به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در تهران، غلامرضا اعوانی استاد فلسفه دانشگاه شهید بهشتی در همایش بزرگداشت حکیم ملاصدرا که ظهر امروز در مجتمع آدینه تهران برگزار شد، با اشاره به پیوند حکمت ایرانی و اسلامی که همان حکمت نبوی است گفت: در ایران دو دین بزرگ وجود دارد. زرتشت و اسلام که هردو حکمت نبوی هستند. ایرانی‌ها همیشه به حکمت اصالت داده اند برخلاف اعراب که به اصل ایمان و قدرت باور داشتند.
وی افزود: در غرب، دین و حکمت و فلسفه جدا هستند اما در دین اسلام و زرتشت و تمام تمدن‌ها تحت تاثیر حکمت نبوی هستند و بر روی هنر، ادبیات، جهان شناسی و آخرت شناسی فرهنگ‌ها اثر گذاشته است و این برخلاف فلسفه رسمی سکولار است.
استاد دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: افلاطون در مدینه فاضله خود شعرا را از شهر خود بیرون می‌کند. شعر در اینجا شامل انواع هنر می‌شود اما در قرآن از هنر سخن به میان آمده است. در پی همین حکمت است که اشخاصی مانند مولوی، سعدی، حافظ در فرهنگ ایرانی متولد شدند یا حتی معماری و قالی بافی هم تحت تاثیر یک حکمت الهی بوده است.
وی گفت: این حکمت در ابعاد وجود انسان است و می‌توان آن را تحققی دانست. حکمتی که در هر دو دین وجود دارد. براساس آن در تمام عالم و انسان خداوند حضوری قدسی دارد.
استاد فلسفه شهید بهشتی بیان کرد: زرتشت براساس آیات قرآن یک رسول بوده اما به خاطر تعصبات اعراب، ایرانی‌ها را مجوس نامیده‌اند. البته اهل مجوس را اهل کتاب می‌دانستند. فرهنگ ایرانی با فرهنگ اسلامی تطابقات زیادی دارد. قرآن سه شرط برای اقوام در نظر می‌گیرد که عامل سعادت آن‌هاست که این عوامل با مفاهیم پندار نیک، گفتار نیک، کردار نیک تطبیق دارد. مفاهیمی چون نور، عقل، خرد، یکتاپرستی، دوری از بت پرستی، عدالت، حکومت عدل، اختیار و مسئولیت انسان و فضایل فردی و اجتماعی در هر دو دین مشترک است.
وی افزود: در دین شناسی غربی‌ها تقسیم‌بندی هایی دارند که شامل: ادیانی که به یک سرزمین و نژاد تعلق دارند مثل دین یهود یا هندوها و ادیانی که که جهانی هستند مانند مسیحیت و اسلام. اسلام به دلیل آنکه تمام کتب الهی قبل از خود را تایید می‌کند، یک حکمت جهانی است.
اعوانی تصریح کرد: همان طور که گفته شده حکمت گمشده مومن است، برای همین علوم عقلی یونان را یاد گرفتند و آن را به کار بستند. حتی در بعضی از موارد اصل یونانی آن علم از بین رفته اما در ترجمه عربی آن وجود دارد. سنت حکمت فقط در ایران ادامه پیدا کرده و در کشورهای دیگر وجود ندارد و همه اشعری و ضد فلسفه هستند.
وی تصریح کرد: به نظر سهروردی هرنفسی بهره‌ای از نور الهی دارد و جایگاه اولیا و عرفا و حکما را ارج می‌نهد. ملاصدرا نیز از حکمت عرفا و اولیا استفاده کرده است. فقهای حکیم نیز داشته‌ایم و این فقط در تشیع امکان پذیر است که فردی هم فقیه و هم حکیم باشد زیرا متکلمان در دایره معرفتی خود انسان شناسی و جهان شناسی ندارند و تنها یه اصول شریعت می‌پردازند.
اعوانی در پایان با بیان این که جامعه امروز به حکمت نبوی نیاز دارد، گفت: یکی از خصوصیت‌های حکمت ما این بوده که هرجا مرکز قدرت شده، مرکز حکمت نیز شده است. مثلا خراسان، اصفهان، مراغه و حتی تهران که شهر هزار حکیم است.
خبرنگار: فاطمه اسماعیلی
