حجت‌الاسلام محمد مهدی حاجیلویی محب، استاد حوزه و دانشگاه در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در همدان، درباره پژوهش و نگارش در حوزه‌های علمیه اظهار کرد: روز قلم فرصتی برای پررنگ کردن آن در میان محققین و بررسی دستاوردها و چالش‌های فراوری حوزه قلم و پژوهش به ویژه در حوزه‌های علمیه است.
وی ادامه داد: بنیان‌های یک جامعه را اندیشه‌ها می‌سازد و اندیشه‌ها از رهگذر پژوهش و پژوهشگران پا به عرصه می‌گذارند بنابراین همانگونه که اندیشه و اندیشیدن را نمی‌توان ساده دانست، پژوهش و پژوهشگر را نیز نمی‌توان غافلانه فراموش کرد.
حجت‌الاسلام حاجیلویی محب اذعان کرد: غفلت در این زمینه راه را بر پیشرفت و ترقی می‌بندد و استعدادها را ابتر و ناکام می‌کند اما پرسش بنیادین در این عرصه این است که چگونه می‌توان روح پژوهشگری را در جامعه پرورش داد؟ و چگونه می‌توان جامعه علمی جوان حوزوی را به سمت درنگ و تأمل در پدیده‌ها رهنمون کرد؟
وی افزود: پاسخ مشکل است اما در اجمال باید گفت که از راه‌های رسیدن به این امر ایجاد باور عمومی در امر پژوهش است چراکه بسیاری از ناکامی‌های نسل جوان حوزوی که به جدایی آنان از عرصه‌های پژوهش منجر شده به ویژه در حوزه نوپای خواهران، مقوله ناباوری‌ها است.
از پژوهش یک غول ساخته‌ایم
این استاد حوزه و دانشگاه تشریح کرد: گاه از پژوهش چنان غولی می‌سازیم که کسی جرأت نزدیک شدن آن را ندارد و گاهی به دلیل ضعف نظام آموزشی، اجازه بلندپروازی‌های پژوهشی را به دانشپذیران نمی‌دهیم و ناخواسته با برخی استادمحوری‌ها یا مشاوره‌های کلی بدون آگاهی از استعدادهای فردی طلاب خواهر باعث گریز آنها از عرصه پژوهش می‌شویم.
وی ابراز کرد: نوپژوهندگان ما هنگام شنیدن نام پژوهش از زبان یک استاد فرهیخته با آن اندوخته تجربه، کندن کوه با یک سوزن می‌داند و از آن می‌هراسد شاید بعضا می‌کنیم با این کار آنان را به عزمی جزم و همت دیگر گونه‌ای دعوت کرده‌ایم، حال آنکه روح نوآوری و پژوهش را در وجود آنها کشته‌ایم.
حجت‌الاسلام حاجیلویی محب گفت: متأسفانه به نوپژوهنگان گفته نشده که پژوهش در سال‌های آغازین تحصیل آن هم در گستره‌‌ای پهن و کلی شایان تحسین و پله‌ای برای ترقی است و کتر به آنان گفته شده که همین پژوهش‌های مختصر و گاه همراه با اشکال‌های فراوان، زمینه فرهیختگی در عرصه‌های علمی را فراهم می‌کند.
وی اضافه کرد: باید به جوانان حوزه گفته شود که هراس از نقد منابع مختلف یک علم یا موضوع به توقف و فرو افتادن در دام چاله‌ها منجر می‌شود و آموزش رودخانه‌ای برای رسیدن به دریای ژرف پژوهش است.
این پژوهشگر حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: باید توجه کرد که آموزش برای پژوهش است نه آموزش برای آموزش! متأسفانه کتاب‌محوری و جزوه‌سالاری سرلوحه کار استادان قرار گرفته است و نتیجه این امر تربیت استادانی برای آموزش همان کتاب‌ها است نه پژوهشگرانی پا به رکاب.
آموزش‌محوری جای خود را به پژوهش‌محوری دهد
وی بیان کرد: با کمی درنگ خواهیم فهمید که پژوهش می‌تواند آینه‌ای برای نمایاندن کاستی‌ها در عرصه روش و آموزش برای استادان و دانشپذیران باشد باید اندکی از آموزش‌محوری افراطی کاسته شود و جای آن را به پژوهش محوری داد تا فرار از تحقیق در بین دانشپذیران به حداقل برسد.
حجت‌الاسلام حاجیلویی محب عنوان کرد: باید به دانشپذیران گوشزد کرد که هراس از پژوهش، هراس از ورود به باغی پر از گل‌های رنگارنگ است که دلنشینی و دلنشاطی را برای فرد به همراه دارد.
وی تأکید کرد: حال این امر در مطالعات و تحقیقات دینی ارزشی دوچندان پیدا می‌کند چراکه جامعه ما جامعه دینی است و هر روز هر روز نیازمند پژوهش تازه‌ای در عرصه دین و گشودن افق‌های تازه و اجتهاد پویا و سالم است.
این استاد حوزه تصریح کرد: هر روز نیازهای جدید و مطالبات نویی به سوی حوزه‌های علمیه گسیل می‌شود که این نیازها در بخش مطالعات زنان بیش از سایر عرصه‌هانیازمند به روز رسانی است.
وی گفت: بنابراین پژوهشگر زن حوزوی نقش حساس و والایی در سازندگی معنوی جامعه خود خواهد داشت و درخشش برخی استعدادها و توانایی‌های فکری خواهران در گستره‌های آموزش به ویژه در سال‌ها اخیر نوید خجسته‌ای برای فتح قله‌های رفیع‌تر در این عرصه را می‌دهد.
وی افزود: مسئولان، استادان و صاحب‌نظران حوزه باید با ایجاد روح خودباوری پژوهشی در خواهران پژوهشگر حوزوی، زمینه این مهم را فراهم کنند.
