با نگاهی به دو توصیه پیامبر اسلامی به امیرمومنان (ع) درمییابیم که این مهم نباید مورد غفلت والدین قرار گیرد، چه آنکه غفلت از آن خسارات جبرانناپذیر فرهنگی و مذهبی را برای مسلمانان به دنبال دارد.
*اما دو روایت:
قال رسولالله (ص): یا علی حق الولد علی والده ان یحسن اسمه و ادبه و یضعه موضعاً صالحاً ...
پیامبر گرامی اسلامی فرمودند: یا علی از حقوقی که فرزند بر عهده پدر دارد این است نام خوبی برای او برگزیند، به نیکی ادبش کند و او را به کارهای خوب بگمارد . من لایحضره الفقیه ج 4 (ص) 324
قال النبی (ص) قال: من حق الولد علی الوالد ثلاثة، یحسن اسمه و یعمله الکتابه و یزوجه اذا بلغ
رسول خدا(ص) فرمودند: حق فرزند بر پدر سه چیز است، انتخاب نام نیکو برای او، آموختن و نگارش به ازدواج را هنگامی که به سن بلوغ برسد. بحارالانوار ج 71 (ص) 85
*نگاهی به اسامی حضرت زهرا (س)
سرویس علمی و فرهنگی خبرگزاری حوزه در ایام شهادت حضرت زهرا(س) شرح مختصری از اسامی نهگانه حضرت فاطمه (س) را تقدیم میکند، باشد که با بهرهگیری از این مطلب نام فرزندانمان را نیک انتخاب کنیم.
مرحوم صدوق (ره) در امالی از امام صادق (ع) نقل میکند که فرمود: لفاطمة تسعة اسماً عندالله عزوجل، فاطمه و الصدیقة و المبارکه و الطاهره و الزکیه و الراضیه و المرضیه و المحدثه و الزهراء.
*فاطمه:
در علل الشرایع باب 142 از پیامبر نقل شده است که فرمود؛ یا فاطمه اتدوین لم سمیت فاطمه فقال علی (ع) یا رسول الله لم سمیت فاطمه؟ قال (ص) لانها فطمت هی و شیعتها من النار.
حضرت رسول (ص) به دخترش فاطمه فرمود آیا میدانی چرا فاطمه نامیده شد و در این هنگام حضرت علی(ع) هم سئوال کردند چرا فاطمه نامیده شده است، حضرت رسول (ص) پاسخ دادند برای اینکه او و شیعیان او از آتش در امانند.
بر اساس روایات دیگری نیز فاطمه به بریده شدن و قطع از هر شر و عیبی معرفی میکنند که در واقع همان معنای مقام عصمت کبری است که آیه مبارکه تطهیر نیز بیان قرآن است.
*الصدیقة
«صدیقه» تانیث «صدیق» است و به کسی میگویند که در تصدیق آنچه بر پیامبر نازل شده به حد اعلی تلاش کند «صدیقه و صدیق اعلی درجه ولایت و ادانی درجه نبوت است.
«صدیق یعنی راستگو، کسی است که هم سخن راست میگوید و هم با عمل و کردار، صدق گفتار خود را اثبات میکند.
قال الکاظم(ع): ان فاطمة صدیقة شهیده ...
«صدیقه» صیغه مبالغه در صدق و تصدیق است، یعنی نسبت به آنچه پدرش حضرت رسول از طرف خداوند آورده بسیار تصدیق کننده است و در تمام گفتههایش صادق است و گفتار او، کردارش را تصدیق میکند و این معنای عصمت میباشد، صدیقه کسی است که هیچگاه دروغ نگفته باشد.
* المبارکه:
«مبارکه» مونث مبارک است و ثبوت خیر خدا در یک شی است، برکت در واقع خیری است که در اشیاء نهفته است مثل برکت در نسل که یاد شخص با بقاء نسل او باقی است.
ابعاد وجودی حضرت زهرا (س) دارای خیر کثیر و برکات زیادی بود و برکات آن حضرت نه تنها شامل انسانها بلکه فراگیر و شامل کل نظام هستی است.
و مصداق اتم و اکمل «کوثر» وجود مبارک حضرت صدیقه است که از آن به خیر کثیر تعبیر شده است مرحوم شیخ طوسی از در تفسیر تبیان در ذیل سوره کوثر میآورد: کوثر چیزی است که خیر کثیر از شئون اوست و کوثر خیر کثیر است.
خوب است در اینجا روایتی از پیامبر اسلام که علامه قندوزی در ینابیع الموده نقل نموده است بیان کنیم: رسول گرامی اسلام خطاب به سلمان فرمودند: ای سلمان کسی که به دخترم فاطمه محبت داشته باشد در بهشت با من است و کسی که با او دشمن باشد و بغض او را داشته باشد در آتش خواهد بودای سلمان محبت فاطمه(س) در یک صد موضع به نفع انسان است که آسانترین این مواطن مرگ، قبر، میزان، صراط و حساب است...(ینابیع االموده ج 2 (ص) 332)
*طاهره
«طاهره» مونث طاهر و به معنای زنی است که از عیوب و نقص و همچنین عادات زنانه پاک باشد و نیز کسی است که حق تعالی او را از مخالفت با اوامر و نواهی شرعیه، معصوم داشته باشد.
امام باقر (ع) در این زمینه میفرماید: حضرت فاطمه زهرا (س) طاهره نامیده شده است، زیرا آن حضرت از هر پلیدی پاک است و آن حضرت هرگز عادات زنانه ندیده است.
وجود مقدس آن حضرت از هر حیث پاکیزه و طاهر است و طهارت تمام وجود آن حضرت را احاطه کرده و طهارت ظاهری و باطنی در وجود آن حضرت رسوخ نموده و آیه تطهیر دلیل صادقی بر این مدعاست.
*زکیه
زکوة در واقع به معنای رشدی که حاصل برکت الهی است، تزکیه در واقع معنای وسیعی دارد از قبیل پاکسازی انسان از آلودگی شرک، پاکسازی وی از اخلاق رذیله و محرمات و هرگونه ریا و نیز پاکسازی مال و جان به وسیله پرداخت زکات در راه خدا.
در نامگذاری حضرت زهرا(س) به زکیه آمده است، زنان بهشتی هنگام تولد حضرت زهرا قنداقه فاطمه (س) را به امالمومنین خدیجه کبری (س) دادند عرض کردند : «خذیها یا خدیجه طاهرة مطهرة زکیة ...»
ای خدیجه او را بگیر که طاهره مطهره و زکیه ... است.
و حضرت امیرالمومنین نیز در خطبهای که در کوفه خواندند به این مسئله اشاره کردند و فرمودند «انا زوج البتول، سیدة نساء العالمین فاطمه التقیة الزکیة ... یعنی من همسر بتول سیده زنان جهانیان، فاطمه، تقیه و زکیه هستم.
*الراضیه
«راضیه» مونث «راضی» است و به معنای خشنود شونده است یعنی خشنود به آنچه خدا میخواهد.
صدیقه کبری را راضیه میگویند چون دارای صفت رضا به معنای واقعی کلمه بود و هر سختی و رنجی را که خداوند برای او تقدیر کرده به جان و دل میخرید و به آن راضی بود.
یکی از مهمترین وجوه تسمیه فاطمه به راضیه این است که خداوند راضی به رضای فاطمه (س) است کما اینکه پیامبر فرموده است خداوند با غضب فاطمه غضبناک میشود و با رضای او راضی میشود (امالی شیخ مفید ص 94).
به عبارت دیگر معیار قهر و خشنودی خدا، قهر و خشنودی فاطمه (س) است.
*المرضیه
مرضیه در لغت به معنای خوش و پسندیده است، کسی که خوش خوی و دارای رفتاری پسندیده است.
آن حضرت در عبادات و رفتار و کردار و گفتار خود جز رضایت الهی را در نظر نداشت، برای کسب رضایت الهی در دفاع از دین و مقام ولایت تا مرز شهادت پیش رفت این مسئله تا حدی مورد توجه بوده است که امام حسن عسکری (ع) فرمودند: نحن حجتالله علی الخلق و فاطمه حجة علینا. ما برای تمام خلق حجت هستیم و مادرمان فاطمه حجت ما میباشد.(تفسیر الطبیب البیان ج 13 ص 235
*«محدَّثه»
«محدثه» مونث محدث است و به معنای ملهم، یعنی کسی که از عالم ملکوت چیزی در ذهن او خطور کند و محدث و محدثه به کسی میگویند که به او الهام ربانی میشود و رای و اندیشه او از عالم ملکوت بر صفحه دلش ترسیم میشود.
محدث بودن یک موضوع اسلامی و دینی است نه مذهبی زیرا فریقین یعنی شیعه و سنی در این عقیده هم رای و هم فکر هستند و دانشمندان شیعه و سنی معتقدند بعد از پیامبر اسلام یقیناً بشری با عنوان «محدَّث» باید باشد، انسانی که تمام گفتار و کردارش مطابق فرامین الهی و مورد تصدیق و تصویب خدایی است.
شیخ صدوق طی روایتی آورده است، فاطمه دختر رسول خدا (ص) محدَّثه بود زیرا فرشتگان از آسمان بر او نازل میشدند و با او سخن میگفتند.
امام صادق (ع) نیز فرموده است فاطمه بعد از رحلت پیامبر اکرم (ص) بیش از 75 روز زنده نماند و غم جانسوز داغ پدر قلب او را لبریز کرده بود، به این جهت جبرئیل پی در پی به حضور او میآمد و او را در عزای پدر تسلیت میگفت: (بصائرالدرجات صفارقلی ص153)
در زیارت آن حضرت نیز به «محدَّثه» بودن آن حضرت اشاره شده است: «السلام علیک ایتها المحدثة العلیمه...»
از مجموع سخنان حضرت جبرائیل به فاطمه کبری (س) که امیرالمومین کاتب آنها بود، مصحف فاطمه (س) فراهم آمد که علی (ع) درباره آنها فرموده است، مصحف فاطمه دانشی است از آنچه که واقع شده و یا به وقوع خواهد پیوست.
*الزهرا
زهرا در لغت دارای معای بسیاری است که معروفترین آن درخشنده و سپیدروی است.
زهرا شایعترین و مشهورترین نام حضرت فاطمه (س) است، او چهره درخشان زن مسلمان فروغ تابان معرفت و نمونه بارز و آشکار پرهیزکاری است.
در روایتی از حضرت موسی بن جعفر علیه السلام آمده است که خداوند نور حضرت محمد (ص) را از نور عظمت و جلال خود آفرید و سپس این نور را دو قسم کرد، جزئی از آن را در وجود حضرت محمد (س) نهاد و قسم دیگر را در وجود امیرالمومین (ع) و سپس نور فاطمه را از نور محمد (ص) گرفت ... بحارالانوار ج 35
شیخ صدوق در روایت دیگری آورده است امام صادق درباره نامیده شدن حضرت فاطمه زهرا (س) فرمودهاند: هرگاه فاطمه (س) در محراب عبادت میایستاد و به عبادت مشغول میشد، نور او برای اهل آسمان میدرخشید، همان طور که ستارگان برای اهل زمین میدرخشیدند.