در این شماره از این دو فصلنامه علمی- ترویجی که مرکز پژوهشی قرآن کریم المهدی، آن را منتشر کرده، مقالاتی در حوزه قرآن و علوم مختلف میخوانیم و از جمله عناوینی که با آن روبرو میشویم، مبانی روششناختی قرآن در علوم تجربی و تأثیر آن بر دانشمندان مسلمان، روششناسی تفسیر حقوقی قرآن، مبانی تفسیر اجتماعی قرآن کریم، مبانی و ساختار نظام فرهنگی از منظر قرآن کریم، مبانی سیاسی قرآن کریم در تفاسیر، مبانی بهداشت و سلامت در قرآن، منبعشناسی مدیریت اسلامی است.
اما از جمله مقالات خواندنی و ارزشمند این شماره، نوشتاری است با عنوان «مبانی روششناختی قرآن در علوم تجربی و تأثیر آن بر دانشمندان مسلمان».
این نوشتار بر آن است که میتوان روش ارایه شده در قرآن را برای تحقیق و پژوهش در برخی از علوم استخراج کرد. همچنین تلاش شده به برخی از مبانی روش قرآن در پژوهشهای علوم تجربی پرداخته شود. ابتنای علوم تجربی بر بینش توحیدی، تکامل تدریجی شناخت علمی بشر و به کارگیری روش استقرایی در کشف پدیدهها که شامل مشاهده، آزمایش و فرضیه سازی میشود، از مبانی مورد بررسی در این نوشتار است.
دانشمندان مسلمان نیز در قرون و دوران شکوفایی پیشرفت تمدن اسلامی از روش قرآن متأثر شدهاند و از روش مشاهده، آزمایش و فرضیهسازی استفاده کرده اند که نتیجه آن رشد علمی برخی از علوم بود.
در این نوشتار علومی مانند ستاره شناسی، نورشناسی و شیمی مورد اشاره قرار گرفته که دانشمندان مسلمان با تأثیرپذیری از روش قرآن به بالندگی روزافزون آن کمک کردند.
مقاله ارزشمند دیگری که در این شماره از مجله قرآن و علم به چاپ رسیده، متنی است با عنوان «مبانی و ساختار نظام فرهنگی از منظر قرآن کریم».
در این نوشتار، با این موضوع روبرو می شویم که شکلگیری جامعه مطلوب قرآنی یا به تعبیری دیگر طراحی نظام اسلامی، به شکلگیری نظام فرهنگی مطلوب منوط است تا بتوان از طریق اعمال کارکردهای آن، نحوه تعامل و رفتار را در نظامهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مشخص و نظارت نمود.
به دنبال همین نکته، در این نوشتار کوشششده با استخراج مبانی هستیشناختی، معرفتشناختی و انسانشناختی اسلام، ساختار نظام فرهنگی مطلوب طراحی گردد. برای استخراج مبانی هستیشناختی مقولههای «خداگرایی»، «اصل قاعدهمندی عالم» و «چند علّتی دانستن پدیدههای طبیعی» اشاره میشود و برای معرفتشناسی منابع (عقل، وحی، شهود و طبیعت) و ابزارهای شناخت (حس، عقل گروی ترکیبی) مد نظر قرآن توضیح داده شده و در نهایت انسانشناسی اسلام با «مختار و آزاد بودن انسان»، «متأله بودن انسان»، «عقلانی بودن انسان» و «اصالت دار بودن فرد و جامعه» تبیین گردیده است.
همچنین در این نوشتار، برای طراحی ساختار نظام فرهنگی، نظام باورها و اهداف مشترک انسانی، نظام ارزشی مشترک و نظام هنجاری مشترک مد نظر اسلام بر اساس روش تحلیل محتوای متون، ذیل مبحث عناصر نظام فرهنگی بررسی شده و با تکیه بر نتیجه آن، دیدگاه قرآن کریم ارائه گردیده است.
علاقهمندان میتوانند برای تهیه این مجله با شماره تلفن 02537734094 تماس حاصل نمایند و یا به پایگاه اینترنتی www.quran-journal.com مراجعه نمایند.