سرویس علمی، فرهنگی خبرگزاری حوزه، روز عرفه روز بزرگداشت مقام انسان است که بهایی جز بهشت ندارد و مأوایی جز خدا برای راز و نیاز و عرض عشق به ساحت قدسی آن رب لا یموت.

روز عرفه روز شناخت خداست و شناخت خدا وابسته به شناخت انسان. و چه کسی والاتر و برتر از امام حسین(ع) که بتواند با واژگان خدایی و معرفت نیوش و عاشقانه اش واسطه ای در این ترنم یافتن مشام دل و دیده و جان انسان از عطر شمیم بهشتی یاد خدا شود و در صحرای مصفای عرفه، خیمه یاد و نام خدا را برپا کند و بزم عشق مهیا.

پرده در پرده راز و نیاز و لحظه به لحظه، ساز عشق در سمفونی دلدادگی و محبت ومعرفت به ذات اقدس اله در بارگاه عرفه که موقف اصلی بخشایش و رأفت و رحمت است بنده گنهکار را.

بارقه های امید و رستگاری و عشق ورزی که در جاری این شوق شورانگیز همراه با نام خدا و بیان اباعبدالله بهشتی ترین موقف و موضع دنیا را برای بندگان حضرت رب به ارمغان می آورد:

"اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى لَيْسَ لِقَضآئِهِ دافِعٌ وَلا لِعَطائِهِ مانِعٌ وَلا كَصُنْعِهِ صُنْعُ صانِعٍ وَهُوَ الْجَوادُ الْواسِعُ فَطَرَ اَجْناسَ الْبَدائِعِ واَتْقَنَ بِحِكْمَتِهِ الصَّنائِعَ لا تَخْفى عَلَيْهِ الطَّلايِعُ وَلا تَضيعُ عِنْدَهُ الْوَدائِعُ..."

ستايش خاص خدايى است كه نيست براى قضا و حكمش جلوگيرى و نه براى عطا و بخشش او مانعى و نه مانند ساخته اش ساخته هيچ سازنده اى و او است بخشنده وسعت ده كه آفريد انواع گوناگون پديده ها را و به حكمت خويش محكم ساخت مصنوعات را طلايه ها(ى عالم وجود) بر او مخفى نيست و امانتها در نزد او ضايع نشود...

آری؛ نهم ذیحجه را ‏روز عَرَفه گویند. عرفه که همراه با مناسکی زیبا و دعایی عرفانی و نغز و پرمغز و رهاوردی از اباعبدالله الحسین(ع) است از روزهای ارزشمند و سترگ و از مواقف شگرف و غنیمت برای مسلمانان و البته شیعیان جهان است. روز عرفه گرچه نام عید را بر خود ننهاده اما هیچ از عید کم ندارد و در نفس خویش از بزرگترین اعیاد مسلمین است که در آن بزم یاد خدا و بساط ذکر و فکر او مهیا و برپاست و این خود بزرگترین دلالت  و روایت عارفانه و عاشقانه از «عید» است.

این همه اما در مصادفتی دیگر که معنای مهم و بکر و تکان دهنده ای را به ذهن و دل متبادر می کند به عرفه رنگی دیگر می بخشد. عزم حضرت اباعبدالله(ع) که حرکت خود را بسوی کربلا پس از مراسم حج آغاز کرد و برای شیعیان به نماد و نمودی از هجرت به سوی عزت و عبور از مرز زندگی ذلت بار دنیوی در ازای مرگ غرورآمیز و با عزت و دیدار حضرت حق در بارگاه بهشتی عرش مبدل گشت.

و در این میانه، واژه واژه دعای عرفه که دائرةالمعارف بندگی و عاشقانگی است و رمز عرض نیاز به معبود بی نیاز و نغمة ساز خوش صدا و حزین اما دلبرانه شوق وصل یار رقصی میانه میدان امید و رحمت و معرفت به پا می کند.

آری؛ « دعای امام حسین در روز عرفه» از مهم ترین اعمال روز عرفه است که پس از نماز ظهر و عصر خوانده می‌شود پس آنگاه آوردگاه عید قربان و مناسک زیبا و عرفانی آن که پس از معرفت روز عرفه به پا می شود.

اما چرا «عرفه»؟ گفته اند که جبرائیل علیه السلام هنگامی که مناسک را به ابراهیم می‌آموخت، چون به عرفه رسید به او گفت «عرفت؟»و او پاسخ داد «آری»، لذا به این نام خوانده شد. و نیز گفته اند سبب آن این است که مردم از این جایگاه به گناه خود اعتراف می‌کنند و بعضی آن را جهت تحمل صبر و رنجی می‌دانند که برای رسیدن به آن باید متحمل شد. چرا که یکی از معانی «عرفه» صبر و شکیبایی و تحمل است.

در این روز حجاج از شهر مکه به صحرای عرفات آمده و در آنجا به راز و نیاز و دعا پرداخته و پس از نماز ظهر و عصر به مکه باز می‌گردند.

برای این روز دعاها، نمازها و اعمال مختلفی (از جمله غسل) ذکر شدهاست که شیعیان از جمله افرادی که در حج حضور ندارند بجا می‌آورند و همانطور که گفتیم از جمله مهم ترین این اعمال دعای حضرت اباعبدالله(ع) در این روز بزرگ است.

در مفاتیح الجنان در این باره آمده است:

    زیارت حضرت سید الشّهداء علیه السّلام که برابر هزار حج و هزار عمره و هزار جهاد و بلکه افضل از این است، و روایات‏ در کثرت فضیلت زیارت آن حضرت در این روز متواتر است و اگر کسی در این روز توفیق یابد، که زیر قبّه مقدّسه آن حضرت باشد، ثوابش کمتر از کسی‏که در عرفات باشد نیست، بلکه بیشتر و بیشتر است.

آنک در زیر باران زیبایی و معرفت و عشق ورزی واژه هایی از این دعای ناب و ذکر تابناک می رویم و مشام جان خود را با عطر دل انگیزش صفایی دیگر می بخشیم:

جازى كُلِّ صانِعٍ وَرائِشُ كُلِّ قانعٍ وَراحِمُ كُلِّ ضارِعٍ وَمُنْزِلُ

پاداش دهنده عمل هر سازنده و سامان دهنده زندگى هر قناعت پيشه و مهربان نسبت به هر نالان ، فروفرستنده

الْمَنافِعِ وَالْكِتابِ الْجامِعِ بِالنُّورِ السّاطِعِ وَ هُوَ لِلدَّعَواتِ سامِعٌ

هر سود و بهره و آن كتاب جامع كه فرستادش بوسيله نور آن نور درخشان و او است كه دعاها را شنواست

وَلِلْكُرُباتِ دافِعٌ وَلِلدَّرَجاتِ رافِعٌ وَلِلْجَبابِرَةِ قامِعٌ فَلا اِلهَ غَيْرُهُ وَلا

و گرفتاريها را برطرف كند و درجات را بالا برد و گردنكشان را ريشه كن سازد پس معبودى جز او نيست و

شَىْءَ يَعْدِلُهُ وَلَيْسَ كَمِثْلِهِ شَىْءٌ وَهُوَ السَّميعُ الْبَصيرُاللَّطيفُ الْخَبيرُ

چيزى با او برابرى نكند و چيزى همانندش نيست و او شنوا است و بينا و دقيق و آگاه...

مبارک باد بر شما این روز بزرگ و باشد که به نعمت و موهبت کسب فیض از این خوان پر کرامت نائل آییم. التماس دعا!