به گزارش خبرگزاری حوزه، معظمله، امروز در دیدار معاون پژوهش حوزههای علمیه و مدیران این معاونت، گفتند: تعصب بیاساس انسان را هلاک میکند و کسی نباید روی چیزهایی که ثمر ندارد، تعصب داشته باشد.
معظم له ادامه دادند: این که صرفا بگوییم هنر نزد ایرانیان است و بس، درست نیست، بلکه باید یک فرد ایرانی در علوم الهی در بهترین جایگاه قرار گیرد؛ مثلاً علامه طباطبایی آذری بودند، ولی کمترکسی توانست عربی را در تفسیر به این سیالی و روانی مطرح کند.
ایشان با بیان این که در هر شاخه علمی باید مواد علمی را از مبانی بگیریم و مبانی را نیز از منابع استخراج کنیم، ابراز داشتند: منابع در اسلام کتاب و سنت است؛ رسالههای علمیه، همگی فروعی است که فقیه آنها را از یک سری مبانی منطبق بر منابع اصیل، استخراج میکند.
معظم له خاطرنشان کردند: این منابع شامل کتاب، سنت و عقل است و البته در اینجاست که یکی از نقاط ضعف اصول را میتوانیم در بیابیم که همان مساله عقل و کاربرد و جایگاه آن است.
حضرت آیت الله جوادی آملی با زیر سوال بردن مفهوم شناسی غربی از مباحث مختلف چون حقوق بشر، گفتند: حقوق بشر30 مادهای از مبانی چون عدالت، زندگی مسالمتآمیز، همزیستی و... گرفته شده که همه آنها به مفهوم و مبنای عدالت بر میگردد، ولی غربیها نمیدانند منبعی که قرار است این مبانی از آن گرفته شود را از کجا باید بگیرند.
ایشان تصریح کردند: به همین دلیل، چنین حقوق بشری را به دنیا ارایه کردند؛ وقتی میگوییم عدالت، یعنی این که هرچیزی در سرجای خود قرار گیرد؛ بنابراین، خدایی که انسان را خلق کرده، جایگاهش را هم می داند که می گوید زن و مرد با هم متفاوت هستند؛ البته در شأن انسانیت یکی هستند، ولی در حقوق مساوی نیستند؛ به همین دلیل است که غربیها چنین حقوق بشری برای ما می نویسند.
معظم له اضافه کردند: به همین دلیل است که نمیدانند چه گروهی را تروریست بنامند و تروریستها را از لیست سیاه خود خارج میکنند؛ آنها این گونه فکر میکنند و به همین نتایج هم میرسند، چون حق و باطل حقیقی را نمی شناسند.
این مرجع تقلید با اشاره به بخش قبلی سخنان خویش پیرامون ضعف علم اصول گفتند: نقص علم اصول آن است که به دلیل استفاده مکرر از کتابهای اصولی اهل سنت، جایگاهی برای اجماع قایل شده، در حالی که در مکتب تشیع، عقل نسبت به اجماع در جایگاه بالاتری قرار دارد؛ اجماع در بهترین حالت خود در کنار شهرت و خبر قرار میگیرد و نه درجای دیگری؛ وقتی که شیعه شدیم، یعنی باید عقل محور باشیم، نه اجماع محور؛ عقل نیز در منظر اهل سنت در قیاس خلاصه میشود.
ایشان با ذکر این مطلب که در نقشه اصول، هندسه اصلی بین کتاب، سنت و عقل است و اجماع در این بین وجود ندارد، تصریح کردند: اگر این هندسه به طلاب آموزش داده شود، پژوهشگر اصولی تربیت خواهیم کرد؛ این نظم باید در اصول حفظ شود.
این مفسر قرآن در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ویژگیهای دانشگاه اسلامی، گفتند: نباید فکر کنیم که دانشگاه با برگزاری دعای توسل و نماز جماعت اسلامی میشود؛ کتابهای اسلامی نیز با بسم الله اسلامی نخواهد شد، بلکه آن چیزی که این علوم را اسلامی می کند، فلسفه است.
حضرت آیت الله جوادی آملی تصریح کردند: فلسفه علمی است که نقشه جامع علمی جهان را ترسیم میکند و هر کدام از علوم را در جای خود قرار میدهد؛ باید بدانیم که اگر نقشه جهانی نداشته باشیم، موفق نخواهیم شد و هر تصمیمی بگیریم آن تصمیم فرسوده خواهد شد.
ایشان با تاکید بر این که اگر فلسفه به بیراهه برود، علم محصول فلسفه نیز الحادی خواهد شد، افزودند: اگر فلسفه الهی شد، علوم ماحصل نیز الهی می شود؛ هر علمی محصول اوصاف، افعال، گفتار، آثار و احکام خداست و وقتی علم حاصل اقوال و اعمال باشد، دینی است.
ایشان با اشاره به خروجیهای حوزه در سالهای بعد از انقلاب، گفتند: باید علم اصول در مسیر درست خود حرکت و بالندگی داشته باشد و مدیریت حوزه نیز باید با پرورش استعدادهای نخبه و با ایجاد محیط علمی مناسب، حوزه را در بالندگی و پویایی نگاه دارد.
در ابتدای این دیدار، حجتالاسلام والمسلمین عماد، معاون پژوهش حوزههای علمیه، گزارشی از برنامه های پژوهشی حوزه و فعالیتهای این معاونت ارائه داد.