریت حوزه، ارجاع دهی و مستند صحبت کردن را از دیگر تکنیک‌های کنشگری در فضای مجازی خواند و گفت: ما یک سنتی داریم به نام روایت حدیث؛ هنر راوی حدیث بیان داستان عجیب و جذاب نیست، بلکه اعتبار حدیث به مستند و موثق بودن و نقش راوی حدیث است؛ ولی در فضای مجازی اگر چیز خوبی را دیدیم فکر می‌کنیم که این را باید از سوی خود منتقل کنیم، اینها گاهی موجب تخریب می‌شوند؛ در حالی که ارجاع دهی به مخاطب اعتماد بیشتری می‌دهد.
وی تکنیک بعدی آداب کنشگری فضای مجازی را پرهیز از وارونه سازی دانست و افزود: وارونه سازی یعنی تقطیع، بزرگ نمایی و حذف نابجای مطالب خبری و رسانه‌ای که باید به شدت از آن خودداری شود.
مدیر مسئول خبرگزاری حوزه، به قاعده مند بودن اشاره کرد و گفت: طلبه چارچوب دارد، هر چیزی را فالو نمی‌کند، هر کلیپی را بازنشر نمی‌دهد، درباره هر چیزی حرف نمی‌زند و برای خود قاعده و مبنا دارد؛ طلبه باید قاعده مند و در عین حال بروز باشد، قرار نیست که قدیمی حرف بزنیم که مخاطب ما درک نکند، شخص باید مخاطب شناس باشد و این به معنای ولنگاری ادبی نیست. طلبه فعال مجازی باید خاص باشد ولی نه شاذّ. شاذ یعنی نادر غیر مقبول، اما خاص یعنی نادر مقبول، یعنی در صنعت بسته بندی حرفی را باید به نحوی ارائه بدهید که خاص باشد، در کنار همه هنرهای شهید مطهری خاص ارائه دادن از هنرهای ایشان بود؛ بیان ایشان و ارائه ایشان ارائه خاص است، لذا خاص باشید ولی شاذ نباشید.
