حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه، گفت: رمضان، ماهی است که به دلیل تراکم ظرفیت‌ها و فرصت‌های استثنایی بسیار در آن، توان ایفای نقش هایی ویژه و چند لایه را در جهت بهسازی دو حیات مادی و معنوی، و ایجاد پیوند میان آن ها داراست؛ البته به شرط آن که این ظرفیت ها و فرصت ها  شناسایی و استحصال گردد.

رییس دانشگاه مذاهب اسلامی، یکی از فرصت های اختصاصی برای رمضان را نسبت ویژه آن با قرآن دانسته و ابراز داشت: این نسبت، نسبتی از سنخ ظرف و مظروف است؛ که هم از سوی خالق و هم از سوی مخلوق، برای قرآن ظرف شده است. رمضان از سوی خداوند سبحان ظرف نزول قرآن قرار داده شده، و از سوی بندگان هم می تواند بهترین و کارآمدترین ظرف نزدیک شدن به قرآن و دریافت تابش انوار آن قرار داده شود و از این جاست که رمضان بهار قرآن نام گرفته است.

وی با اشاره به این که قرآن براساس آیه شریفه «إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ یِهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ» ارائه دهنده نسخه "زندگی استوار و پایدار"  است، افزود: بی گمان عناصر نهفته در چنین نسخه ای باید از دو سنخ آموزه های ثابت و متغیر تشکیل شده باشد تا بتواند در قالب های منعطف و کنار آمده با  زمان، روح عناصر ثابت خود را به کالبد زمان بدمد.

لزوم تدوین نسخه زندگی قرآنی

رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با بیان این که در غیر این صورت، چگونه حیات آرمانی قرآن می تواند در بستر زمان به رغم تقلبات و تحولات زمانه استوار و  پایدار بماند، ادامه داد: "هدایت قرآن به اقوم" متضمن انعطاف هایی است که اگر عالمان و مفسران آن ها را نشناسند به نسخه زندگی قرآنی دست نمی یابند.

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی خاطرنشان کرد: آموزه های ثابت و متغیر خود به دو دسته آموزه های محتوایی و فرمی تقسیم می شوند و آموزه های فرمی نقش اساسی در ساختار زندگی و سبک آن ایفا می نمایند.

استاد حوزه علمیه قم تصریح کرد: قرآن به یقین سرفصل های سبک های زندگی در بستر زمان‌ها و مکان‌ها را در خود جای داده است؛ چرا که در غیر این صورت، زندگی اقوم (زندگی استوار و ماندن در بستر زمان) چگونه می تواند تحقق یابد؟!

شعار قرآنی نمی‌تواند ناظر به سبک زندگی نباشد

وی با تأکید بر این که این شعار قرآنی نمی‌تواند ناظر به سبک زندگی نباشد، گفت:‌ در شرایطی آموزه‌های ثابت می‌توانند مبنای زندگی پایدار و برقرار در بستر زمان باشند که درون خود عناصری مربوط به سبک زندگی را تعبیه کرده و یا تضمین‌های لازم را نسبت به خطوط سبک زندگی در خود جمع کرده باشد و گرنه هیچ گاه "اقومیت" معنا نمی‌یابد؛  اقومیتی که به معنای پایدار ماندن در شرایط نو شونده زندگی تا روز قیامت است.

حجت‌الاسلام والمسلمین مبلغی در ادامه با بیان این که امروزه ما به نحوی از "یهدی للتی هی اقوم" قرآن غافل مانده‌ایم، تصریح کرد: اگر بخواهیم دوری خود را از قرآن از حیث مرتبط بودن با زندگی تحلیل کنیم، باید بگوییم ما اصولا دو مشکل اساسی در این عرصه داریم که همین دو مسئله چالش‌هایی را برای ما به وجود آورده است، نخست این که همه مؤلفه‌های نهفته در قرآن که مربوط به زندگی و حیات طیبه است را شناسایی نکرده ایم و دیگر آن که به سمت فهم و کشف زمینه‌ها، عناصر و عوامل سبک‌ساز در قرآن برای شرایط مختلف زندگی گرایش نداریم.

تفاسیر کلیشه ای

رییس دانشگاه مذاهب اسلامی با اشاره به این که می توان ادعا کرد که تفسیرهای کنونی ما از قرآن، تفسیرهایی ناظر به اخذ عناصر مربوط به زندگی از قرآن نیست، یادآور شد: تفاسیر ما از قرآن، تفاسیری کلیشه‌ای است که کمتر به سمت استخراج مؤلفه‌های زندگی ( آن‌هم به به صورت منظومه‌ای و مجموعه ای) رفته است.

وی اضافه کرد: با چنین نگاهی، قرآن به نحوی در زندگی ما مهجور مانده است و آموزه‌های آن در عمل، استقرار نهادی و کامل وتأثیرگذار به صورت اساسی را تا حدودی از دست داده است.  این نقص از ما و جامعه است که قرآن را در حد تلاوت خلاصه می‌کند.

پرهیز از رفتار تشریفاتی با قرآن

حجت‌الاسلام والمسلمین مبلغی با مهم دانستن تلاوت و قرائت قرآن و پرهیز رفتارهای تشریفاتی با آن، گفت: در عین حال جامعه‌ای که رفتار آن با قرآن بیشتر تشریفاتی باشد و مسیر درک محتوایابی قرآن را در پیش نگیرد، به کارکردهای زندگی ساز قرآن دست نمی یابد.

وی، قرآن را کتابی دانست که دقیقاً مرتبط به سبک‌های زندگی با آموزه‌های ثابت است، گفت: در ماه مبارک رمضان که قرآن از جایگاه کانونی برخوردار است، می‌توان نسبت ماه رمضان با سبک زندگی را نسبتی معقول و اساسی تعبیر کرد که استفاده از این وضعیت نیازمند نهضت محتوایاب قرآنی و گذر و عبور از موقف فعلی است؛ موقفی که اولا: تمرکز بر مواجه‌های تشریفاتی با قرآن بیشتر از کوشش برای درک قرآن است و ثانیا: تفاسیر ما نسبتا در سطحی  متوقف مانده است.

مدیر مرکز تحقیقات اسلامی مجلس خاطرنشان کرد: آنچه امروز در تفاسیر مشاهده می‌شود، تفاوت زیادی از نظر محتوایابی با آنچه در ده قرن گذشته داشته است، ندارد؛  این نرفتن به جلو بر آن دلالت می‌کند که تفسیر ما در زمینه اخذ مؤلفه های زندگی و  عناصر سبک ساز در قرآن حرکتی قابل ذکر انجام نداده است.

عملیات تفسیری نارسا

حجت‌الاسلام والمسلمین مبلغی با بیان این که اگر زندگی متغیر است، پس چرا باید سخن ما در تفسیر قرآن ها یکنواخت و بی تحرک باشد؟، ابراز داشت:‌ در این شرایط ما باید بپذیریم که یا عملیات تفسیری ما نارساست، یا این که زمانه تغییر نکرده است! دومی را که نمی توان پذیرفت، پس اولی را باید پذیرفت.

وی در پایان پیشنهاد کرد: همایشی به دور از شعارهای به هدر دهنده فرصت ها و با شرکت مفسران حوزه های علمیه قم و نجف تشکیل گردد تا همگی به صورت جدی مطالعه ای معطوف به شناسایی روش تفسیری مناسب با زندگی اقوم را به انجام برسانند و این همایش هر ساله با مدیریت علمی قوی و پیش برنده شکل گیرد و خروجی های خود را به سمع جامعه عملی برساند.

انتهای پیام/ 15/ 313