خبرگزاری حوزه/طبق دستورالعمل مرکز مدیریت حوزههای علمیه، باید به ازای هر 250 نفر یک مدرسه علمیه احداث شود، با این حساب شهر تبریز نیازمند 4 مدرسه علمیه خواهران است؛ اما هم اکنون تنها دو مدرسه علمیه ویژه خواهران در این شهر وجود دارد که طلاب سطح سه این شهر نیز در مدرسه استیجاری تحصیل می‌کنند.
با وجود تشکیل حوزه های علمیه خواهران در کمتر از نيم قرن، اين مراکز پيشرفت‌های خوبی در ابلاغ دين داشته اند، به طوری که در حال حاضر، حوزههای علميه خواهران يکی از پوياترين بخش‌های مذهبی در کشور، به شمار می رود.
با نظر به اینکه نيمی از جامعه را بانوان تشکيل می دهند، فعالیت این قشر از جامعه در امور دینی و تبلیغ دین، باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. برای آشنایی بیشتر با فعالیت ها، کمبودها و کاستی های حوزه علمیه خواهران در آذربایجان شرقی خبرنگار خبرگزاری حوزه با حجت الاسلام والمسلمین مختار مسعودنیا مدیر حوزه علمیه خواهران این استان به گفتگو نشست.
*جایگاه حوزه های علمیه در نظر امام و رهبری
نقش و اهمیت حوزه های علمیه به ویژه در فعالیت بانوان از نظر حضرت امام خمینی(ره) جایگاه والایی دارد، ایشان می فرمایند:" بانوان نیمی از جامعه و مربی نیمی دیگر از جامعه هستند"، یعنی زنان مسئولیت زیادی دارند. همچنین مقام معظم رهبری در مورد حوزه های علمیه خواهران می فرمایند:" پدیده خواهران طلبه، پدیده عظیم و مبارکی است که هزارن فقیه، دانشمند و فیلسوف در حوزه های علمیه خواهران تربیت می شوند که این حرکت عظیمی خواهد بود."
همچنین امام خمینی(ره) می فرمایند: "حوزه های علمیه مهم ترین پایگاه اسلام و تشیع هستند، این پایگاه مسلم است که باید تقویت شود و نقش خود را در جامعه ایفا کند."
*فعالیت 12 مدرسه علمیه خواهران در آذربایجان شرقی
حوزه علمیه خواهران در استان آذربایجان شرقی در حدود سال 1375 همزمان با کل کشور فعالیت خود را آغاز کرد. اما تا سال 1387 تنها در شش شهرستان، مدرسه علمیه خواهران فعالیت می کردند، از زمانی که مدیریت استانی در سال 89 تشکیل یافت، با توجه به سیاست توسعه حوزههای علمیه، در استان آذربایجان شرقی نیز 12 باب مدرسه علمیه خواهران در 10 شهرستان راه اندازی شد .
ده مدرسه علمیه خواهران در شهرستان های آذر شهر، اهر، مرند، بناب، جلفا، خسروشهر، شبستر، مراغه، میانه، هشترود و دو باب مدرسه نیز در شهر تبریز فعالیت می کنند. البته این تعداد در مقایسه با استان های هم سطح ما رضایت بخش نیست، چرا که تبریز شهر یک کلان شهر است استان اصفهان 45 مدرسه علمیه خواهران، استان فارس 23 مدرسه علمیه خواهران دارد. اما از سال 1389 که فعالیت مدیریت حوزه های علمیه خواهران استان آغاز شده، تعداد مدارس علمیه خواهران در استان آذربایجان شرقی از شش شهرستان به ده شهرستان توسعه پیدا کرده که این سیاست همچنان ادامه پیدا می کند.
در همین راستا، بازدیدهایی از شهرستان های سراب، بستان آباد، هریس، کلیبر و ورزقان صورت گرفته و مکاتباتی انجام شده و اگر ائمه جمعه این شهرستان ها اعلام آمادگی کنند، مدارس علمیه خواهران در این شهرستان ها نیز راه اندازی می شود.
*اهداف راه اندازی سطح دو حوزه علمیه خواهران
حوزه علمیه خواهران در استان آذربایجان شرقی در دو سطح، دو و سه فعالیت می‌کند، اهداف فعالیت و راه اندازی سطح دو خواهران، تربیت کارشناسان مسایل دینی و مشاوران مذهبی و مبلغان کارآمد، تربیت مربیان و معلمان معارف اسلامی و آماده سازی استعدادهای برتر برای تحصیل درمقاطع بالاتر است.
دوره کارشناسی، در دو محور حضوری و نیمه حضوری برگزار می شود، دوره حضوری، حداقل ده نیم سال و حداکثر 14 نیم سال است که در 5 الی 7 سال به اتمام می رسد. برگزاری تمامی دوره های آموزشی به صورت حضوری انجام می گیرد، اما محتوا در نیمه حضوری که به صورت پاره وقت می‌باشد، همانند دوره تمام وقت است با این تفاوت که، این دوره 18 نیم سال به طول می انجامد. یکی از شرایط پذیرش در این دوره‌ها بدین صورت است که پذیرش در دوره تمام وقت با معدل 12 و در پاره وقت با معدل 15 صورت می گیرد.
*اهداف تشکیل سطح سه «کارشناسی ارشد»
اهداف راه اندازی سطح سه یا کارشناسی ارشد، تربیت مدرس و مربی برای دوره عمومی حوزه های علمیه خواهران و مراکز آموزش عالی، تربیت محقق و پژوهشگر و آماده سازی استعدادهای برتر برای ورود به مقاطع بالاتر است.
کارشناسی ارشد به سه صورت حضوری، نیمه حضوری و غیرحضوری برگزار می شود، برخی از شرایط ورود به کارشناسی ارشد، اتمام سطح دو است که به فارغ التحصیلان سطح دو و سه دانشنامه سطح دو یا سه اعطا می شود که براساس مصوبه 368 و 502 شورایعالی انقلاب فرهنگی از تمامی مزایای فارغ التحصیلان مراکز دانشگاهی برخوردار می شوند.
تنها یک مدرسه علمیه خواهران در سطح سه در استان آذربایجان شرقی و در شهر تبریز فعالیت می کند، سطح چهار نیز در آینده نزدیک در استان آذربایجان شرقی راه اندازی می شود.
*برگزاری دوره عقاید ویژه اساتید حوزه علمیه خواهران
در قسمت آموزش، سه دوره برای صدور مجوز برای اساتید صورت گرفته که در گذشته در قم انجام می شد. همچنین جهت ظور بالابردن سطح علمی طلاب، هرساله المپیاد علمی در بین طلاب خواهر انجام می شود. برگزاری دوره عقاید ویژه اساتید نیز از دیگر فعالیت های آموزشی حوزه های علمیه خواهران در این استان است که در برخی دوره ها، اساتیدی از حوزه علمیه قم حضور پیدا می کنند.
در بخش فرهنگی، دوره تربیت مربی در رشته فرقه‌های، مسیحیت و بهاییت برگزار شد که 110 شرکت کننده به مدت یک هفته، آموزش دیدند. در این بخش همچنین مسابقات قرآن بین طلاب خواهر در مدارس علمیه، مسابقات کتابخوانی و همچنین دوره فن خطابه با حضور طلاب استان های اردبیل و آذربایجان غربی تاکنون برگزار شده است.
*تشکیل شورای علمی و هسته های پژوهشی
از جمله فعالیت های پژوهشی مدارس علمیه خواهران استان آذربایجان شرقی، تشکیل شورای علمی پژوهشی استان است که با هدف شناسایی ظرفیت‌های پژوهشی استانی و ملی برای جهت‌دهی به فعالیت های پژوهشی و نظارت بر محتوای فعالیت های پژوهشی در مدارس علمیه و انتخاب اساتید راهنما و مشاور راه اندازی شد.
هسته های پژوهشی نیز در مدارس علمیه خواهران استان تشکیل گردیده که تاکنون 7 هسته پژوهشی، در مدارس علمیه استان راه اندازی شده که از وظایف آن تدوین کتب و مقالات پژوهشی است.
تشکیل انجمن پژوهشی در سطح سه که تربیت نیروهای مستعد و علاقه‌مند به تحقیق، از جمله وظایف این انجمن است از دیگر فعالیت‌ها در بخش پژوهش است.
با توجه به اینکه در گذشته پایان نامه ها در شهر قم به تصویب می رسیدند پس از تشکیل مراکز استانی این کار در استان ها صورت می گیرد و در این راستا کمیسیون پایان‌نامه‌های سطح سه تشکیل شد که جذب و گزینش اساتید داور، استادراهنما و استاد مشاور از وظایف این کمیسیون است همچنین کارگاه‌های مختلف ویژه معاونان پژوهشی و اساتید راهنما و کارگاه های مقاله نویسی و پایان نامه نویسی و کرسی آزاداندیشی تاکنون در موسسه آموزش عالی برگزار شده است.
*کمبود مدرسه علمیه خواهران در شهر تبریز
هزار و 123 نفر در سال جاری در آزمون پذیرش سطح دو حوزه علمیه خواهران در استان آذربایجان شرقی شرکت کردند که 420 نفر پذیرش شدند.
تنها یک مدرسه علمیه صادقیه ویژه طلاب خواهر در شهر تبریز در سطح دو فعالیت می‌کند که براین اساس، تنها امکان راه اندازی دو کلاس درس در سال جاری وجود داشت. اعتباری که برای احداث مدرسه علمیه تخصیص پیدا می کند، به طول می انجامد ولذا از خیرین استان انتظار می‌رود در احداث و راه اندازی مدارس علمیه جدید خواهران در استان همت جدی نمایند
بر اساس مصوبه مرکز مدیریت حوزههای علمیه باید برای هر 250 نفر یک مدرسه علمیه احداث شود، با این حساب شهر تبریز نیازمند 4 مدرسه علمیه خواهران است اما هم اکنون تنها دو مدرسه علمیه ویژه خواهران در این شهر فعالیت می کنند. طلاب سطح سه شهر تبریز هم اکنون، در مدرسه‌ای استیجاری تحصیل می کنند که ساختمان جدید سطح سه تا آذرماه به بهره‌برداری می رسد.
*تحصیل دو هزار و 500 طلبه خواهر در مدارس علمیه آذربایجان شرقی
تعداد دو هزار و 500 طلبه خواهر در سطح دو و سه حوزه علمیه خواهران در استان آذربایجان شرقی تحصیل می‌کنند.
گفتگو: بیت اله احمدی
