به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین احمد مبلغی در نشسستی که به دعوت شکبه المنار لبنان پیرامون" اجتهاد گروهی و تاثیر آن در تقریب مذاهب اسلامی" برگزار شد،اجتهاد گروهی را به دو دسته مذهبی و اسلامی تقسیم کرد و گفت: در اجتهاد گروهی مذهبی، مجتهدین یک مذهب درون آن مذهب گرد هم آمده و یک اجتهاد گروهی را تشکیل می دهند.

وی ادامه داد: البته این مسئله در شیعه محل بحث است که آیا از حجیت برخوردار است یا نیست؟ و هر یک از طرفین دلایلی را برای مدعای خود دارند که مورد بحث ما نیست.

رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی در مورد دسته دوم با اظهار این که بهترین اجتهاد گروهی اسلامی، اجتهاد مؤسسه ای است، گفت: چنین اجتهادی را می توانیم این گونه تعریف کنیم که پیرامون مسائل سرنوشت ساز مرتبط به امت اسلامی، مراحل اجتهاد در قالب یک مؤسسه فقهی که متشکل از مجتهدان مذاهب است انجام بپذیرد، ونتیجه آن به امت اسلامی اعلان گردد.

وی نمونه بارز چنین اجتهادی را مجمع فقهی وابسته به کنفرانس اسلامی دانست که در سطحی کلان، متشکل از همه نمایندگان کشورهای اسلامی است و مذاهب مختلف در آن شرکت دارند، تشکیل می گردد.

* تاثیرات اجتهاد گروهی بر تقریب مذاهب اسلامی

رییس شورای تقریب حوزه علمیه قم ادامه داد: چنین اجتهادی در چهار محور به تقریب نزدیک و بر آن تاثیر می‌گذارد که عبارتند از: «نفس عمل اجتهاد»، «موضوع اجتهاد»، «نتیجه اجتهاد»، «محل شکل گیری اجتهاد».

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی ادامه داد: ارتباط آن از حیث نفس عمل اجتهاد به این معناست که نفس این که علمای مذاهب در فرایند و مراحل یک اجتهاد کنار هم می آیند و با همدیگر تبادل نظر می کنند و آن اجتهاد را با هم به جلو می برند و به نتیجه ای می رسند، یک تقریب بزرگ است. به بیان دیگر نفس نشستن مجتهدان در کنارهم، تبادل علمی کردن، به سخن هم توجه کردن و بر تجمیع مؤلفه ها و روش های متعدد سعی کردن عملی شیرین، تعصب زدا، محبت زا، آگاه بخش نسبت به هم عملی مهم و کمتر دست یافتنی است.

رییس پژوهشگاه مطالعات تقریبی خاطرنشان کرد: در اجتهاد گروهی موسسه ای؛موضوع دستور کار اجتهاد را مسائل مهم مربوط به امت اسلام تشکیل می دهد که درچارچوب مصالح امت اسلام، حفاظت از آن، ایجاد آگاهی در امت، و ایجاد همگرایی در فضاهای بین المللی معنا پیدا می کنند.

وی یادآور شد: بحران هایی که باید از طریق وحدت برطرف شود در موضوع اجتهاد گروهی موسسه ای فقهی جای می گیرند.

استاد حوزه علمیه قم با اشاره به محور نتایج اجتهاد گروهی مؤسسه ای گفت: نتیجه اجتهاد گروهی نیز به دلیل مشارکت همه در آن، نتیجه ای است که دیدگاه های مختلف را به نفع امت اسلامی ملحوظ می دارد و دارای قابلیت اجراء می باشد.

حجت الاسلام والمسلین مبلغی با اشاره به این که خروجی فتوایی چنین اجتهادی یکسونگرانه نیست؛ بلکه به دلیل آن که از دل مجموعه بیرون آمده، رنگ جهان اسلامی دارد، گفت: نمونه چنین فتوایی را می توان به وضوح کامل و تاریخی در مجمع فقهی وابسته به سازمان همکاری کنفرانس اسلامی دید که در دوره هفدهم خود که در عمان اردن تشکیل شد دید.

این محقق و پژوهشگر حوزوی ادامه داد: این دوره که بنده هم در آن شرکت داشتم سه فتوای مهم صادر شد که یکی آن بود: "اتباع هر مذهبی مسلمان است وتکفیر آن ها حرام می باشد" و فتوای دیگر این بود که ،مذهب اهل سنت (حنفي، مالكي، شافعي و حنبلي) ، مذهب جعفری، مذهب زیدی، مذهب اباضی و مذهب ظاهری. داخل اسلام تلقی می گردد و اتباع آن ها مسلمان هستند

حجت الاسلام والمسلیمن مبلغی اضافه کرد: سومین فتوای آن دوره این بود که "عمل تروریستی و ریختن خون مسلمانان" حرام است که این نتیجه به صورت قاطع بعد از مباحث فراوان به انجام رسید.

وی با اشاره به محور چهارم (محل شکل گیری اجتهاد گروهی) گفت: فضای موسسه اگر به صورت واقعی تشکیل گردد، فضایی تعارفی و تصادفی نیست، بلکه مجموعه ای است که مراحل مختلف برای آن تعریف شده و در قالب روندی خاص حرکت می کند و گفت و گوایجاد می کند و نتیجه می بخشد.

*پیشنهاد تشکیل یک نهاد پیگیر فتاوای گروهی

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی  پیشنهاد داد: از سوی سازمان کنفرانس همکاری اسلامی که مجمع فقهی جده مربوط به آن می باشد، نهادی با فلسفه وجودی پیگیری مصوبات و فتواهای آن ایجاد گردد.

رییس پژوهشگاه مطالعات تقریب خاطرنشان کرد: این مسئله به این دلیل است که اصولا فتوایی که صادر می شود برای تاثیرگذاری بیشتر باید فرهنگ عمل به فتوا و تلاش های عملی و تنفیذ کننده فتوا نیز دنبال گردد.

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی گفت: امت اسلامی باید به سمت ایجاد فتواهای گروهی در جهان اسلام به صورت برجسته، صادقانه و بر اساس همه دیدگاهها و در قالب مؤسسه ها به پیش روند و تقریب مذاهب اسلامی نیز باید در این زمینه رویکردهای مناسب و فعالی پیدا کند.

*وحدت اسلامی باید به عنوان خط قرمز معرفی شود

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی با اشاره به این که وحدت اسلامی باید به عنوان خط قرمز معرفی شود و چنان تبلیغات و تمرکز و ادبیات لازم و غنی را پیدا کند که همه آن را به عنوان یک خط قرمز بشناسند و به همه لوازم آن هم تن دردهند، گفت: این مهم اگر به صورت 40 و 50 درصدی هم ایجاد شود بسیاری از مشکلات را رفع می کند و خط و مشی و شاخص مشخصی را به همه در این زمینه ارائه می دهد.