خبرگزاری حوزه/ بشر در زندگی فردی و اجتماعی خود از نعمت انتظار بهرهمند است و اگر از آن تهی شود و به آینده امید نداشته باشد، زندگی برایش مفهومی نخواهد داشت و گرفتار بیهدفی و پوچی میگردد. مهدویت یعنی نگاه روشن به آینده، پس تاریکی از دل ها رخت بر می بندد و این بزرگترین ارمغان اجتماعی انتظار است.
جمعی از فضلای حوزه در پاسخ به این پرسش که آثار فردی و اجتماعی انتظار چیست، اینگونه نوشتهاند:
*آثار فردی انتظار
* امید به آینده:
انسان به امید زنده است. بدون امید نمی توان آینده نگر بود و به تحولات آینده نظر انداخت. امروز روانشناسان در تلاش اند که امید را در انسان ها زنده نگه دارند، و مهدویت، زائیده امید است.
* خودسازی:
منتظر واقعی کسی است که آلودگی های درون را پالایش کند و عوامل تاخیر در انتظار را در خود بپیراید. نمی توان در حق خود و دیگران ظلم روا داشت و منتظر مصلح جهانی و ایجاد عدالت بود. باید خانه دل را از زنگار گناه و ناپاکی ها پاک کرد و مهر محبوب را بر جای آن نشاند و آنگاه به انتظار نشست؛
یک صبح ز اخلاص بیا بر در ما گر ناید اگر کام تو از ما گله کن
* بصیرت در معارف مهدوی:
اولا، معرفت، اساس اعتقاد صحیح است. هرگاه اعتقاد صحیح شکل نگیرد، نمی توان پی آمد مثبت از آن انتظار داشت، و اعتقاد صحیح، بدون شناخت حضرت حجت(عج) امکان ندارد. از این رو در روایات آمده است: هرکه بدون معرفت امام زمانش بمیرد، به مرگ جاهلیت مرده است.
همچنین فرموده اند: عملی را قبول میکنند که همراه با معرفت ما ائمه اطهار(علیهم السلام) باشد. ثانیا، صرف محبت به حضرت کارگشا نیست. محبتی ارزش دارد که با معرفت همراه باشد؛ زیرا اگر محبت در پرتو شناخت شکل گیرد، با شبهات دشمنان آفت نمیزند و پراستحکام خواهد بود.
* منحل نشدن در فساد محیط:
اگر اعتقاد به شکل صحیح در انسان ایجاد و پایههای آن مستحکم شود، چنین اعتقادی انسان را در برابر لغزشهای محیطی حفظ می کند و مانع در آمیختن او در فساد محیط است؛
* پایداری در برابر حاکمان فاسد:
از بزرگترین پیآمد انتظار، صبر و مقاومت است. اگر بخواهیم جامعهای مقاوم و پایدار در برابر حاکمان فاسد داشته باشیم، باید آنان را نسبت به آینده امیدوار کنیم.
1- فرهنگسازی: انسان منتظر موظف است تلاش کند تا دیگران هم مانند او منتظر امام زمان(عج) باشند.
البته آثار دیگری نیز وجود دارد که به همین اندازه اکتفا می کنیم.[1]
*آثار اجتماعی انتظار
آثار اجتماعی انتظار جدای از پی آمدهای فردی آن نیست؛ زیرا اجتماع از افراد شکل می گیرد و هر چه آثار فردی بیش تر و کارآمدتر باشد، تاثیرش در جامعه و نهادهای اجتماعی جلوه فزون تر و کارآمدتر خواهد داشت. شاید بتوان گفت که پی آمد اجتماعی انتظار، در گرو تحقق پی آمد فردی آن است. حال به برخی از این آثار اجتماعی اشاره می کنیم:
* امیدواری:
در جامعه منتظر، همه افراد آن امیدوارند و از هر گونه عوامل نا امیدی به دور؛ زیرا مهدویت یعنی نگاه روشن به آینده، پس تاریکی از دل ها رخت بر می بندد و این بزرگترین ارمغان اجتماعی انتظار است. جوامعی که به وعده الهی امیدوار باشند- با توجه به پایان ناپذیری امید الهی – ناکام نمی گردند ، و به موفقیت و کام یابی دست خواهند یافت.
* حرکت:
حرکت، ره آورد طبیعی انتظار است و با امید به آینده، حرکت به سمت مطلوب شکل می گیرد؛ زیرا «امید» چنان نیرویی به کالبد اجتماع می بخشد که نمی تواند درجا بایستد، مگر آن که گرفتار آفت انتظار منفی شود. ثمره این حرکت، می تواند دعوت مردم به امر به معروف و نهی از منکر، دعوت به سوی خدا، آماده سازی زمینه ظهور امام عصر (عج) و برپایی دولت جهانی او و ایجاد آمادگی های بینشی، ایمانی و تشکیلاتی و ایجاد توانایی در نسل مومنان باشد که برای یاری امام و برای زمینه سازی ظهورش قیام می کنند.
* مقاومت:
اگر امید بود و حرکت به دنبالش تحقق یافت، و اگر افراد جامعه بصیرت روشنی درباره منتظر خود داشته و مهدی باور باشند و حضورش را لمس کنند و در تکاپوی حضرت باشند، دیگر جایی برای عقب نشینی نیست، بلکه نیروی لازم برای مقاومت در برابر جبهه باطل، فراهم خواهد شد. اصولا نتیجه همه امیدها و حرکت ها، همان مقاومت در برابر جریان باطلی است که در مقابل انتظار صف آرایی کرده است؛ مانند کسی که در حال غرق شدن است و ناگهان از دور، گروه نجات را می بیند که به سوی او در حرکت اند. در این حالت فرد، بر امواج آب غلبه خواهد کرد و برای این کار نیرویی شگرف در خود احساس می کند؛
* اصلاحات اجتماعی:
جامعه منتظر در صدد اصلاحات اجتماعی است؛ زیرا شخصی که جامعه ما در انتظار اوست، خود یک مصلح و اصلاح گر است. اگر جامعه به سمت اصلاحات حرکت نکند، بسترهای ظهور تحقق نمی یابد و هرقدر جهت جامعه به سوی اصلاحات باشد، زمینه سازی بیشتری برای ظهور صورت می گیرد. این زمینه سازی ها و اصلاحات، چند شاخص دارد: اول، شناخت ویژگی های جامعه آرمانی مهدویت؛ دوم، شناسایی نقاط ضعف اجتماعی که در آن زندگی می کنیم؛ سوم، برنامه ریزی برای دگرگونی و اصلاحات با توجه به ویژگی های جامعه مطلوب و آرمانی.
منبع: مهدویت، پرسشها و پاسخها