به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، نشست علمی ـ پژوهشی «واکاوی و تحلیل تأثیر و تأثرات کرونا بر جامعه با تأکید بر مبانی کلامی» از سوی معاونت پژوهش جامعة الزهرا سلاماللهعلیها با همکاری مرکز تخصصی فلسفه و کلام و گروه علمی کلام اسلامی در سالن جلسات ساختمان شهید بهشتی به صورت حضوری و مجازی برگزار شد.
دکتر اعظم وفایی در ابتدای نشست، عنوان کرد: فراگیری کرونا در پنج قاره جهان، تأثیرگذاری آن در همه ابعاد زندگی انسان و مبهم بودن سرانجام آن از جمله دلایلی است که کرونا را از یک چالش به یک بحران تبدیل کرده است.
استاد و پژوهشگر جامعة الزهرا سلاماللهعلیها با اشاره به منشأ شیوع کرونا و تأثیر و تأثرات کرونا در حوزههای مختلف زندگی انسان اظهار کرد: موضوع اصلی این نشست، تأثیر و تأثرات کرونا در حوزه دین و دینداری میباشد که در سه حیطه اعتقادات و باورها، عبادات و نحوه دینداری و اماکن و مناسک دینی بررسی میشود. وی در ادامه به تفصیل به بررسی تأثیر و تأثرات کرونا بر هریک از این سه حیطه پرداخت.
تأثیر و تأثرات کرونا در حیطه اعتقادات و باورها
وفایی اشاره کرد: در حیطه اعتقادات و باورها، کرونا توانسته از دو بعد بیداری فطرت خداجویی و خداشناسی و همچنین توجه به معاد و فرجام باعث تقویت بعد درونی اعتقادات شود و آمارهایی که در این زمینه چه در کشورهای اسلامی مانند ایران یا کشورهای سکولار صورت گرفته، میتواند شاهدی بر این مطلب باشد.
وی در ادامه افزود: علت اینکه کرونا باعث تضعیف و یا از بین رفتن ایمان شد این بود که ایمان در دلهای آنان ریشه دار نبود، مانند گیاهی که از پس تندبادها برنمیآید، اعتقاداتشان در بوته آزمایش قرار گرفت و دوام نیاورد.
تأثیر و تأثرات کرونا در حیطه عبادات و نحوه دینداری
استادیار دانشگاه قم تصریح کرد: در این زمینه نیز کرونا تأثیر و تأثرات جدی را وارد کرده هرچند که گرایش مردم به سمت معنویت بسیار زیاد شده است.
وی در ادامه یادآور شد: استفاده از روش معنویت درمانی در درمان بیماری ها، به منظور ایجاد امنیت روانی و به دنبال آن بالا رفتن امنیت جسمی بدن در مقابله با ویروس کرونا مؤثر است که این مهم با روی آوردن به عبادات و آداب دینی ممکن میشود.
استاد و پژوهشگر جامعة الزهرا سلاماللهعلیها با اشاره به تفکیک بین کارکرد علم و دین تصریح کرد: خطا در انتظار از دین سبب شده است که برخی سؤالاتی از قبیل: چرا خدا کاری نمیکند؟ چرا اهل بیت علیهم السلام معجزه ای نشان نمی دهند؟ به ذهنشان خطور کند؛ با استناد به آیاتی که با «هدی» شروع شده است در پاسخ به این افراد باید گفت: کارکرد اصلی دین، هدایت و رساندن انسان به کمال است، دین نیامده تا کرونا و بیماریها را برطرف کند.
وی در ادامه با مطرح کردن سؤالِ آیا دین اجازه نوشیدن یا خوردن چیزهای غیربهداشتی یا مضر (مانند نوشیدن ادرار گاو در بین هندوها) را میدهد؟ در مورد توجیه برخی کارهای متدینان (مانند لیسیدن ضریح ائمه)، رابطه ایمان با عقلانیت دین را مطرح کرد و اینکه آیا دین میتواند امری معقول باشد یا ضدعقل یا فراعقلی؟ افزود: نتیجه چنین رفتارهایی اسیر شدن در دام خرافهها، فرهنگهای غلط دینمآبانه و غلوها است.
وفایی خاطرنشان کرد: کرونا باعث شد برخی فرهنگهای غلط دینمآبانه مانند تشریفات بسیار و مخارج غیرضروری در مراسم ترحیم و فوت خویشاوندان و غیره اصلاح شود.
وی در رابطه با تأثیر و تأثرات کرونا در حیطه اماکن و مناسک دینی اضافه کرد: کرونا تأثیرات جدی بر این حیطه از دین و دین باوری گذاشت، تعطیلی مناسک حج و عمره و نماز جمعه و جماعت و غیره از جمله این موارد است که البته تغییر در شیوه برخی از مراسم و مناسک به صورت آنلاین یا در مراکز باز و با تعداد کم و با رعایت اصول بهداشتی تا حدودی توانسته این تأثیرات سوء را جبران کرد.
استاد و پژوهشگر جامعة الزهرا سلاماللهعلیها در نتیجه گیری پایانی بحث، به نکته مهمی اشاره کرد و گفت: کرونا به ما آموخت که همه ما یک جامعه انسانی واحدیم، برای سلامت کل جامعه بشری باید تلاش نمود و دعای خیر کرد. به همین صورت در جامعه دینی، یک منتظر واقعی همانطور که نسبت به رسیدن خودش و امت اسلامی به کمال و سعادت دغدغه دارد و تلاش میکند همین وظیفه را نسبت به جامعه انسانی دارد و نیاز هست برای رسیدن آنها به کمال و سعادت حقیقی تلاش کند و از خداوند درخواست یاری و مدد نماید و جامعه انسانی را به یک امت انسانی واحد و هدایت یافته تبدیل نماید.
لازم به ذکر است سرکار خانم دکتر ریحانه هاشمی دبیری علمی این نشست را به عهده داشت و به ارائه مقدمه و نتیجه گیری مباحث پرداخت.