حجت الاسلام والمسلمین صمصام الدین قوامی در گفتگو با خبرگزاری حوزه، اظهارکرد: وقف دارای جایگاه ارزشمندی در نظام اقتصادی اسلام است؛‌ در اقتصاد اسلامی،‌مقاومتی و اخلاق اقتصادی وقف،  از اهمیت بسزایی برخوردار است؛‌ زیرا اگر انسانی که به املاکش حب دارد بتواند تکیه ای را از خودش جدا کند در عین حال برای اینکه هدر نرود از راهی که اسلام برای او مشخص کرده است اقدام می کند که همان وقف است.

وی افزود: اصل و پراکندن منافع ملک و مال وقفی، مثل درختی است که همیشه در هر فصل سود می‌دهد و ریشه اش به جاست و پاییز و زمستان مانع از بهره برداری از بهار و تابستان نیست و هر سال منافع درخت سرفصل دیده می شود و چیده می شود ولی اصل آن همیشه وجود دارد و تجدید پذیر است.

مدير بنياد فقهي مديريت اسلامي، تصریح کرد: وقف یک طرح و ایده خوبی است که کمتر مرامی در دنیا به این دقت و شکل حساب شده چنین کار عام المنفعه ای را تجویز کرده است.

وی گفت: ولی در اینجا باید یک مدیریت قوی وجود داشته باشد که چون واقف از دنیا رفت وقف اش هدر نرود و لذا سازمان اوقاف این کار را متکفل شده است.

این استاد حوزه ادامه داد: وجود چنین سیستمی نشان می دهد که حجم این کار خیر چقدر زیاد است که مردم به این سمت می آینده که بررسی ابعاد مختلف آن در حوزه احکامی و اعتقادی و اخلاقی، دنیای از معارف را به دنبال دارد..

وی با اشاره به بعد اعتقادی وقف افزود: کسی که وقف کند در جهان باقی صاحب چندین برابر نفع اخروی می‌شود برکت در دنیا نیز به او هدیه می شود؛‌ هچنین به لحاظ اخلاقی اینکه انسان می تواند حریص و خودخواه نباشد و همه چیز را برای خود نخواهد و دیگر خواهی را به واسطه همین فرهنگ وقف در خود ایجاد کند زمینه ترویج اخلاقی وقف نیز توسعه خواهد یافت.

مدیر بنیاد فقهی مدیریت اسلامی بیان داشت: در بعد اقتصادی نیز، فقرا و یتیمان و نیازمندان، جهت وقف هستند و  کسانی که نخبه هستند ولی ممکن است چنین امکاناتی نداشته باشند می توانند از این موقوفات برای شکوفایی حوزه فعالیت خود استفاده کنند؛‌در نتیجه وقف می تواند در زمینه تربیت علمی و شکوفایی علمی در کشور نیز نقش آفرین باشد.

*وقف در بعد فقهی سازمان یافته است

حجت الاسلام والمسلمین قوامی با اشاره به این نکته که وقف در بعد فقهی نیز دارای سازمان نظام یافته است، اظهارکرد: وقف  در حوزه فقهی به دو بخش وقف عام و وقف خاص تقسیم شده است؛‌ از جمله موقوفات عام می توان به ساخت حسینیه ها و بیمارستان ها اشاره کرد ولی گاهی نیز وقف خاص است مثل وقف حوزه های علمیه یا گروه محدود که هر کدام دارای احکام خاص خود است؛‌ یکی از ابعاد مهم فقه ما «کتاب الوقف» است؛‌ تعالیم قرآن و اهل بیت(ع) در این کتاب به صورت نظام مند ارایه شده است.

*وظیفه نظام اسلامی در حراست از موقوفات

وی گفت: نظام اسلامی وظیفه سنگینی در حراست و حفاظت از موقوفات دارد و باید نیات واقفان در جای خود اجرا شود؛‌ در دینی که الگوهایی بی نظیری چون امام علی(ع) داریم که همواره در حال وقف بودند و با حفر چاه های متعدد آنها را برای موارد خاصی وقف می کردند و به تولید و عدالت اجتماعی از این طریق کمک می کردند ما نیز در این حوزه وظیفه مند می شویم که باید با الگوگیری از این بزرگان خود را برای امور مهمی چون وقف به بهترین شکل آماده کنیم و به ساختن کشور بپردازیم.

وی وقف در حوزه های علمیه را از مهم ترین و موثرترین موقوفات دانست و تصریح کرد: حوزه های علمیه از وقف بیشترین بهره ها را بردند و این همه عالم و فقیه و مرجع از ثمرات وقف است که میوه های دائمی هستند؛ مدارس علمیه نوعا وقفی هستند.

این استاد حوزه ادامه داد: افراد متمکنی بوده اند که در گذشته برای اداره حوزه های هم پس از ساخت برنامه داشتند و املاکی را به این کار اختصاص می دادند که مخارج حوزه ها را تامین کند؛‌ این افراد با تیزبینی و دقت کافی بسیاری از مشکلات این حوزه را رفع می کردند و بسیاری از مراجع و علمای بزرگ حوزه در چنین فضایی رشد می کردند.

حجت‌الاسلام والمسلمین قوامی یادآور شد:‌ ترکیب زیبای مسجد، حوزه و بازار که در اقتصاد اسلامی مثلث زیبایی را شکل داده است در مساله وقف در درجه اول اهمیت بوده است و اسلام همیشه از این طریق نظام اقتصادی و اجتماعی را به بهترین شکل مدیریت می کرده است.

*وقف اسلامی از همه کارآمدتر است

مدير بنياد فقهي مديريت اسلامي، تصریح کرد: در دنیای غرب هم یک سازوکاری برای تقویت علم دارند ولی این سازوکار وقف اسلامی از همه کارآمدتر است؛ مراجع بزرگ و بزرگانی چون امام خمینی(ره) در دامان این حوزه های علمیه ای که چنین نظام مند اداره می شدند رشد کردند و میوه هایی بودند که همیشه ثمره آنها دنیا را منتفع می کند؛‌ آیه 25 سوره ابراهیم در این رابطه حجت است؛‌ در واقع حوزه های علمیه همان شجره های طیبه ای هستند که اصلشان ثابت است که شاخه های آن در آسمان رها شده و همیشه میوه می دهند.

*بزرگان دین خود را وقف کردند

وی گفت: بهترین وقف، وقف خودمان است؛‌ به عنوان مثال بزرگانی چون امام خمینی(ره) خودشان را وقف راه حق کردند؛ مثل دانشمندی که تمام وجودش را وقف علم کرده است یا مرجع تقلیدی که از کودکی تا پیری اصلا به فکر خودش نیست و همیشه به تکلیف خود در راستای وقف خود در مسیر الی الله عمل می کند؛‌ بهترین سرمایه، سرمایه انسانی است که باید سعی کنیم با این سرمایه ارزشمند، جامعه را بهره‌مند کنیم.

حجت الاسلام والمسلمین قوامی خاطرنشان کرد: حوزه ها؛ وقف در وقف و نور علی نور است؛‌ وقف حوزه ای با مکان و نرم افزار و.. کافی نیست بلکه آن فردی که از این امکانات نیز استفاده می کند باید خود را وقف این کار و راه کند و این وقف مضاعف باعث شده که ثمرات حوزه در هزار سوم دنیا را در بربگیرد و قادر به ایجاد جریانات عظیم فکری و سیاسی در سطح جهان شود.