جمعه ۲۳ آذر ۱۴۰۳ |۱۱ جمادی‌الثانی ۱۴۴۶ | Dec 13, 2024

آزادی در چارچوب عقلانیت اسلامی پذیرفته شده است، اما چنین تصور شده که عقلانیت معاصرغربی یگانه عقلانیت مقبول و متصور است و این عقلانیت می تواند مبنای داوری انتقادی نسبت به درون مایه فرهنگ ها و مکاتب دیگر قرار گیرد.

به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت‌الاسلام والمسلمین واعظی، امروز دوشنبه،  در نشست گفتگوی دینی کلیسای کاتولیک اتریش که با عنوان "آزادی بیان در عرصه های دین،اخلاق و حقوق" در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم برگزار شد، گفت: چالش غرب و نهادهای بین المللی غرب ساخته با تلقی اسلامی از آزادی و سرزنش و انتقاد به محتوای برخی احکام اسلام و محدودیت هایی که اسلام برای برخی جلوه های آزادی فردی برقرار کرده است، عقلانی بودن این تلقی و محتوا را مورد پرسش قرار داده و چنین وانمود می کنند که وجود چنین احکام و محدودیت هایی، خلاف حقوق بشر است.

وی افزود: این گونه داوری ها که از جنس چالش در سطح عقلانیت است، مشتمل بر یک پیش فرض و پیش داوری آشکار است و چنین تصور شده که عقلانیت معاصرغربی که نهفته در پس تلقی لیبرالی از ارزش های حیات اجتماعی و سیاسی و اعلامیه جهانی حقوق بشر است، یگانه عقلانیت مقبول و متصور است و این عقلانیت می تواند مبنای داوری انتقادی نسبت به درون مایه همه فرهنگ ها و مکاتب دیگر قرار گیرد.

رییس دفتر تبلیغات اسلامی با اشاره به این که تکثیر و تنوع در نظام های عقلانیت اجتناب ناپذیر است، خاطرنشان کرد: عقلانیت منحصر و محدود در عقلانیت معاصر غربی نیست؛ بنابراین پیش از هرگونه داوری و یا پیش داوری راجع به دیگر تلقی ها درباره آزادی و مانند آن، لازم است جانب هرمنوتیکی بحث مورد توجه قرار گیرد و گام نخست به فهم عقلانیت نهفته در پس هر یک از تلقی های موجود اختصاص یابد.

حجت الاسلام والمسلمین واعظی ادامه داد:  لازم است مدافعین تلقی غربی از آزادی در مواجهه یا تلقی اسلامی از آزادی و محدودیت های آن، درک عقلانیت اسلامی که قوام بخش تصور اسلامی از آزادی است را در اولویت قرار دهند.

وی همچنین با اشاره به این که عقلانی بودن یا نامعقول بودن یک نظریه یا تلقی و باور، غیر از موجه بودن آن است، تصریح کرد: این دو غیر از حق و باطل بودن یا درست و نادرست بودن و حقیقت داشتن آن امر است.

رییس دفتر تبلیغات اسلامی افزود: ممکن است باور یا عمل یا تصوری معقول باشد، اما مدافعان آن نتوانند به نحو قابل قبولی، آن را برای دیگران موجه کنند و پذیرش دیگران را به دنبال داشته باشد، همچنان که باور و عملی که موجه شده ممکن است در واقع حق و صحیح نباشد.

حجت الاسلام والمسلمین واعظی در ادامه با بیان این که سطح عقلانیت تنها طرد و سرزنش آن دسته از باورها و اعمال و جهت گیری هایی را برمی تابد که نامعقول باشد، گفت: صرف تفاوت در عقلانیت هرگز مایه سرزنش و طرد را فراهم نمی آورد؛ به تعبیر دیگر اگر بپذیریم که نظام های عقلانیت متکثری وجود دارد، به صرف تفاوت عقلانیت خویش یا دیگر نظام های عقلانیت، حق آن را نداریم که دیگر رهاوردهای عقلانی سایر نظامات را نامعقول و غیرانسانی بشماریم.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این که ورود در سطح توجیه، مجال چالش انتقادی را برای اندیشه ها و اعمال معقول فراهم می آورد، اظهار داشت: سطح توجیه عرصه دلیل آوری و استدلال بر درستی و اعتبار یک باور و نظریه و عمل است و مجال واکاوی و بررسی موجه بودن یا نبودن نظریه ها و تصورات رقیب را فراهم می آورد.

رییس دفتر تبلیغات اسلامی با اشاره به این که عقلانیت اسلامی بر منابعی متکی است که به گزاره های کلیدی در حوزه هستی شناسی، انسان شناسی، اخلاق، اجتماع و سیاست تکیه زده است، خاطرنشان کرد: معمولا چنین است که در چالش های انتقادی غربیان نسبت به احکام و تعالیم حقوقی و اجتماعی اسلام نظیر آزادی و محدودیت های آن، نه این عقلانیت و چارچوب های آن همدلانه مورد فهم قرار می گیرد و نه در سطح عمیق تری موجه بودن یا نبودن آنها به بحث گذاشته می شود.

انتهای پیام/

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha