حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم یعقوبی، در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در خراسان شمالی، با گرامیداشت فرارسیدن هفته امر به معروف و نهی از منکر، به تبیین جایگاه این فریضه مهم در منظومه فکری شهید مطهری پرداخت.
وی افزود: آثار شهید مطهری، تکلیفشناسی از مؤلفهها و لوازم بصیرت دینی قلمداد شده است. در نگاه ایشان احساس مسئولیت و تکلیف، پیش از آنکه شرط مسلمان بودن باشد، شرط انسان بودن است.
حجتالاسلام والمسلمین یعقوبی ادامه داد: لذا شهید مطهری در نقد افرادی که به نام آزادی خود را از قید تکالیف و حقوق آزاد میدانند میفرماید: انسان میتواند آزاد زندگی کند و باید هم آزاد زندگی کند ولی به شرط اینکه انسانیت خود را حفظ کند؛ یعنی از هر چیزی و هر قیدی میتوان آزاد بود مگر از قید انسانیت. آدمی اگر بخواهد از قید تکالیف و حقوق، خود را آزاد بداند باید قبلاً از انسانیت استعفا بدهد و جزو جمادات و یا نباتات و حداقل جزو حیوانات درآید تا بتواند از آنچه لازمه انسانیت و شرط انسانیت است -یعنی قبول وظایف و تکالیف و حقوق- خود را آزاد سازد.
وی با اشاره به تکالیف و مسئولیتهای اجتماعی درزمینهٔ فرایض امر به معروف و نهی از منکر، اظهار کرد: شهید مطهری بخش مهمی از تکالیف را معطوف به تکالیف اجتماعی میداند؛ تکالیف اجتماعی، وظایف و مسئولیتهایی است که هر فرد باید برای تحقق ارزشهای الهی در جامعه انجام دهد.
حجتالاسلام والمسلمین یعقوبی گفت: پیامبر (ص) فرمود: «کلُّکمْ راعٍ وَ کلُّکمْ مَسْئولٌ عَنْ رَعِیَّتِهِ» و تأکید کرد تمام شما مسلمانان به منزله حافظ، نگهبان و شبان دیگران هستید و تمام شما نسبت به تمام خودتان مسئولید. تعبیری از این بالاتر نمیتوان کرد، یعنی ایجاد نوعی تعهد و مسئولیت مشترک میان افراد مسلمان برای حفظ و نگهداری جامعه اسلامی بر مبنای تعلیمات اسلامی.
وی خاطرنشان کرد: چنین وظیفهٔ سنگینی اولاً آگاهی و اطلاع زیاد میخواهد، یعنی هر فرد یا اجتماع ناآگاهی نمیتواند این وظیفه را بهخوبی انجام دهد و ثانیاً قدرت و امکان میطلبد.
حجتالاسلام والمسلمین یعقوبی با اشاره به شباهت جامعه به کشتی، افزود: زندگی دنیا، اجتماعی است و در زندگی اجتماعی همبستگی و وحدت حکمفرماست، کارهای خوب نیکوکاران در سعادت دیگران مؤثر است و کارهای بد بدکاران نیز در جامعه اثر میگذارد و به همین دلیل است که مسئولیتهای مشترک نیز وجود دارد. بهواسطه سرنوشت مشترک داشتنِ افراد اجتماع است که اگر یک نفر بخواهد گناهی مرتکب شود بر دیگران لازم است مانع او شوند.
وی تصریح کرد: رسول اکرم (ص) تأثیر گناه فرد را بر جامعه ضمن مثالی بیان کردهاند که گروهی سوار کشتی بودند و کشتی در دریا حرکت میکرد؛ یکی از مسافران در جایی که نشسته بود مشغول سوراخ کردن کشتی شد، دیگران به عذر اینکه جایگاه شخص خودش را سوراخ میکند متعرض او نشدند و کشتی غرق شد؛ ولی اگر دستش را گرفته و مانع کارش میشدند هم خود جان بهسلامت میبردند و هم او را نجات میدادند.
حجتالاسلام والمسلمین یعقوبی گفت: یک نفر در جامعه مشغول فساد میشود، مرتکب منکرات میشود؛ یکی نگاه میکند میگوید به من چه، دیگری میگوید من و او را که در یک قبر دفن نمیکنند. فکر نمیکند که مَثَل جامعه، مَثَل کشتی است. اگر در یک کشتی آب وارد بشود، ولو از جایگاه یک فرد وارد بشود، تنها آن فرد را غرق نمیکند بلکه همه مسافرین را یکجا غرق میکند.
وی افزود: در دنیا خشکوتر با هم میسوزند و یا با هم از سوختن مصون میمانند. در جامعه که گروهی زندگی مشترک دارند و در آن، هم بدکار هست و هم نیکوکار، گاهی بدکاران از ثمره کار نیکوکاران منتفع شده و گاهی مردم بیگناه از صدمه گناهکاران آسیب میبینند.
انتهای پیام/