خبرگزاری حوزه/ 29 رجب المرجب برابر است با سالروز رحلت آیت الله سید محمد هادی میلانی؛ او نام بلندش در قامت یک مرجع عالیقدر و زعیم بلندمرتبه و روحانی والامقام در طول قرن اخیر و از قله معرفت و فقاهت و تهذیب و عظمت مقام معنویش، در گوش تاریخ شیعه طنین انداز و در متن جریان اصیل و ناب حوزوی ماندگار و جاودانه خواهد بود.
این عالم جلیل القدر که سالهای عمر خویش را وقف عظمت و احیای ارزشهای دینی و اعتلای کلمه حق نمود براستی و درستی در زمره مجاهدان راه خدا و مرشدان عرصه تبلیغ دین و تبیین آئین بود.
از ایشان هم یک سیره ارزشمند باقیست و هم مجموعه ای از خدمات بلندمرتبه و فاخر علمی چه در بعد تالیف و پژوهش و تحقیق و چه در ساحت تربیت و پرورش شاگردانی که بتوانند پرچمداران حقیقی دین خدا و طلایه داران مکتب حقه شیعه باشند.
حضرت آیت الله سید محمدهادی میلانی که در سال 1273در نجف پا به عرصه گیتی نهاد و در سنه1354در مشهد الرضا(ع) دیده به دیار یار گشود و به ملکوت اعلی شتافت از مراجع تقلید بلندمرتبه و والامقامی است که توانست با حضور باهرالنور و ارزشمند و تأثیرگذار خود در طول سالهای حیات طیبه اش، ترازی برتر و رفیع از حقیقت مرجعیت و واقعیت زعامت روحانیت را در عرصه اجتماع به تصویر بکشد.
اجداد این عالم عالیقدر همه از سادات حسنی شهر مدینه منوره و از فرزندان علی بن الحسین بودند که به جهت شرافت علمی و معنوی از بزرگان مدینه محسوب می شدند.
این پدیده شگرف علمی و ستاره درخشان حوزه شیعی در دامان پرمهر مادری از زمرة فضیلت و پدری فرزانه و عالم از نحله معنویت و روحانیت پرورش یافت.
از جمله اساتید علوم مقدماتی ایشان می توان به آقا میرزا ابراهیم همدانی و آخوند ملامحسن تبریزی و در دروس سطح نیز غلامعلی قمی و ابوالقاسم مامقانی اشاره نمود. و نیز از اساتیدی نظیر سید ابوالحسن اصفهانی، آیت‌الله نائینی و آقا ضیاءالدین عراقی یادکرد که در دوره تحصیلات تکمیلی ایشان مربی و مرشد علمی این مرد بزرگ بوده اند.
ایشان در حوزه علوم عقلی و سایر مکاتب فضیلت نیز جد و جهدی تام و تمام داشت و از آن جمله می توان به سالهای تدریس ایشان در محضر بزرگمردی همچون آیت الله محمدحسین اصفهانی اشاره کرد.
این عالم روحانی در دانش تفسیر و علوم قرآنی نیز به مقام قابل توجهی رسید و به فراست و ذکاوت و تلاش در این حوزه ها نیز به تبحری عالیقدر دست یافت و در خدمت استادی همچون آیت الله محمدجواد بلاغی این فنون علمی را فراگرفته بود با علامه طباطبایی صاحب تفسیر المیزان نیز به جدال علمی و گفتگو و مناظره و بحث و تبادل فکری می پرداخت.
از جمله شاگردان برجسته ایشان می توان به حضرات آیات حسین وحید خراسانی سید ابراهیم علم‌الهدی سبزواری، سید عباس صدر، سید حسین شمس، محمد‌رضا مهدوی دامغانی، محمدتقی جعفری، مهدی نوقانی، محمود کلباسی، کاظم مدیر شانه‌چی، سید نورالدین میلانی، مجتبی بروجردی، محمدتقی عندلیب سبزواری، سید محمدباقر حجت طباطبایی، محمدعلی علمی، سید ابراهیم مهاجرین طبسی، سيد فاضل حسيني ميلانی و سید محمد روحانی و دیگر بزرگان حوزوی اشاره نمود.
از جمله آثار و تدلیفات ایشان هم می توان به یادداشت‌های شخصی و نیز تقریرات درس‌های ایشان اشاره کرد که توسط شاگردان و فرزندانش جمع‌آوری شده و پس از تنظیم منتشر شده است که از آن جمله می توان به محاضرات فی الفقه الامامیة قادتنا کیف نعرفهم؟ تفسیر سوره جمعه و تغابن مختصر الاحکام مناسک حج حاشیه بر قسمتی از عروة الوثقی نخبة المسائل ده پرسش حاشیة المکاسب قواعد فقهیه و اصولیه رساله‌ای در بیعه و مسائل بانکی و دیگر مکتوبات و آثار منتشره از سوی شاگردان ایشان در حوزه تقریرات کلاسهای علمی ایشان اشاره نمود.
این عالم روحانی و رادمرد عرصه معرفت و تقوا در نهم ذیحجه سال 1373 ـ 1334 به قصد زیارت علی بن موسی الرضا (ع) به مشهد رفت.
احیای حوزه علمیه مشهد و بخشیدن خونی تازه در رگهای این مرکز قدیمی و باسابقه دینی از جمله مهم ترین و ارزشمندترین یادگارها و باقیات الصالحات این عالم فرزانه و زعیم عالیقدر است.
آنطور که در تاریخ حوزه های علمیه شیعی و فضای حاکم بر آن سامان در آن روزگار آمده در آن زمان حوزه‌های علمیه مشهد آنگونه که باید رونق نداشته است.
از سال 1314به دنبال مبارزات روحانیون مشهد با حکومت رضاشاه، این حوزه نیز مانند دیگر حوزه‌های علمیه سراسر کشور مورد تهاجم قرار گرفته بود و پس از حادثه قیام مسجد گوهرشاد روحانیانی چون آیت‌الله حسین قمی تبعید و میرزا محمد آقازاده پس از زندانی شدن به اسارت رسیده بود و بسیاری از علمای معروف دیگر این شهر دستگیر و یا تبعید شده بودند.میگویند هنگامی که آن بزرگوار به مشهد مقدس آمدند،نزدیکان و آشنایان برای ایشان منزل جستجو می کردند و ایشان برای بازدید منازل می آمدند و هنگامی که وارد برخی از منازل می شدند، می فرمودند این خانه مناسب حال من نیست !زیرا اهل این خانه در آن گناهانی را مرتکب شده اند! اصلاح وضع حوزه علمیه مشهد و شکوفایی بخشیدن به دروس مدارس دینی و علمی در این شهر چیزی است که با اقامت او انجام گرفت.
حضرت آیت الله خامنه ای مقام عظمای ولایت در این باره و در مورد مجد و عظمت شخصیت و کار بزرگ آیت الله میلانی می فرمایند:
«ما دیدیم که مرحوم آیت‌الله میلانی از کربلا که نزدیکی نجف بود آمدند تا مشهد و یک حوزه علمیه بزرگی را بوجود آوردند ... این یک واقعیت است... از برکت الهی برای حوزه علمیه مشهد وجود آیت‌الله میلانی بود.»
اما مرجعیت شیعه همواره پشتیبان مردم و یاری رسان جوامع در حوزه های مختلف خدمات اجتماعی و فرهنگی و نیز پیشتاز فعالیتهای مصلحانه سیاسی بوده‌اند.
از جمله اقدامات ورویکردهای ارزنده و خدمات قابل توجه اجتماعی و خیرخواهانه این مرجع عالیقدر در حوزه جامعه اسلامی می توان به موضوع زلزله سال1347 در جنوب استان خراسان اشاره کرد که ایشان مردم را برای بازسازی و کمك به آوارگان بسیج کرد و بارها طلاب را جهت کمک به مردم به این شهر اعزام داشت و در امر خانه سازی هم تلاش های فراوانی به انجام رساند.
در موضوع تجهیز مسجد هامبورگ آلمان و اعزام شهید بهشتی به آنجا نیز نقش موثری داشت.
در امر بازسازی مدارس علمیه مشهد و مدرسه حقانی قم و نیز تلاش برای تأسیس مدارس دینی در شهرستان‌های مختلف کشور نیز گامهای بزرگ و موثری برداشت.
نقل است که پروفسور برلون، پزشک اروپایی که در جریان درمان ایشان شاهد وجنات روحانی و حالات عرفانی این عالم ربانی بوده و قرائت دعای ابوحمزه در حین نیمه هوشیاری وی را از نزدیک حس کرده با همین نشانه های روشن معنویت و زیبایی عبادت و روح عبودیت ایشان، اسلام آورده است.
و آنک این عالم روحانی و زعیم اصولی و فقیه متأله عرفانی در روز جمعه ای در سال 1354 در سن 83 سالگی، دارفانی را وداع گفت و در جوار بارگاه ملکوتی مولا و مقتدایش علی بن موسی الرضا(ع) تدفین گشت.
آری؛ نام بلند مرجع عالیقدر و زعیم بلندمرتبه و روحانی والامقام حضرت آیت الله سید محمد هادی میلانی در طول قرن اخیر و از قله معرفت و فقاهت و تهذیب و عظمت مقام معنویش، در گوش تاریخ شیعه طنین انداز و در متن جریان اصیل و ناب حوزوی ماندگار و جاودانه خواهد بود.
درود خدا و بندگان صالحش بر روح پرفتوح او!
یادش زنده و راهش پاینده باد!
