امروز چهارشنبه برابر است با سالروز رحلت آیت الله العظمی بروجردی(ره) و هنوز هم نام آیت الله العظمی بروجردی با عظمت و شوکت حوزه علمیه گره خورده است و هنوز هم وقتی بناست از زعمای برجسته و مردان وارسته و عالمان بی بدیل تاریح حوزه شیعه نام برده شود، یاد و خاطره این عالم بزرگوار و فقیه برجسته شیعی به ذهن متبادر می شود.
بی تردید آیت الله‌العظمی بروجردی با شخصیت و سیره و عظمت علمی و شوکت مرجعیت تام و تمامش، در تاریخ حوزه های علمیه شیعی، نامی پرآوازه و ماندگار و جاودانه است و این مانایی و جاودانگی به برکت جهاد علمی و استیلای قدرت فکری و اشراف و تفوق ایشان بر اصالتهای حوزوی و امتیازات بزرگ و والای علمی ایشان است.
با مروری بر تاریخ حوزه های علمیه شیعی و به خصوص بررسی دورانهای مختلف حوزه علمیه قم این حقیقت ظهور و بروزی برجسته می یابد که آیت الله بروجردی زعامتی تام و تمام بر گستره مرجعیت شیعه و عظمت فقهی و استیلای دینی داشت و نام و یاد او تداعی‌گر اوج قدرت مرجعیت و تفوق و بزرگی ناشی از آن است.
ایشان چه در عرصه تدریس و شاگردپروری و چه در میدان تألیف و پژوهش و چه در حوزه فعالیتهای دینی و کارکردهای فرهنگی و اجتماعی مرجعیت، نقشی جدی و ماندگار و الگوساز ایفا نمود.
آیت الله العظمی سید حسین طباطبایی بروجردی در سال۱۲۵4 ه.ش در بروجرد تولد یافت و در سال ۱۳۴۰ ه.ش در قم دار فانی را وداع گفت.
این عالم برجسته شیعی به مدت هفده سال زعامت حوزه علمیه قم و نیز به مدت پانزده سال مرجعیت تام و تمام شیعیان جهان اسلام را در اقصی نقاط عالم عهده دار بود.
ایشان متولد خانواده‌ای مذهبی از سلسه علمایی که با سیزده واسطه نسب به امام حسن می برد بود.
از جمله عالمان برجسته خاندان ایشان می توان به سید محمد باقر بحر العلوم، عموی پدربزرگش و میرزا محمود بروجردی عموی پدرشان اشاره نمود.
ایشان تحصیلات مقدماتی خود را در دوازده سالگی در مدرسه محلی در بروجرد به همراه پدرش سید علی آغاز نمود.
در ۱۳۱۰ برای ادامه تحصیلات خویش به اصفهان رفت.
از جمله اساتید ایشان می توان به ابوالمعالی کلباسی، محمدتقی مدرسی و سید محمدباقر درچایی اشاره کرد. ایشان در محضر بزرگانی نظیر آخوند ملا محمدکاشی و جهانگیر خان قشقایی و محمد مقدس اصفهانی نیز کسب فیض نمود.
پس از هشت سال اقامت در اصفهان این عالم ربانی عازم مهد فقه و معرفت و عرفان شد و به مجاورت امیرالمومنین(ع) در نجف اشرف رفت.
حضرات آیات عظام آخوند خراسانی، سید محمد کاظم یزدی، مرتضی طالقانی، آقا شریعت اصفهانی از جمله اساتید ایشان در نجف بودند.
ایشان پس از ده سال اقامت در عتبات به بروجرد بازگشت و مدت سی سال در آن سامان که زادگاهش بود به فعالیتهای علمی مشغول شد و بعد از چند نوبت سفر، به قم عازم گشت و در زمره اساتید برجسته این حوزه علمی درآمد.
* اندیشه تقریب مذاهب اسلامی
از جمله افکار و مقاصد بسیار ارزشمند ایشان می توان به اندیشه تقریب مذاهب اسلامی اشاره کرد که سرانجام با حمایت آیت الله بروجردی از دار التقریب که در سال ۱۳۲۷ شمسی در قاهره و با دبیر کلی شیخ محمد تقی قمی شکل گرفت.
آیت الله العظمی بروجردی معتقد بود که «شیعه در عصر حاضر باید بر مقام علمی اهل‌بیت(ع) تأکید ورزد و مسلماً اگر شیعه به استناد حدیث ثقلین به مرجعیت علمی اهل‌بیت(ع) اکتفا کند قادر خواهد بود که دشمنی‌های بیهوده را کنار بزند و همه مسلمانان را پیرامون محاسن کلام عترت و فقه با عظمت اهل‌بیت(ع) جمع کند.»
* عدم تحریف قرآن
ایشان همچنین در نظریه مهم دیگرش، درباره عدم تحریف در قرآن معتقد است:
« هر کس از کیفیت نزول قرآن و حفظ آن خبر داشته باشد حتی احتمال تحریف در آن را نمی‌دهد و خواهد دانست که امکان تحریف وجود نداشته است. به مجردی که آیه‌ای یا سوره‌ای نازل می‌گردید و رسول اکرم آن را بر مردم تلاوت می‌فرمود صدها نفر آن را از بر می‌کردند و مرتباً آن را تکرار نموده و هر روز و شب تلاوت می‌کردند، بطوری که اگر در محیط اسلامی مدینه و جاهای دیگر، کسی یک کلمه را زیر و رو می‌کرد، همه او را تخطئه می‌کردند، نظیر شعر یا قصیده معروفی که اگر کسی آن را به غلط بخواند مردم بخصوص ادیبان، خطای او را می‌گیرند. روایات تحریفیه، سه چهارم آنها را یک نفر بنام احمد بن محمد سیاری اوائل قرن سوم، جعل کرده است.»
از اتفاقات مهم و خطیر و جدی که در زمان زعامت این عالم بزرگوار شیعی و با پیگیریهای ایشان رخ داد این بود که شیخ شلتوت مفتی و رئیس جامع الازهر، با فتوای خود کرسی فقه جعفری را در ردیف فقه مذاهب جهان اسلام قرار داد.
و همین اتفاق هم باعث شد تا آیت الله العظمی بروجردی، آیت الله حاج میرزا خلیل کمره‌ای و آیت‌الله سید محمود طالقانی را به همراه تعدادی از علما و فضلای حوزه علمیه به نمایندگی خود به قاهره فرستاد و از شیخ محمود شلتوت مفتی اعظم و رئیس وقت دانشگاه الازهر مصر بخاطر این فتوای مهم و تاریخی سپاسگزاری نماید.
یکی از روشهای علمی و اجتهادی آیت الله العظمی بروجردی که منطبق بر شیوه بزرگانی نظیر شیخ مفید، سید مرتضی، شیخ طوسی، شیخ طبرسی و علامه بحرالعلوم بود شیوه استنباطی بود که بر اساس و مبنای اهمیت به آراء قدماء، اهمیت به روایات و فتاوای، تکیه بر ادله وروایات اولیه و ریشه یابی مسائل بود.
از جمله تألیفات آیت الله العظمی سید حسین طباطبایی بروجردی می توان به ضمائم ایشان بر کتابهای فقیه شیخ صدوق، تهذیب و استبصار شیخ طوسی، خصال شیخ صدوق و رجال، امالی و علل الشرایع و نیز حاشیه بر کفایه آخوند خراسانی و نهایه شیخ طوسی و نیز یک دوره فقهی از تقریرات و نیز رساله توضیح المسائلی با روش و ساختار جدید اشاره نمود.
از جمله کتابهای ایشان می توان به انیس المقلدین مجمع الفروع، مناسک الحج، جامع احادیث الشیعه، تجرید اسانید الامانی، تجرید اسانید الاستبصار اشاره نمود.
سرانجام این عالم ربانی و زعیم عالیقدر و فقیه بزرگوار و برجسته شیعی در شوال ۱۳۸۰ قمری در سن هشتادوشش سالگی به ملکوت اعلی پیوست.
پیکر پاکش در حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) تدفین گشت.
آری؛ هنوز هم وقتی نام آیت الله العظمی بروجردی در فضا طنین انداز می شود یادآور عظمت و شوکت حوزه علمیه می گردد و هنوز هم وقتی بناست از زعمای برجسته و مردان وارسته و عالمان بی بدیل تاریح حوزه شیعه نام برده شود، یاد و خاطره این عالم بزرگوار و فقیه برجسته شیعی به ذهن متبادر می شود.
دورد و رحمت خدا بر او باد!
یادش گرامی و راهش پر رهرو!
