به گزارش مرکز خبر حوزه، حجت الاسلام والمسلمین علی عباسی، امروز در همایش بررسی وضعیت علوم عقلی در حوزه های علمیه قم و نجف اشرف، با اشاره به سیر تاریخی حوزه علمیه قم، گفت: سابقه این حوزه علمیه به قرن دوم هجری و مهاجرت اشعریون کوفه به قم و تاسیس نهادهای فقهی و حدیثی و وکالت ائمه اطهار(ع) بر می‌گردد؛ این حوزه با پرورش بزرگانی از جمله احمدبن اسحاق، احمدبن محمدبن عیسی، صدوقین و... دوران باشکوهی را پشت سرنهاد، ولی در همین حال طی دوران های مختلف تحولات تاریخی بسیار در سیر فعالیت های آن تاثیرگذار بود.
وی افزود: حوزه علمیه قم در دوره جدید با هجرت آیت الله العظمی مرحوم حائری در 1340 هجری قمری به قم و در بحبوحه تحولات تاریخی در ایران تاسیس شد و با درایت این مرد بزرگ، ادامه این روند با ظهور بزرگانی چون میرزا مهدی آشتیانی، آیت الله رفیعی قزوینی و آیت الله شاه آبادی حیات دوباره ای به مباحث عقلی در حوزه های شیعه بخشید.
معاون پژوهشی مجتمع عالی حکمت اسلامی با اشاره به حضورعلامه طباطبایی(ره) در قم و تدریس مباحث فلسفی در این حوزه، تصریح کرد: این بزرگ مرد عرصه علم و عرفان، با ورود به قم به منظور پر کردن خلا شدید در بحث تفسیر و علوم عقلی و فلسفی، دو حوزه درسی و پژوهشی را ایجاد کرد که در هر کدام، تاریخ شیعه را به دستاوردهای خود مدیون کرد؛ تفسیر المیزان که سند افتخار جهان تشیع است و مباحث روز فلسفی و تدریس این درس به صورت رسمی در حوزه علمیه علی رغم انتقادهایی که به آن شد، ولی با صلابت از سوی ایشان پیگیری شد؛ ایشان در پاسخ به این انتقادات می‌فرمود «دغدغه منتقدین محترم است، ولی باید به تحولات زمان نیز توجه کرد چون زمانه با گذشته تغییر بسیاری کرده است»؛ در واقع ایشان با زبان علمی مشترک با حضور در مجامع علمی دانشگاهی به بحث پیرامون مبادی فکری فلسفه اسلامی و نقد آرای آنان می‌پرداختند.
وی ادامه داد: علامه در این راستا با تعامل با شخصیت های فکری غربی آنان را نیز با فلسفه اسلامی آشنا کرد که ذکر آنها در این مقال نمی گنجد؛ کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم مرحوم علامه نقطه عطفی در فلسفه اسلامی به شمار می‌رود؛ ایشان و شهید مطهری به درستی دریافته بودند که موج شبهات عقلی که به مرزهای علوم اسلامی وارد شده است باید با زبان فلسفه پاسخ داده شود.
حجت الاسلام والمسلمین عباسی اظهارداشت: انقلاب اسلامی نقطه عطف تاریخی در تاریخ اسلام است، ولی آنچه که باعث رشد و بالندگی فلسفه اسلامی و علوم عقلی شد، نگاه ویژه استاد فلسفه و عرفان نظری، یعنی امام راحل بود؛ از این جهت حضرت امام(ره) حق بزرگی بر گردن حوزه های علمیه شیعه دارد؛ زیرا این انقلاب و نگاه و افق گسترده امام، موجب احیای حوزه های علمیه شیعه شد؛ پس از ایشان نیز مقام معظم رهبری که در این زمینه چشم انداز وسیعی را پیش روی اندیشمندان این حوزه قرار دادند و با تاکید بر ایجاد کرسی های نظریه پردازی و مدارس علمی و فلسفه و توسعه مطالعات فلسفی در حوزه، حوزه علمیه قم را به عنوان پرچمدار فلسفه اسلامی به دنیا معرفی کردند.
وی خاطرنشان کرد: با تاکید مقام معظم رهبری بر لزوم پاسخ به شبهات عقلی غرب و تفکرات دیگر با زبان فلسفه در حوزه علمیه و تاکید بر ایجاد مجمع عالی حکمت اسلامی و تاسیس ده ها موسسه پژوهشی فلسفی و تربیت صدها طلبه و استاد فلسفه، تا کنون بیش از هزار پایان نامه علمی در موضوعات مختلف پژوهشی در دامنه حوزه علمیه تولید شده است و آثار گرانمایه پژوهشی و علمی در این حوزه در آینده نزدیک رخ نمایی خواهد کرد.
حجت الاسلام والمسلمین عباسی در پایان ابراز داشت: مقام معظم رهبری به منظور توسعه این علوم در حوزه، مدیران را به ایجاد مدرسه بزرگ فلسفه اسلامی در دامنه حوزه علمیه فرمان دادند که این مدرسه که در آینده تحولی عظیم در این عرصه ایجاد خواهد کرد، جنب حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) در حال ساخت است.
علیرضا سهلانی
