به گزارش مرکز خبر حوزه، این مرجع تقلید، ظهر امروز در سلسله مباحث تفسیر خود در مجتمع آموزش عالی فقه (حجتیه) قم، در تفسیر سوره جمعه، اظهار داشتند: در قرآن کریم 5 سوره وجود دارد که با تسبیح خداوند متعال آغاز شده است؛ البته بعضی با کلمه "یُسَبِّح" و برخی دیگر با کلمه "سَبَّحَ" شروع میشود.
ایشان به روایتی از نبی مکرم اسلام(ص) اشاره کرده و ابراز داشتند: در روایتی از اهلسنت آمده است که پیامبر گرامی اسلام(ص) نمیخوابیدند؛ مگر اینکه «سور مسبحات خمس» را میخواندند.
حضرت آیتالله سبحانی تعداد آیات سوره جمعه را 11 آیه عنوان کرده و اذعان داشتند: در تعداد آیات این سوره اختلافی وجود ندارد و همه قراء بر آن اتفاق نظر دارند.
*دلیل نامگذاری جمعه بر این سوره
معظمله دلیل نامگذاری این سوره به جمعه را وجود کلمه جمعه در این سوره ذکر کرده و خاطرنشان ساختند: سوالی که در رابطه با این سوره مطرح میشود این است، چرا این سوره با کلمه " یُسَبِّحُ" شروع شده است؛ در حالی که در بعضی سورهها کلمه "سَبَّحَ" آمده است؟. در پاسخ به این سوال باید گفت؛ نکته نهفته در آن این است که خداوند متعال میخواهد به ما بفهماند تسبیح دائم و پیوسته است و در گذشته با کلمه "سَبَّحَ" و هم در حال و آینده با کلمه " یُسَبِّحُ" آمده است.
حضرت آیتالله سبحانی به تشریح اهداف نزول این سوره پرداخته و تصریح کردند: خداوند متعال به تبیین 4 نکته در این سوره پرداخته که نخستین نکته آن این است، ذرات جهان تسبیح آگاهانه دارد و در ادامه به نبوت پیامبر(ص) اشاره میکند و همچنین یهود را برای عدم عمل به تورات مورد نکوهش قرار میدهد و در پایان به مسئله نمازجمعه و بیان اهمیت آن میپردازد.
*تفسیر آیه نخست از سوره جمعه
ایشان با اشاره به آیه اول از سوره جمعه، اظهار داشتند: خداوند متعال در نخستین آیه از این سوره میفرماید: "یُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِى السَّمَـوتِ وَمَا فِى الاَْرْضِ الْمَلِکِ الْقُدُّوسِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ" «آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است همواره تسبیح خدا مى گویند، خداوندى که مالک و حاکم است و از هر عیب و نقصى مبرّا، و توانا و حکیم است». تمام ذرات جهان خداوند، متعال را تسبیح میگویند و این تسبیح را فقط اهل دل میشنوند.
این مرجع تقلید در ادامه افزودند: در این آیه خداوند متعال به 4 صفت "الْمَلِکِ الْقُدُّوسِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ" اشاره میکند.
معظمله ادامه دادند: کلمه اَلْمَلِک پادشاهان ستمگر و غارتگر را برای ما تداعی میکند؛ اما خداوند متعال در ادامه میفرماید: الْقُدُّوسِ یعنی مالک و حاکمی که از هر عیب و نقص مبراست و این صفت قدوس، ستمگری و غارتگری را از ذهن ما پاک میکند.
حضرت آیتالله سبحانی به دو صفت "الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ" اشاره کرده و ابراز داشتند: عزیز به معنای قدرتمند است و خداوند متعال در ادامه صفت حکیم را آورده تا مردم را متوجه کند، او قدرتمندی است که از قدرت خود حکیمانه استفاده میکند.
*اشکالی بر حکیمبودن خداوند متعال
ایشان با اشاره به اشکالی در رابطه با کلمه حکیم، خاطرنشان ساختند: اگر واقعا کار خداوند متعال بر روی حکمت و غرض است، پس او نسبت به این غرض نیازمند است؛ در حالی که کراراً شنیدهایم خداوند متعال غنی مطلق است.
این مرجع تقلید در پاسخ به این اشکال اذعان داشتند: غرض به دو نحو است؛ گاهی به فاعل برمیگردد و گاهی به فعل و باید بین فعل و فاعل جداسازی کرد تا بتوان به این اشکال جواب داد.
*تفسیر آیه دوم از سوره جمعه
معظمله در ادامه به آیه دوم از سوره جمعه اشاره کرده و گفتند: خداوند متعال در دومین آیه از سوره جمعه میفرماید: "هُوَ الَّذِى بَعَثَ فِى الاُْمِّیِّینَ رَسُولا مِّنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ ءَایَـتِهِ وَیُزَکِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَـبَ وَالْحِکْمَةَ وَإِن کَانُوا مِن قَبْلُ لَفِى ضَلَـل مُّبِین" «او کسى است که در میان جمعیّت درس نخوانده، پیامبرى از خودشان برانگیخت که آیاتش را بر آنها بخواند»
حضرت آیتالله سبحانی با بیان امی بودن نبی مکرم اسلام(ص)، تصریح کردند: نبی مکرم اسلام(ص) خواندن و نوشتن بلد نبودند؛ اما این دلیل بر نقص ایشان نیست؛ زیرا او وسیله تعلیم نداشت، اما صاحب ذیالوسیله بود.