به گزارش خبرگزاری حوزه ، نشست علمی جایگاه عدالت در مذهب اباضیه با حضور دکتر علی اکبر ضیائی در تالار امام مهدی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار گردید.
در ابتدای نشست، دبیر علمی درباره موضوع جلسه توضیحات مقدماتی ارائه داده و گفتند که اباضیه فرقه ای منسوب به عبدالله بن اباض تمیمی (متوفی ۸۶ هجری) است که از کهن ترین فرق شکل گرفته در بین مسلمانان محسوب می شود. اباضیه تنها فرقه باقی مانده از فرقه های خوارج است که در حال حاضر پیروانی در کشورهای عمان، زنگبار، لیبی، تونس و الجزایر دارد.
اباضیه یکی از فرقه های معتدل خوارج است که گرچه در برخی اندیشه ها با خوارج همداستانند، اما متأخرین اباضیه از اینکه آنان را از خوارج بدانند، ابا دارند و در مواجهه با دیگر مسلمانان تعقل و خویشتنداری بیشتری از خود نشان می دهند. سپس معرفی اجمالی از سخنران جلسه، دکتر علی اکبر ضیائی داشته و از ایشان خواست بحث خودشان را در ارتباط با موضوع جایگاه عدالت در مذهب اباضیه آغاز کنند.
دکتر علی اکبر ضیائی در آغاز صحبت هایشان گفت که از منظر اباضیه عدالت دارای پنج شرط است. در این زمینه آنها با شیعیان دارای نقاط افتراق و اشتراکی هستند. یکی از نقاط افتراق مهم اباضیه و شیعه در جریان جنگ صفین و ماجرای حکمیت دیده می شود. آنها معتقدند در این جریان، بیعت به درستی صورت پذیرفته ولی آنها در مورد پذیرش حکمیت راهی اشتباه پیموده اند.
اباضیان معتقدند اگر خلیفه معصیتی کرده باشد باید مورد عتاب قرار گیرد و در نهایت باید توبه کند و چون حضرت علی علیه السلام پس از پذیرش حکمیت توبه نکرده است پس عدالت را رعایت نکرده است. با وجود این، اباضیه جایگاه حضرت علی علیه السلام را بسیار رفیع می دانند. در قضیه بیعت رضوان هم تفاوت هایی در اعتقادات شیعیان و اباضیان دیده می شود.
در بحث نقل روایت هم آنها پنج شرط را برای پذیرش صحت راوی قائل اند. همچنین برای عدالت صحابه هم آرایی دارند از جمله اینکه، همه صحابه عادل هستند مگر اینکه خروج از عدالتشان اثبات گردد و یا اینکه همه صحابه عادل هستند و روایاتشان مقبول است مگر راویان فتنه ها.
در زمینه عدالت در فقه سیاسی هم اباضیه دارای اهل حل و عقد هستند که آنها را اهل عدالت می نامند. آنها وجود شش نفر را برای انجام بیعت ضروری می دانند. برخی از اباضیه مانند «راشد بن ولید» و «ناصر بن مرشد» در باب بیعت و عدالت امام، نظراتی دارند.
اباضیان خلیفه را با لفظ امام می شناسند و یکی از شروط امام را عدم اصرار بر گناه می دانند. اباضیه، عدالت پیشگی امام را شرط اساسی می دانند که در صورت عدم تحقق آن معتقدند امامت باید از فرد سلب گردد. آنها معتقدند در صورت عدم صلاحیت امام باید او را امر به معروف و نهی از منکر کرد و در صورت عدم پذیرش عزلش نمود. اباضیان قیام مسلحانه را تحت شرائطی جائز می دانند ولی قیامی که به کشته شدن مسلمانان انجامد را جائز می دانند. آنها اعتقاد دارند حتی به فرد فاجر هم نباید ظلم کرد.
سخنران جلسه در ادامه به پرسش های مطرح شده توسط حضار پاسخ گفت و در خلال صحبت به حضور خوددر کشور عمان و گفتگو با برخی از علما و مردم این کشور اشاره کرده و متذکر شد که هم اکنون دولتمردان این کشور در عرصه سیاسی رویکردی صلح طلبانه داشته و در صحنه بین المللی نقش میانجی گرانه بر عهده دارند.
رئیس پژوهشکده حج و زیارت همچنین مصادیقی از برقراری عدالت در طول تاریخ و دوره معاصر را در کشور عمان برشمرد و گفت: که در شمال آفریقا هم عدالت مداری در بین اباضیه یکی از عوامل جذب مردم شمال آفریقا به این فرقه بوده است.
