به گزارش خبرنگار خبرگزاری«حوزه» در یزد، حجت الاسلام والمسلمین محمدتقی سبحانی، عصر پنج شنبه در جمع پژوهشگران حوزوی استان یزد با طرح این سؤال که آیا جامعه حوزوی ما مبتنی بر تفکر و تعقل حرکت می کند یا مبتنی بر احساسات؟ اظهار کرد: تا چه اندازه اندیشه ورزی در فضای حوزه ما براساس شخصیت زدگی و یا شخصیت پرستی است؟ در حالی که ما با منطق قرآن باید با مردم سخن بگوییم. تا چه اندازه خودمان تربیت شده مکتب قرآن هستیم و اگر دیگران افتخار پژوهش در دنیا را دارند ما باید افتخار کنیم مکتبی داریم که اساس آن بر پژوهشگری و تحقیق است.
رئیس بنیاد امامت ادامه داد: در برخورد با جوامع پژوهشی یکی از گرفتاری های ذهنی و نسل امروز جامعه ما بدفهمی از پژوهش است و تا تلقی درستی از پژوهش نداشته باشیم نمی توانیم پژوهش را نهادینه کنیم و اگر تلقی های خود را عوض کنیم تازه این نقطه آغاز است.
وی با بیان این که پژوهش چیست؟ گفت: در حوزه و دانشگاه تصور ما این است که پژوهش یک فعالیت تشریفاتی مازاد بر حوزه علم و زندگی است که برخی آن را به عنوان مهارت انتخاب می کنند و تلقی ما از تحقیق «مهارت» است.
سبحانی افزود: پژوهش یک فرآیند واقعی در زندگی است و در واقع «کشف مجهول» و «عمق بخشی به دانسته ها»ست و ما در پژوهش یا این دو هدف یا یکی از این دو هدف را انتخاب می کنیم و یا می دانیم که اطلاعات ما سطحی است.
استاد حوزه علمیه قم، یکی از تعاریف مهم دنیا در موضوع پژوهش را کاهش هزینه خطاها معرفی کرد و گفت: ما در مسیر زندگی و کار با شرایطی مواجهیم که در تصمیم گیری ها احتمال خطا و عملکرد نادرست وجود دارد و یا چگونه می توانیم هزینه خطا را پایین بیاوریم که بارها یک فعل را انجام ندهیم.
وی تصریح کرد: در هر محیط با مسائلی روبرو هستیم که ضریب خطا را بالا می برد و راه کاهش آن پژوهش است و پژوهش باید از یک کار تشریفاتی و تخصصی به بخشی از زندگی تبدیل شود.
سبحانی، نقش استاد را برای پژوهشگران مهم توصیف کرد و افزود: استاد می تواند محقق را راهنمایی کند که سؤالات حقیقی او از درون زندگی پیدا شود و تحقیق محور آن مسأله است و باید بتوان از آن یک مدل انتخاب کرد تا از آنجا کار پژوهشی را آغاز کنیم.
رئیس بنیاد امامت تأکید کرد: اشتباه گرفتن «مسأله» با «سؤال» از یک طرف و «مشکل» از طرف دیگر روبرو هستیم و «مسأله» غیراز«سؤال» است و در بعضی مواقع سؤالات ما از روی ندانستن است.
وی توصیه کرد: اگر پرسش و سؤال از نادانسته های یک پژوهشگر است باید ببیند مسأله ای را که دیگران یا کار نکردند یا اگر کار شده کامل و دقیق نبوده است و یا فرق بین مسأله و مشکل چیست؟ مشکل چیزی است که همان تبدیل به سؤال و سؤال تبدیل به مسأله می شود.
استاد حوزه و دانشگاه خاطر نشان کرد: یک پژوهشگر باید بداند مثلا آیا این کتاب اگر از روی تحقیق بوده، مسأله این مقاله چه بوده است ؟ مسأله را باید از روی دردها بیابیم.
سبحانی افزود: پژوهش بخشی از زندگی است و اگر نمی توانیم مشکلات جامعه را حل کنیم یک محقق نیستیم و تا ما محقق خوبی نباشیم پدر خوبی هم نیستیم.
وی یادآور شد: هر گاه پژوهش را آنقدر ساده و شفاف تلقی کنیم می توانیم از موانع آن عبور کنیم و تا مادامی که فکر می کنیم پژوهش یک کار پیچیده است به پیشرفت در این زمینه دست نمی یابیم بلکه باید فرایندهای پژوهش را ساده کنیم و مادامی که از پژوهش می ترسیم دست به قلم نمی شویم.
رئیس بنیاد امامت بیان کرد: برای این که پیشرفت های پژوهشی حاصل شود؛ مدیران، اساتید و پژوهشگران باید پژوهش را آنقدر از نقطه ساده و آرام شروع کنند تا عادت به پژوهش در طلاب نهادینه شود.
حجت الاسلام سبحانی یکی از روش های پژوهش را «اکتشافی» عنوان کرد و گفت: در این روش همه می توانند انجام دهند و در هر موضوعی مجموعه ای از راه ها را می یابند.
*انواع پژوهش
وی، روش دیگر پژوهش را«توصیفی» و «تبدیلی» بیان کرد و افزود: تحقیق یک فرایند تدریجی است که در خانواده به صورت پله کانی پیش می آید و از ابتدای حوزه آغاز می شود.
استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: چگونه می توان یک محقق خوب با معیارهای روز دنیا که شرایط و فرایندهایی را دارد تربیت کنیم؟ در پاسخ باید گفت: دوستان در مسیر کار علمی خود یک حوزه علوم تخصصی را انتخاب کنند که یکی از رموز موفقیت در پژوهش است در حالی که ساده ولی بسیار کارگشاست.
سبحانی با طرح این سؤال که آیا طلاب و اساتید حوزه نسبت به دانشگاه کمتر کار می کنند که پژوهش های آنان کمتر کاربردی و ثمربخش بوده است؟ اظهارکرد: یکی از آفت های پژوهش، ورود پژوهشگر به همه حوزه های تخصصی است و اگر طلاب پس از طی آموزش های لازم پژوهشگری بر اساس استعداد و علایق خود یک موضوع تخصصی را انتخاب کنند، زودتر به نتیجه می رسند.
وی خاطر نشان کرد: تمرکز در یک رشته علمی در حوزه های علمیه و تخصصی شدن در واقع یک کلید راهگشاست، لذا یکی از کارهای مدیران شناسایی استعدادهای علمی و پژوهشی و حمایت از آنهاست.
انتهای پیام/
