حجت‌الاسلام والمسلمین صالحی خوانساری در گفت‌وگو با خبرگزاری حوزه، هجرت حضرت علی بن موسی الرضا(ع) از مدینه به ایران را برای تشیع و جهان اسلام تأثیرگذار دانست و گفت: هجرت جزو رسالت بزرگان، انبیا و اولیای الهی، می‌باشد. هجرت نبی اکرم(ص)، هجرت حضرت اباعبد‌الله(ع) و امام رضا(ع) در میان معصومین(علیهم‌السلام) و نیز در عصر ما هجرت امام راحل از ایران به ترکیه، عراق و قلب اروپا، صورت گرفته که این هجرتها تاریخ را متحول کرده است.

این خطیب حوزوی خاطرنشان کرد: اگر این هجرت‌ها نبود، نمی‌دانیم اهداف در چه ظرف و زمانی متوقف می‌شد.

وی با اشاره به حضور امام رضا(ع) در ایران و تأثیر آن بر قداست و استحکام تشیع و با بیان این که وجود فیزیکی علی‌بن موسی‌الرضا(ع) در ایران کارساز و مؤثر بود، گفت: مناظراتی که این امام همام با علمای دربار، بزرگان غیر مسلمان و مسلمانان درباری خلفای زمان خود داشتند، بزرگترین مبانی تشیع و ولایت را به ما آموختند.

حجت‌الاسلام والمسلمین صالحی خوانساری با اشاره به حضور این امام همام در نیشابور گفت: نیشابور در آن زمان به دلیل وجود هزاران عالم، فرهیخته و خواص، بزرگترین مهد علم و دین بود، در لحظه خروج ایشان از این شهر، این علما به حضور ایشان رسیدند و خواستار ارائه سخنی علمی، دینی و ولایی شدند.

وی افزود: حضرت امام رضا(ع) در پاسخ به خواسته آنان که در تاریخ  آمده است که چندین هزار قلم و دوات زرین برای یادداشت کلام آن حضرت آماده شده بود، حدیث "سلسلة‌الذهب" را قرائت کردند و فرمودند که خداوند می‌فرماید: «کلمة لا اله الا الله حصنی فمن دخل حصنی امن من عذابی»؛ لا اله الا الله پناهگاه بدون آفت و نفوذ ناپذیر و دارای امنیت محض است؛ هرکس در این حصن وارد شود، مسلماً عذاب الهی نخواهد داشت.

این استاد حوزه ادامه داد: امام رضا(ع) در ادامه این روایت می فرمایند که « بشرطها و شروطها و انا من شروطها»؛ معلوم می‌شود که لا اله الا الله خود به تنهایی امنیت از عذاب نیست و به تنهایی اثری که باید را ندارد؛ امام رضا(ع) شرط آن را ولایت و امامت معرفی می‌کنند.

وی با بیان این که هر کس بخواهد به حقیقت توحید، نبوت و قرآن برسد، راه آن ولایت است؛ تاکید کرد: قرآن بدون ولایت برای ما قابل درک نیست، از این رو در هر زمان خداوند، ولی معصوم مطلق را در زمین قرار داده است و بر اساس روایات، زمین هیچ گاه نمی‌تواند بدون حجت باشد، چون بدون حجت، اهل خود را فرو می‌برد و بقای زمین و آسمان و ستارگان و خورشید و... به ولایت است.

حجت‌الاسلام والمسلمین صالحی خوانساری با اشاره به سخن پیامبر مبنی بر اینکه «انا مدینة‌العلم و علی بابها» گفت: این امر نشان می‌دهد که پیامبر شهر علم است و درب ورود به این شهر امام علی (ع) یا همان ولایت است.

وی با تأکید بر این که انسان باید عشق به ولایت داشته باشد، ادامه داد: همواره باید بدانیم که انسان با عقل درک و با عشق حرکت می‌کند. سید‌الشهدا(ع) با عقل راه را تشخیص داد و با عشق رفت و شهید شد. امام(ره) نیز بر اساس اجتهاد و فقاهت درک کرد و با عشق به اسلام تا جایی رفت که در برابر جهانیان ایستاد و خواسته دینی و الهی را به کرسی نشاند.

این پژوهشگر حوزوی، ولایت را تأمین کننده تمامی نیازها و احتیاجات انسان دانست و گفت: برای عده‌ای از مسلمانان متأسفیم که نفهمیدند و خدای ناکرده خود را به نفهمی زدند و در راهی قرار گرفتند که از علی(ع)، نهج‌البلاغه و تفسیر امام معصوم دور افتادند.

حجت‌الاسلام والمسلمین صالحی خوانساری افزود: وجود امام رضا (ع) در ایران فوق نعمت است که امروز نیز همه انسان‌ها در جوار ایشان حضور می‌یابند و با امید و الهام و چه بسا به آرمان خود می‌رسند. این امام همام واسطه میان ما و خداوند است.

وی در ادامه با اشاره به مناظرات امام رضا(ع) در ایران اظهار داشت: خلفای  عباسی به دنبال این  بودند که ائمه معصوم(علیهم‌السلام) را در دیدگاه مردم بی اجر و بی ارزش کنند؛ از این رو علمای ادیان و مذاهب مختلف را جمع می‌کردند و مناظراتی را تشکیل می‌دادند.

این استاد حوزه افزود: مناظرات علی بن موسی الرضا(ع)، جواب همه آنها را می‌داد؛ به گونه‌ای که مأمون نیز مجبور به تصدیق ایشان می‌شدند.

حجت‌الاسلام والمسلمین صالحی خوانساری در پایان خاطرنشان کرد، علاقه‌مندان برای اطلاع‌کامل از مسائل، به کتاب‌های تاریخ، به ویژه «تحف العقول» که بسیاری از مناظرات امام رضا(ع) درامور مختلف در آن وجود دارد و به زبان فارسی نیز منتشر شده است، مراجعه کنند.

313/ 15