به گزارش خبرگزاری «حوزه»، این همایش که به مناسبت روز جهانی فلسفه برگزارشد، در ابتدا حجت الاسلام والمسلمین محمدی جورکویه گفت:گروه فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تا کنون در راستای رسالت خود که تولید علوم انسانی و اسلامی فعالیت های مختلفی ارایه کرده است.
وی افزود: تا کنون بیش از 40اثر تخصصی در حوزه فقه های مضاف ارایه و 300مقاله علمی و پژوهشی در نشریات علمی و پژوهشی خود از جمله قبسات و فقه وحقوق اسلامی و... در این مرکز منتشر شده است.
دبیر اجرایی همایش فلسفه فقه یادآورشد: هم اکنون این مرکز 20اثر در دست انتشار دارد که یک پرونده و عملکرد قابل توجهی است که پژوهشگاه در دو دهه فعالیت خود انجام داده است.
پس از وی پیام آیت الله العظمی سبحانی توسط فرزند ایشان، حجت الاسلام سبحانی قرائت شد؛ در بخشی از این پیام آمده است که فلسفه فقه به ویژه فقه مقارن فقه اسلامی میراث ارزشمند معنوی است که از پیامبر (ص) بزرگوار وعترت پاک او به دست فقیهان رسیده و آنها نیز با تلاش های علمی خود به آن تبلور بخشیده اند تا آنجا که در همه اعصار پاسخگوی نیازهای گوناگون امت اسلامی بوده است.
یکی از نکات قابل توجه در قوانین اسلامی گستردگی آن است؛ به گونه ای که به تمام جوانب بشر نظر افکنده است پدیدآورنده این قوانین گروهی است که نه نزد کسی درس خوانده اند و نه در مکتبی برای فراگیری دانش زانو زده اند و این خود گواه بر این است که این احکام میوه شجره طیبه وحی است نه زاییده فکر انسانی.
در بخش دیگری ازاین پیام آمده است که در قرآن صدها آیه درباره تشریع اسلامی وارده شده است که احیانا می گوید 500آیه است، ولی آنها آیاتی را در نظر می گیرند که مستقیم گویای حکم اسلامی است ولی آیاتی دیگری دارند که از آنها می توانیم حکم الهی را استخراج کرد و این راهی است که امامان معصوم(ع) به روی ما گشوده اند.
این گونه از استنباطات در گروی ذوق فقهی است که هم با قرآن و هم فقه انس بیشتری داشته باشد، این میراث الهی پس از پیامبر(ص) به دست مفتیان و سپس فقیهان پرورش زیادی داشت که قسمت اعظم آنها به دست فراموشی سپرده شده و تنها چهار مذهب از اهل سنت باقی مانده است در مقابل فقه جعفری است از آن بگذیریم فقه اسماعیلی و زیدی است.
در اینجا با فقه جعفری از نظر ما چنین بحث مقارن از جهاتی مفید و سودمند است و به همین خاطر است که شیخ طوسی بخشی از نوشته های خود را بر همین اساس قرار داده و کتاب خلاف او پس از کتاب خلاف شیخ مرتضی ارزشمند فقه مقارن است پس از شیخ طوسی این دست بررسی به دست فراموشی سپرده شد ولی علامه حلی با تذکره الفقها و منتها المطلب این عرصه را گشود.
در عصر ما استاد ما آیت الله العظمی بروجردی به این مطلب توجه بیشتری داشته و در بررسی این حوزه پرداخت و این روش را در حوزه احیا کردند و امروز تا حدی رواج دارد....
در ادامه این مراسم حجت الاسلام والمسلمین علیدوست گفت:تشکیل چنین همایش هایی می توان در راستای تکمیل و گاه تاسیس یک دانش اثرگذار باشد.
وی افزود: چیستی شناسی فلسفه فقه، ارتباط فلسفه فقه با اصول فقه، ضرورت فلسفه فقه و فهرست کردن برخی از مسایل فلسفه فقه در حوزه مبحث فلسفه فلسفه فقه موثر است که باید به آنها اشاره کرد.
حجت الاسلام والمسلمین علیدوست یادآورشد: در حوزه چیستی شناسی فقه باید گفت که فلسفه فقه از دو کلمه فلسفه وفقه تشکیل شده است؛ فلسفه چه وقتی که مطلق بیان می شود و یا وقتی به یک مضاف الیه اضافه می شود در هر دو صورت دانش توصیفی است؛ سنخ فلسفه سنخ توصیف و تحلیل است؛ در مقابل دانش هایی که روح حاکم و غالب، نظریه پردازی، نقد و ابرام است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، خاطرنشان کرد: اگر بدون مضاف الیه این بحث را مطرح کنیم فلسفه بیان می شود به دانش وصف وجود و دانشی که عالم و تکوین را تحلیل می کند؛ اگر اضافه شود یعنی گفته شود فلسفه فقه یعنی دانشی که فقه را گزارش می دهد.
در ادامه استاد رشاد گفت: گفتمان مجدد در مقام آن است که با تکیه بر میراث ارزشمند سلف و در عین توجه داشتن به دست یافته های معرفتی بشر در فرای مرزها، خود تاسیس اساس کند و خود میراث گذار باشد و یک قدم تاریخ و معرفت را به جلو ببرد.
وی افزود: گفتمان معرفت دینی حدود سه ربع قرن اخیر از دهه 20شمسی در ایران پدید آمده و یا برجسته شده است؛ این گفتمان در حوزه فلسفه و فقه و اصول و کلام و تفسیر و.... رویکردها و دستاوردهایی داشته است.
گفتنی است در پایان سه مقاله برتر این همایش قرائت شد.
