درست است که اسلام فکر جدایی از زندگی دنیا و گوشه نشینی وکناره گیری از مردم و به تعبیر دیگر، رهبانیت را باطل و ناپسند اعلام کرد، ولی در عین حال اعتکاف را به عنوان فرصتی برای بازگشت انسان به خدای خویش قرارداد تا کسانی که از هیاهوی زندگی مادّی خسته می شوند، بتوانند چند روزی باخدای خود خلوت کرده، جان و روح خود را با خالق هستی پیوند دهند و با توشه معنوی و اعتقادی راسخ و ایمان و امیدی دوچندان، به زندگی خود ادامه دهند.
درسومین شب مراسم معنوی اعتکاف، به مسجد امام حسن عسکری(ع) در قم رفتم و در جمع معتکفین قرار گرفتم. این مسجد دربردارنده خاطرات زیادی از حضور بزرگان و بندگان مخلص خداست و با حضور در آن، آرامشی در وجود انسان احساس می‌شود. مسجدی که در ایام البیض، همواره پذیرای کسانی است که در پی کسب معنویت و پاسخگویی به نیاز فطری خود هستند.
سراسر مسجد مملو از جمعیت بود. از تمامی اقشار جامعه حضور داشتند، پیر و جوان و نوجوان، استاد و فاضل حوزه، طلبه، دانشجو، محصل، کارمند، کارگر، کفاش و...؛ ولی کناره گیری از دنیای مادی و حضور در میهمانی خدا، چیزی که در میان همه مشترک بود. عده‌ای مشغول نماز، قرائت قرآن، مناجات و به جای آوردن اعمال وارده در این ایام بودند. برخی نیز که طلبه، دانشجو و محصل بودند، در کنار این اعمال عبادی، زمانی برای مطالعه کتب درسی خود قرار داده بودند.
* حلقه‌های معرفتی با حضور علما و فضلای حوزه
در این میان، جمع شدن جوانان، اطراف علما و فضلا، نکته‌ای بود که جلب توجه می‌کرد. جوانانی که در پی تبلیغات گسترده دشمن و معاندان اسلام، از آموزه‌های اسلامی دور شده بودند، حالا فرصتی مناسب به دست آورده اند و از محضر علما بهره‌مند می‌شدند. در نگاه‌های آنها و سؤالات فراوانی که مطرح می‌کردند، عطش و نیاز زیاد آنها به تعالیم اسلامی و دینی موج می‌زد؛ گویی که درمانی برای دردهای خود پیدا کرده‌اند.
ولی آنچه که از همه بیشتر مطرح است، استقبال گسترده جوانان است که گوی سبقت را از بزرگ‌ترها ربوده‌اند و به جنگ با نفس می‌پردازند.
حجت‌الاسلام حسین رضانژاد، طلبه 32 ساله که چند‌سالی در مراسم اعتکاف شرکت داشته است به خبرنگار خبرگزاری حوزه گفت: در چند سال اخیر اقبال عمومی مردم به معنویت بیشتر شده است. امروز انسان به این نتیجه رسیده است که خود را به آرامش برساند و تنها راه، توجه به معنویت است.
وی ادامه داد: انسان تا امروز، راه‌های زیادی را برای رسیدن به آرامش روحی و روانی پیموده است،ولی امروز فهمیده که راه رسیدن به آرامش، تنها از طریق نزدیک شدن به خداست؛ از این رو، شاهدیم که استقبال خوبی از برنامه‌های معنوی، از جمله اعتکاف انجام می‌شود.
این طلبه حوزه با تأکید بر این چنین برنامه‌های معنوی، اثر تکوینی بر انسان دارد، ادامه داد: با توجه به این که در این ایام سال، معصومین(علیهم‌السلام) به اعتکاف مشغول بودند، همانگونه که شاهدیم، آثار معنوی زیادی برای شرکت کنندگان به ارمغان می‌آورد.
* احساس می‌کنم به خدا نزدیک‌ترم
محمد مهدی فرجی، طلبه 18 سالهای که برای نخستین بار در مراسم معنوی اعتکاف شرکت می‌کند، درباره این حضور خود گفت: برای من بسیار جالب بود که می‌توانم در این مراسم شرکت کنم؛ در اینجا، جو معنوی خاصی وجود دارد و انسان با حضور در چنین محل‌هایی، احساس می‌کند که به خدا نزدیک‌تر است.
این طلبه پایه3 حوزه ادامه داد: بر اساس تعالیم اسلامی، در دوران جوانی، انسان نیاز به تربیت روحی بیشتری دارد؛ تربیت روح در این سنین بهتر و آسوده‌تر از دوران کهولت و ناتوانی می‌باشد.
* جوانان نسبت به گذشته، معرفت بیشتری دارند
سید اسماعیل موسوی، پیر مرد 65 ساله از مهاجران افغانستانی مقیم ایران که کفاش است درباره اهمیت اعتکاف اظهار داشت: حدود 15 سال است که در مراسم معنوی اعتکاف شرکت دارم در مساجد مختلف قم بودم. بنده لایق این حضور نسیتم، ولی توفیق خداوند شامل حال بنده شده است.
وی با بیان این که معرفت جوانان به خداوند، نسبت به گذشته بیشتر شده است؛ ادامه داد: متأسفانه، ما در دوران جوانی، چنین معرفتی نداشتیم ولی امروز شاهدیم که جوانان در برنامه‌های معنوی حضور گسترده‌ای دارند.
سید اسماعیل موسوی افزود: البته حضور آنها در مراسم اعتکاف با حال و هوای جوانی خودشان است؛ به این معنی که ممکن است به اقتضای جوانی، آداب حضور در مسجد را به درستی رعایت نکنند، ولی امید است که با همین حضور، به سعادت برسند.
* هر سال، اشتیاق بیشتری برای شرکت در اعتکاف پیدا می‌کنم
میثم اقبال، طلبه پایه سوم، مدرسه اباصالح(عج) قم که برای سال سال سوم در مراسم اعتکاف شرکت می‌کند، با ابراز امیدواری برای حضور خود در سالهای آینده اظهارداشت: اعتکاف مانند آب پاکی است که در صورت معرفت انسان به آن، او را از آلودگی‌ها پاک می‌کند و من هر سال که در این آیین معنوی شرکت می‌کند، اشتیاق بیشتری برای حضور در سالهای آینده به دست می‌آورم.
وی با اشاره به فضای دوستانه حاکم در میان معتکفین، اظهارداشت: درست است که در مسجد، از سنین و اقشار مختلف حضور دارند، ولی فضای معنوی و دوستانه‌ای در میان معتکفین حاکم است. به گونه‌ای که با توجه به کمی جا و دیگر کمبود‌ها یار و یاور همدیگر هستند و نمی‌گذارند کسی از آنها رنجیده باشد.
این طلبه پایه سوم خاطرنشان کرد: امسال نیز با توجه به تداخل ایام‌البیض با امتحانات حوزه، قصد نداشتم که در این مراسم شرکت کنم، ولی با توجه به توفیقی که خداوند عطا نمود، با این که ثبت‌نام نکرده بودم، ولی با انصراف یکی از دوستانم، به جای او در این آیین عبادی و معنوی شرکت کردم.
* از سه سالگی در اعتکاف شرکت دارم
محمد حسن اسدی گلپایگانی، نوجوانی 13 ساله که به تازگی وارد حوزه علمیه شده است و به گفته خود او از سه سالگی به همراه پدر خود در مراسم اعتکاف شرکت داشته است، بیان داشت: من دهمین سال است که در آیین اعتکاف شرکت می‌کنم و ا از سه سالگی، به همراه پدرم توفیق شرکت در اعتکاف را دارم.
وی گفت: با توجه به علاقه‌ای که به اعتکاف دارم، قصد دارم که تا پایان عمرم در آیین اعتکاف شرک کنم.
* سخن آخر
وجود آدمی، همانند پارهخطی است که از دو سو، تا بینهایت قابل امتداد است و انسان مختار، بر سر دو راهی انتخاب، ناگزیر از گزینش است که آیا به سوی رستگاری برود یا راه گمراهی را پیش گیرد؟ در این میان، معتکفین به سوی رستگاری گام برمیدارند و از دل و جان ندای «الهی هَبْ لی کَمالَ الْانْقِطاعِ اِلَیْک» را برای رسیدن به کامل سر می‌دهند.
تهیه و تنظیم: علیرضا سهلانی
