به گزارش خبرگزاری حوزه، اندیشمندان و متفکران علوم انسانی معتقدند که از ویژگی های بشر امروز آن است که زندگیاش آنچنان با مقوله ای به نام ژورنالیسم پیوند خورده که بهسختی میتواند بدون آن به زندگی عادی خود بپردازد.
از سویی به تعبیر برخی از متفکرین، این ژورنالیسم است که شیوهی نگریستنِ ما به خودمان، به دیگران و به جهان را شکل میدهد و به دیگر سخن، فعالیت ژورنالیستهاست که به ساخت واقعیت های دنیای کنونی کمک می کند.
نکته حائز اهمیت دیگر این که برخی رویکرد و نگاه ژورنالیستی را مترادف با سطحی نگری دانسته و بیان می دارند که ژورنالیست ها عموماً به ژرفا و عمق پدیده ها پی نبرده و توان تحلیل مسایل را از این منظر ندارند و به همین خاطر است که برخی اندیشمندان معتقدند نسبت ژورنالیسم با پدیده ها، تفکرزداست.
اینان معتقدند: «ژورنالیسم غایتی جز تصرف در پدیدهها بهمنظور تصرف در اذهان، ندارد. اصحاب ژورنالیسم بر این پندار و باور هستند که فیالحال حقیقت را در آستین دارند و کافی است آن را با فن بیانِ مناسب مخابره کنند تا در نفوسِ مردمان رسوخ کند.»
تفکرزدا بودن ژورنالیسم را عده ای به این خاطر می دانند که کار روزنامه نگاری اساساً با یک نوع شتابزدگی همراه است چه آن که یکی از اصول مهم در این عرصه در کنار دقت و امانت داری، شتاب و سرعت در اطلاع رسانی است.
البته مسلم است که تداومِ بقای ژورنالیسم منوط به این است که حداکثرِ اخبار و گزارشها در سریعترین زمان ممکن تهیه و مخابره شود، اما این این شتابزدگی لزوماً به معنای سطحی زدگی نیست هر چند که نمی توان کتمان کرد که برخی گزارش ها و اخبار ژورنالیستی در سطح می مانند و صرفاً به علت شتاب در تهیه شدن و انعکاس و بازتاب -در بستر رسانه و این روزها فضای مجازی و شبکه های اجتماعی- مورد توجه قرار می گیرند اما به هر حال بخشی از فعالیت ژورنالیستی خصوصاً در حوزه ژورنالیسم اندیشه، توأم با دقت و ژرف نگری است، هر چند که همین مساله نیز از یک زاویه دیگر می تواند نسبی باشد اما اعتقاد به نسبیت در این باره به معنای نادیده گرفتن خصایص خوب و راهگشای ژورنالیسم نیست.
به هر صورت واقعیت این است که امروز ژورنالیسم اندیشه به ظرفیت عظیمی برای تبیین بسیاری از حقایق دنیای امروز خاصه در ارتباط با مباحث حوزه علوم انسانی تبدیل شده و لذا اشاره به برخی ضعف ها و نقص های این حیطه نباید معادل با نادیده گرفته شدن چنین ظرفیت و توانمندی مهمی باشد.
سید محمدمهدی موسوی
نظر شما