پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ |۱۷ رمضان ۱۴۴۵ | Mar 28, 2024
استرس

حجت الاسلام شهباز در بیان راهکارهای عوامل کاهنده استرس در ایام امتحانات، گفت: بعضی از راهکارها کاهش استرس باید از چند ماه قبل از امتحان و برخی چند ساعت و برخی دقائقی قبل از امتحان به کار گرفته شوند.

حجت الاسلام ابوالقاسم شهباز در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در اصفهان، با توجه به نزدیکی ایام امتحانات پایان نیمسال اول، پیرامون علائم و راهکارهای اضطراب و استرس اظهار کرد: استرس یا اضطراب امتحان، نوعی خوداشتغالی ذهنی است که خودکم­ انگاری و تردید در مورد توانائی ­های فرد را به همراه دارد و اغلب باعث ارزیابی منفی و عدم تمرکز حواس و واکنش های جسمانی نامطلوب می ­شود.

کارشناس مشاوره معاونت تهذیب و تبلیغ حوزه علمیه اصفهان بیان کرد: بعضا طلاب زحمت­کش و درسخوان را دیده ­ایم که با وجود تلاش فراوان، به دلیل استرس امتحان نتوانسته ­اند موفقیت لازم را در آزمون های حوزه کسب نمایند، اما همین افراد با به کارگیری چند راهکار ساده، موفق به رفع مشکل شده و برخی از این طلاب هم اکنون جزو ممتازین حوزه هستند، البته باید توجه داشته باشیم استرس همیشه چیز بدی نیست و کمی استرس در ایام قبل از امتحان خوب و لازم و باعث تحرک و اقدام برای مطالعه است.

وی افزود: نکته اینجاست که با شروع امتحان این استرس باید از بین برود، اصولا افرادی که خالی از هرگونه استرس هستند ممکن است به دلیل بی­تفاوتی نسبت به امتحان گرفتار بی ­خیالی مطلق شده و در نتیجه هیچ گونه اقدام عاجل و تلاش قابل توجهی برای موفقیت در امتحان انجام ندهند.

علائم اضطراب 

حجت الاسلام شهباز در توضیح علائم اضطراب  عنوان کرد: علائم اضطراب امتحان متعدد است و بروز آن در افراد مختلف متفاوت است، به هر حال این مسئله می ­تواند در محصلین با برخی از علائم ذیل قابل تشخیص باشد، عصبی بودن، آرام و قرار نداشتن، احساس خستگی، سرگیجه،‌ تکرر ادرار، افزایش ضربان قلب، بی­ حالی، تنگی نفس، تعریق، حالت تهوع، ‌لرزش بدن،‌ بی ­خوابی، دلهره، ‌سردرد، بی ­اشتهائی و دلشوره که می ­تواند منجر به ضعف اعتماد به نفس، پرش ذهن و فراموش کردن مطالب و کاهش میزان دقت افراد در تطبیق سؤال و جواب شود.

عوامل استرس ­زا

وی ادامه داد: برای حذف عوامل استرس ­زا چاره ای جز شناخت آنها نیست؛ مانند آن است که انسان دشمن را بشناسد و بداند از کجا قرار است مورد حمله قرار گیرد در این صورت توان دفاع و مقابله انسان چندین برابر خواهد شد.

کارشناس مشاوره معاونت تهذیب و تبلیغ حوزه علمیه اصفهان تصریح کرد: یکی از اصلی­ ترین عوامل استرس ­زا انتظار و توقع بیش از حد والدین و مسئولین مدارس از فرزندان و طلاب است؛ خانواده، اطرافیان و مسئولین مدارس، با ایجاد فشار روانی در قالب تذکرهای پشت سر هم، تهدید به اخراج و ... می ­توانند باعث ایجاد استرس و اضطراب گردند.  

وی افزود: عوامل دیگر استرس عبارتند از ترس از خود امتحان (ترس فوبیا) که ممکن است ناشی از یک خاطره ناخوشایند از امتحان در پیشینه ذهن محصل باشد، ترس از نتیجة امتحان مخصوصا در مواردی که از فرد تعهد گرفته ­اند یا تهدید به اخراج و قطع شهریه و امثالهم شده است، ترس از فراموش کردن مطالب خوانده ­شده، عدم آمادگی برای امتحان ناشی از کوتاهی فرد در تحصیل و مرور مطالب در طول ترم و ایام پیش از امتحان از جمله عوامل است.

شهباز، مقایسه منفی با افراد درسخوان از طرف خود و دیگران که منجر به خودکم ­بینی و احساس حقارت می­ شود، ضعف اعتماد به نفس و عدم وجود خودباوری در فرد (غفلت از توانمندی ­ها) که باعث می ­شود فرد نتواند از سرمایه ­های وجودی خویش بهره ببرد، را از دیگر عوامل استرس زا دانست و اذعان داشت:  وجود فضای رقابتی بین محصلین مخصوصا در جاهایی که رقابت شدید است، وجود نگاه نمره ­ای در مراکز آموزشی و بیماری ­های روحی روانی نظیر افسردگی، اضطراب، وسواس فکری ـ عملی و ... بخشی دیگر از عوامل استرس زا است.

وی تاکید کرد: ضمنا بی­ خوابی و بدخوابی مخصوصا در شب امتحان می­ تواند یکی از عوامل استرس ­زا باشد، همچنان که تغذیه نامناسب باعث ضعف جسمی و روانی و در نتیجه افزایش استرس در سر جلسه امتحان خواهد شد.

راهکارهای کاهش استرس

این کارشناس مشاوره در بیان راهکارهای کاهش استرس در ایام امتحانات، توضیح داد: بعضی از راهکارها باید از چند ماه قبل از امتحان و برخی چند ساعت و برخی دقائقی قبل از امتحان باید به کار گرفته شود که مجموعا سی راهکار بیان می شود.

وی ابراز کرد: اساتید، مسئولین، معلمان و خانواده ­ها فشار روانی ایجاد نکنند، بلکه به محصلین قوت قلب بدهند و به طلاب تذکر دهند که سعی و تلاش آنها مهم است و نمره ملاک واقعی نیست، دوم برنامه ­ریزی درسی درست برای مرور و مطالعه موثر تا قبل از امتحان: مطالب درسی را به تدریج و در طول زمان مرور کنید، نه این که در آخرین دقایق قبل از امتحان به مطالعة فشرده بپردازید.

شهباز، سومین مورد را مطالعه صحیح دانست و عنوان کرد: در ساعات معینی درس بخوانید، چند ساعت متوالی درس خواندن خسته­ کننده است و سبب کاهش یادگیری می­ گردد. بعد از پایان هر ساعت به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه استراحت کنید، سرعت خود را متعادل کنید، گاهی سرعت زیاد مطالعه باعث افزایش اضطراب می­شود.

وی افزود: خلاصه­ نویسی، فشرده­ سازی، رمزگذاری و نموداری و درختی کردن مطالب چهارمین راهکار است؛ خلاصه نویسی را تمرین کنید، خلاصه کردن مطالب بهترین روش یادگیری است. با این روش شما صرفاً  متوجه نکات مهم درس می­شوید.

این کارشناس مشاوره با بیان اینکه بررسی نمونه سؤالات سال های قبل جهت آشنایی با شیوه امتحان و انجام امتحانات آزمایشی در طول ترم را پنجمین و ششمین راهکار عناون کرد و افزود: دو هم­بحثی می ­توانند در پایان هر جلسه بحث یا در پایان هر هفته از محدوده خوانده ­شده با طرح چند سؤال از یکدیگر امتحان بگیرند، این کار باعث عادی شدن امتحان برای فرد شده و تاثیر بسزایی در کاهش استرس دارد. 

وی، تلقین مثبت مانند «من می­ توانم.» «این امتحان برای من خیلی راحت است.» «سؤالات آسان است و من مشکلی ندارم.» و داشتن خواب کافی (۶ تا ۷ ساعت در شبانه­ روز) را دیگر راهکار بیان کرد و ادامه داد: یکی از مهم‌ترین فاکتورها در کنترل اضطراب قبل از امتحان است. هرگونه بی­ نظمی در برنامه خواب یا کم­ خوابی موجب کاهش کارایی مغز و افزایش استرس می ­شود و حتی می ­تواند منجر به آسیب ­های روحی ـ جسمی شود.

شهباز تصریح کرد:  استراحت کافی قبل از امتحان هشتمین راهکار است؛ استراحت‌هایی که برای روز قبل از امتحان در نظر گرفته می‌شوند باید هم برای ذهن و هم برای جسم ‌موثر باشد، استراحت صحیح باعث می‌شود که تمرکز شما از دست نرود و در ضمن خستگی، خود به عاملی برای تشدید اضطرابتان تبدیل نشود.

وی، تمرین تمرکز، ورزش و تحرک و تغذیة مناسب چون شیر گرم، موز، حبوبات پخته، نان، کاهو، سبزی ­ها، ویتامین­ ها و املاح مختلف را از جمله راهکارهای موثر دیگر دانست و گفت: خوردن چیزهای شیرین و گرم کمی قبل از امتحان مانند: عسل، کیشمیش، مویز، شکلات و آب نبات و ... توصیه اکید می شود.

این کارشناس مشاوره ابراز کرد: دست کشیدن از مطالعه کمی قبل از امتحان برای رسیدن به آرامش نسبی، تمرین بی­ خیالی؛ جملاتی مانند: «من اصلا نیامده ­ام امتحان بدهم و فقط می­ خواهم خودم را محک بزنم.» «هر چه بادا باد.» بی ­توجهی به نتیجه امتحان دیگر راهکار است که انجام آن به طلاب توصیه می شود.

وی اضافه کرد: تغییر حال و هوای روحی کمی قبل از امتحان با اندکی نرمش، دویدن، بگو بخند، لطیفه­ گویی، ارتقاء باورمندی به خدا و حس توکل، با وضو سر جلسه رفتن، یاری گرفتن از خدا، خواندن سوره قدر و آیت الکرسی در هنگام شروع امتحان، توسل و ارتباط قلبی با اهل بیت علیهم السلام،  دیگر راهکارهای معنوی کاهش استرس هنگام امتحان است.

شهباز توصیه کرد: هیچ گاه بر روی برگه امتحان خم نشوید؛ این کار باعث فشار به روی قفسه سینه و خستگی می­ گردد، در ابتدا یکبار سؤالات را مرور نمایید، پاسخگویی به سؤالات را از آسان به سخت شروع کنید، در مورد سؤالات چهارگزینه ای ابتدا تمام جواب ­ها را به دقت بخوانید و سپس جواب درست را علامت بزنید، شاید پاسخ صحیح، گزینه چهارم باشد. زمان بندی و سعی کنید از حاشیه ­روی پرهیز کنید و تنها اصل پاسخ را بنویسید.

وی تاکید کرد: چنانچه پاسخ سؤالی به ذهن نمی ­رسد بی­ جهت روی آن تمرکز نشود، بلکه به سؤالات بعدی پرداخته شود، دقت در مطالعه و فهم سؤال؛ بپرهیز از عجله راز دیگر راهکارهای کاهش استرس است.

این کارشناس مشاوره اظهار کرد:  اگر در ابتدا یا حین امتحان دچار استرس شدید، آرام بنشینید، به چیزهای آرامش­ بخش بیندیشید، چند نفس عمیق بکشید و سعی کنید با بازدم، استرس را از وجود خود بیرون بریزید تا به حالت عادی برگردید.، هرگز در تحویل برگه امتحانی عجله نکنید.

انتهای پیام

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • برکه IR ۱۲:۱۴ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۶
    0 0
    خوب