خبرگزاری حوزه/ امام صادق (عليه‌السلام) پايه گذار مرکز علمی بزرگ مذهب جعفرى در مدينه است، حوزه ای که بى هيچ تعصبی مى‌توان گفت در تاريخ اسلام نظير آن با ويژگي‌هايى كه داشت، هرگز ديده نشد و در دانشكده‌هاى متعدد آن، هزاران تن، در رشته‌هاى گوناگون علوم اسلامى، و فنون و دانشهاى روز آن زمان به آموزش و فراگيرى مشغول بودند.
اصول چهارصدگانه حديث و معارف اسلامى كه تنها منبع اصلى و اصيل كتابهاى معتبر چهارگانه كافى شيخ كلينى، من لا يحضره الفقيه ابن بابويه، تهذيب و استبصار شيخ طوسى قرار گرفته، محصول مستقيم شاگردان با كفايت امام صادق (عليه‌السلام) بوده است.
تعمق و تامل در سیره رفتاری آن حضرت بی‌گمان نقش موثری در هدایت و رستگاری جامعه دارد.
* تدبیر مبارزه با گرانى
نرخ گندم و نان روز به روز در مدينه بالا مى‌رفت. نگرانى و وحشت بر همه مردم مستولى شده بود. آن كس كه آذوقه سال را تهيه نكرده بود در تلاش بود كه تهيه كند در اين ميان مردمى هم بودند كه به واسطه تنگدستى... مجبور بودند روز به روز آذوقه خود را از بازار بخرند.
- امام صادق (عليه‌السلام) از معتب وكيل خرج خانه خود پرسيد: امسال در خانه گندم داريم؟
- بلى يا ابن رسول الله، به قدرى كه چندين ماه را كفايت مى‌كند، گندم ذخيره داريم.
- آنها را به بازار ببر و در اختيار مردم بگذار و به فروش.
- يا ابن رسول الله گندم در مدينه ناياب است. اگر اينها را بفروشيم، ديگر خريدن گندم براى ما ميسر نخواهد شد. همين است كه گفتم. همه اينها را ببر و در اختيار مردم بگذار و به فروش.
- معتب دستور امام را اطاعت كرد، گندم ها را فروخت و نتيجه را گزارش داد.
- امام به او دستور داد: بعد از اين نان خانه را روز به روز از بازار بخر. نان خانه من نبايد با نانى كه در حال حاضر توده مردم مصرف مى‌كنند تفاوت داشته باشد. نان خانه من بايد از اين پس نيمى گندم و نيمى جو باشد من به حمدالله توانايى دارم كه تا آخر سال خانه خود را با نان گندم به بهترين وجهى اداره كنم، ولى اين كار را نمى كنم تا در پيشگاه إلهى، مسأله اندازه گيرى معيشت را رعايت كرده باشم.
بحار الانوار، ج 11، ص 121
*نگاه خداوند به افراد زحمت‌کش
هرگاه كه امام جعفر صادق عليه‌السلام در باغستان و مزرعه، بيل در دست داشته و مشغول كشاورزى و كارگرى مى‌بود؛ و اصحاب و دوستان، حضرت را با آن حالت مشاهده مى‌كردند، عرضه مى‌داشتند: يابن رسول‌اللّه! چرا در اين موقعيت خود را به زحمت انداخته‌ايد؟!
اجازه فرمائيد تا ما كمك كنيم و شما استراحت نمائيد؟
حضرت در جواب مى‌فرمود: مرا به حال خود وا گذاريد، من علاقه‌مندم كه خداوند مرا در حالتى مشاهده نمايد كه با دست خود زحمت مى‌كشم و كار مى‌كنم و جسم خود را براى بدست آوردن روزى حلال به زحمت و مشقّت انداخته‌ام.
كافى: ج 5، ص 76
*حقوق بشر واقعی
روزى امام صادق علیه السلام راه پر شن و كوير مكه و مدينه را طى مى‌كرد، مصادف غلام او نيز همراهش بود در بين راه چشمش به مردى افتاد كه خود را روى تنه درختى انداخته بود و وضعش عادى نبود، امام به مصادف فرمود: به طرف اين مرد برويم نكند تشنه باشد و از تشنگى به اين وضع افتاده باشد؟ نزديك او رسيدند امام از او پرسيدند: تشنه هستى؟ بله. مصادف به دستور امام پايين آمد و به آن مرد آب داد، اما از قيافه و لباس و شكل او معلوم گشت كه مسلمان نيست و پيرو آئين مسيحيت است، پس از آنكه امام و مصادف از او دور شدند، مصادف از امام (عليه‌السلام) سوال كرد آيا صدقه دادن به نصارى جائز است؟ امام (عليه‌السلام) در پاسخ فرمودند: در موضع ضرورت، در چنين حالى، آرى.
وسائل الشيعه، ج 2، ص 50.
*با راه ورود به بهشت
شخصى نزد امام جعفر صادق عليه‌السلام حضور يافت؛ و عرضه داشت: ياابن رسول اللّه! پدرم پير و ضعيف گشته است به طورى كه همانند بچّه كوچك بايد در خدمت او باشم؛ و نيز او را براى قضاء حاجت بغل مى‌كنم.
حضرت فرمود: چنانچه توان داشته باشى بايد اين كار را ادامه دهى؛ و نيز بايد با كمال ملاطفت و مهربانى برايش لقمه بگيرى و دهانش بگذارى.
و انجام اين امور فرداى قيامت، راه ورود به بهشت را برايت آسان مى‌گرداند.
جامع السّعادات: ج 2، ص 265.
