سریال شب دهم که با داستان یک عشق زمینی آغاز و به عشقی ملکوتی، یا به عبارتی دلدادگی به آستان مقدس حضرت اباعبدالله(ع) انجامید، در عین اینکه یک روایت شیعی از عشق و ارادت عمیق مردم ایران زمین به سالار شهیدان را به تصویر می کشید ادای دینی هم بود به مراسم سنتی و کهن تعزیه و میراث بزرگی که برای هنر نمایش ایران برجای گذاشت.

خبرگزاری حوزه/ در ادامه سلسله مطالبی که به مناسبت ماه محرم و در یادکردی از نمونه های ارزشمندی که در هنر هفتم ایران چه در سیما و چه در سینما در بازپردازش معارف عاشورایی تولید شد و به نمایش درآمد، اینبار به یکی از سریالهای تلویزیونی ارزشمند و خاطره انگیز می پردازیم که نمونه ای جدی، غنی، زیبا و معرفت آمیز در این ساحت مقدس بود.

یکی از خاطره های دل انگیز مخاطبان رسانه ملی، از تصویرگری های عاشورایی در قاب کوچک تلویزیون، سریالی است به نام «شب دهم»، به کارگردانی حسن فتحی که توانست با خلق یک اثر دیدنی، عمیق و مومنانه، خاطره ای باشکوه و تصویری ماندگار در این میدان سترگ و مقدس به یادگار گذارد.

سریال شب دهم که با داستان یک عشق زمینی آغاز و به عشق ملکوتی عاشق شیدا به آستان مقدس حضرت اباعبدالله(ع) انجامید، در عین اینکه یک روایت شیعی از عشق و ارادتی عمیق در میان مردم ایران زمین به سالار شهیدان را به تصویر می‌کشید، ادای دینی هم بود به مراسم سنتی و کهن تعزیه و میراث بزرگی که برای هنر نمایش ایران در هیئت یک امر آیینی برجای گذارده است.

سریال شب دهم در واقع حاصل چند مولفه جدی، هنرشناسانه و در عین حال تلاشی در خور، در ساحت عقاید ایمانی و باورهای مذهبی مردم ایران اسلامی بود:

توجه به ساختار غنی، مستحکم روایی و دراماتیک در این مجموعه داستانی.

استفاده صحیح، اصولی، عمیق و در عین حال استاندارد و فارغ از شعار و سطحی زدگی از معارف و شعائر دینی و خاصه عاشورایی در تار و پود یک درام غنی انسانی.

 و بالاخره یک اجرای هدفمند، یکدست و خوش ریتم از داستانی که بر محور عناصر مذهبی و متن اعتقادات اصولی یک جامعه ایمانی شکل می‌گرفت؛ عزاداری حضرت اباعبدالله(ع) که به عنوان خمیر مایه همه حرکتهای انقلابی، اصلاحی به خصوص در طول سده های اخیر به شمار می رود.

در سریال شب دهم شاهد این نکته هستیم که اصول درام و پرداخت روایت در کنار سایر عناصر و مولفه‌های بصری به خدمت متن و مضمون غنی و سرشار از معرفت داستان درمی آید و عشق الهی و آسمانی مجرایی می شود برای رهایی و رسیدن به قله انسانیت که همانا ایثار و قطع تعلق از بند همه زنجیرهای هوی و هوس دنیوی باشد.

در این سریال چند چهره داستانی که ساختمان اصلی درام را تشکیل می دهند به خوبی به نمایش درآمده و از همه مولفه‌های روایی، بصری و جذابیت‌های داستانی نیز برای هرچه بهتر به تصویر کشیده شدن این شخصیت‌ها بهره گیری شده است.

قصه جوان لوتی مسلک و عوام یک خانواده ساده و سنتی که با مادر پیر خود زندگی می‌کند و در خلال یک اتفاق، دل به دختری می بندد که بازمانده از خاندانی قجری و وابسته به یک طیف اشرافی است.

روند داستان به نحوی شکل می گیرد که این جوان، ضمن پس دادن امتحان عشق در مسیر ذوب شدن در عشق دلبرانة زمینی اش، در اتفاقی دیگر به معرکة تعزیه و سکوی پرش در آوردگاه عزای حسین(ع) وارد می شود و همین ورود، او را مهیای پرواز در آسمانی بس فراتر و فراخ تر از عشق زمینی‌اش می‌کند، تا این‌که در نهایت، با ذوب شدن در هرم یاد و نام حسین(ع)، سر به سودایی بزرگ می‌نهد و شهید راه عشق سالار شهیدان می شود.

شب دهم را می‌توان یکی از تصویرگری‌های مومنانه، جدی و قابل دفاع در عرصه هنر تصویر در قالب قاب کوچ تلویزیون دانست که در زمان پخش در سیما، گرایشی کمنظیر از سوی مخاطبان به همراه داشت و مخاطبانی میلیونی یافت.

اتفاقی که برای شب دهم به لحاظ خواست، اقبال و استقابل مخاطب روی داد، گویا و جویای این حقیقت بود که هنوز هم اگر هنرمندان ما با شناخت درست از ویژگی های مدیوم هنری و نیز با بهره گیری صحیح از معارف دینی و مراسم آیینی، آفرینشی قابل قبول را برای مخاطب پدیدآورند، می توانند مخاطبان انبوه را به سوی خود فراخوانند و انها را به تأمل و تدقیق در معارف آسمانی دین مبین اسلام و خاصه، غور بیشتر در عشق و ارادت به ساحت مقدس حضرت اباعبدالله(ع) دعوت کنند.

این اتفاقی است که در خلال پخش سریال شب دهم، به راستی و روشنی رخ داد و بار دیگر این نکته را اثبات نمود که رسانه فراگیر نمایش در قالبهای مختلف سینما، تلویزیون و یا تئاتر، تا چه حد می تواند تأثیرگذار بوده و مخاطبان را به احیای فکر و اندیشه و توجه و تنبه به ارزش‌های ناب و الهی حقایق دینی و مرام و منش و تاریخ بزرگان آیینی فرابخواند و به موفقیت در جذب مخاطب و همراه نمودن او نایل آید.

حتی در این دوران رقابت فشرده رسانه های مختلف و در عصر تکنولوژی دیجیتال هم می توان و باید به ارزشهای غنی و گنجینه های ناب فکر و هنر دینی مان اعتماد کنیم و به یاد داشته باشیم که اگر هم راه مفری از این سیطره تکنولوژیک و تهاجم فرهنگی غرب باقی باشد، همین راه است و لاغیر!

یا حسین(ع)!

ای حقیقت ناب و تابناک همه دورانها! ای گنجینه زیبا و باطراوت همه هنرها!

ای نور ازلی و ابدی خدا در شب دیجور زمان و زمین!

از تو می خواهیم دست اهالی هنر و اصحاب رسانه را در این زمانة دلگیر و ابراندود بگیری و با مدد الهی ات به آنها نور ایمان، چراغ فهم و خرد برتر ولایی را عنایت کنی تا با استعانت از تو و تاریخ و داستان راستانت، وادی هنر را به زلال ارزشهای ناب و انوار تابناک ذکر و فکرت، منور سازند و رهنمای مخاطبان انبوهشان در مسیر حقیقت، هدایت و رستگاری شوند!

آمین یا رب العالمین!

محمدرضا محقق