سرویس علمی – فرهنگی خبرگزاری حوزه جمعه 22 شوال برابر است با سالروز درگذشت عالم جلیل القدر آیت الله سید نعمت الله جزایری.
نسب این بزرگواران به حضرت عبداللّه بن موسی بن جعفر ، فرزند امام کاظم علیه‌السلام، رسیده و ایشان از نوادگان آن بزرگوار محسوب می شوند.
این عالم جلیل القدر و بزرگوار در سنه ۱۰۵۰ در روستای صَباغیه از جزایر بصره پا به عرصه گیتی نهاد.
از کودکی در راه تحصیل علم و کمال گام نهاد و در مکتب قرآن به تلمذ نشست.
ختم قرآن و فراگیری اشعار و آموختن متون ارزشمند ادبی از جمله این فیوضات بود که در اوان نوجوانی نصیب او گردید.
سالهای جوانی این عالم بزرگوار همچون دیگر اقران و امثالش در راه کسب معارف الهی و آموزه های وحیانی سپری گشت.
شیراز و اصفهان از جمله نقاطی بود که به آنجا هجرت نمود و در پی کسب معرفت و علم، رحل اقامت در آنجا افکند.
در آن سالها چه به جهت فوت پدر و چه به خاطر فشار امر معیشت، این عالم ربانی سختی های فراوانی را متحمل گشت.
اما با این حال از امر تحصیل و کسب معرفت بازنماند تا جایی که توانست به جایی برسد که در تصنیف و تألیف کتاب ارزشمند بحار الانوار با علامه مجلسی همکار شود.
پس از آن چشمش دچار کم سویی شد و او برای گرفتن حاجت شفا عازم عتبات عالیات گردید. و در اثنای همین سفر بود که با تعدادی از علمای آن منطقه دیدار نمود.
پس از این هجرت، به زادگاهش برگشت و تألیف کتاب ارزشمند شرح تهذیب الاحکام (مقصود الانام فی شرح تهذیب الاحکام) را شروع کرد.
سالهای بعد که با اقامت در شوشتر و معاشرت با بزرگان از علما و طلاب علوم دینی و سلاطین حاکم به قصد مدد رساندن به جامعه مسلمین همراه شد را می توان جزء دورانهای پربرکت و مهم در طول حیات طیبه این عالم ربانی دانست که توانست در طی آن خدمات شایان توجهی به جهت فعالیتهای علمی و اجتماعی و فرهنگی به جامعه اسلامی مبذول دارد.
به نحوی که حاکم وقت شوشتر، فتحعلی‌خان تمام مناصب شرعی شوشتر و بلاد مجاور، از جمله تدریس علوم دینی، تولیت مسجدجامع و امامت جمعه و امر به معروف و نهی از منکر ، را به ایشان وانهاد.
در این دوران بود که شهر شوشتر به نوعی محل زعامت تام و تمام علمی ایشان گشت و مرحوم جزایری توانست با تلاشهای علمی بسیار به فعالیتهای علمی و تربیت طلاب علوم دینی و گسترش فرهنگ اسلامی و احیای ارزشهای دینی در آن ملک سامان دهد.
این عالم ربانی و فقیه عالیقدر سرانجام در سال ۱۱۱۱ برای زیارت عازم مشهدالرضا(ع) شد و در راه بازگشت به شوشتر، در خرّم‌آباد دچار عارضه ای جسمانی گشت و در پل‌دختر بدورد حیات گفت و در آن سامان تدفین شد.
آیت الله جزایری در بصره، هویزه، شیراز و اصفهان نزد عالمان بسیاری به تحصیل علوم دینی پرداخت.
از جمله اساتید ایشان می توان به یوسف بن محمد بناء جزایری محمد بن سلمان جزایری میرزا ابراهیم فرزند صدرالمتألهین شیرازی، جعفر بن کمال‌الدین بحرانی، صالح بن عبدالکریم کَرزکّانی بحرانی و عبدعلی بن جمعه عروسی حویزی، محمدباقر مجلسی محمدباقربن محمد مؤمن خراسانی آقاجمال فرزند آقاحسین خوانساری محمد بن مرتضی کاشانی و شیخ حرّ عاملی اشاره کرد.
در زمره شاگردان ایشان نیز نام بزرگانی همچون ابوالحسن بن محمد زمان بن عنایت‌اللّه تستری، ابوالقاسم بن محمد مرعشی شوشتری، عبدالحسین بن خواجه کلبعلی گَرگَری شوشتری، عنایت‌اللّه بن محمد زمان تستری، مجدالدین بن قاضی شفیع‌الدین دزفولی، فتح‌اللّه بن علوان کعبی دَوْرَقی محمدهادی بن سیدمحمد مرعشی تستری، یعقوب بن ابراهیم بختیاری حویزی محمد بن علی نجّار شوشتری دیده می شود.
کتابها و رساله های برجای مانده از آیت الله سیدنعمت‌اللّه جزایری بسیار پرشمار است و متنوع تا آنجا که ایشان معروف و مشهور به سرعت قلم و کثرت تألیفات بوده است.
چنانکه در تاریخ آمده است ایشان «بر غالب کتابها و متون حدیثی شرح‌ها و حاشیه‌های متعدد نگاشته است. با مراجعه به تعدادی از این آثار می‌توان دریافت که هدف عمده جزایری، منابع حدیثی و در واقع نقدی بر آرای مجتهدان اصولی بوده است.
شرح‌ها و حاشیه‌نویسی‌ها در آغاز به صورت یادداشت‌هایی بوده که ایشان بر کتاب‌های مختلف نگاشته و سپس آنها را به قلم خود یا شاگردانش بازنویسی و مدون کرده است. این عالم برجسته همچنین بر کتابهایی چون تفسیر بیضاوی ، قاموس‌اللغة فیروزآبادی و کتاب‌های چهارگانه حدیث که در ایام تحصیل خوانده و آنها را استنساخ کرده بود، نیز حاشیه نوشته است. »
از جمله آثار ایشان می توان به کتابهایی نظیر:
الانوار النعمانیه، انیس الوحید، نورالبراهین، جواهر الغوالی، حاشیه شرح جامی بر کافیه در نحو، شرح‌های متعدد در نحو، حواشی امل‌الا´مل، حواشی نهج‌البلاغه، ریاض الابرار، زَهْر الربیع، شرح صحیفه سجادیه، غایة المرام، کشف الاسرار، مقامات النجاة، النور المبین و هدیة المؤمنین و تحفة الراغبین، اشاره نمود.
خدایش بیامرزاد!
