حجت الاسلام داود فیرحی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران در نخستین هم اندیشی اصول سیاست خارجی با موضوع اعتدال و عقلانیت بر تبیین نسبت فقه با سیاست خارجی تاکید کرد و اظهار داشت: هرچه از کلام و فلسفه صحبت کنیم، سرانجام باید وارد عرصه عمل بشویم و تنها دانشی که عمل را قاعده مند می کند، فقه است. گریز از فقه، نه تنها به ما کمک نمی کند بلکه رفتارمان را بی قاعده می کند.
وی با بیان اینکه در ادبیات فقهی، سه نظریه اصلی در موضوع صلح و جنگ وجود دارد گفت: نظریه رایج و سنتی شیعه که امام خمینی به آن اعتقاد داشتند، تقسیم بندی جهاد به جهاد ابتدایی و دفاعی و منتفی دانستن جهاد ابتدایی در دوران غیبت است.
نظریه دوم که برخی بزرگان معاصر از جمله رهبر معظم انقلاب در این باره سخن گفته اند اشاره دارد که حکومت اسلامی با توجه به مجموعه مصالحی که احراز می کند، می تواند وارد "هدنه" بشود و "حرب" را متوقف کند و معظم‌له در یک بحث مفصل فقهی درباره "هدنه" و شرایط گفتگو و ترک مخاصمه گفته اند که اگر مصلحت اسلامی اقتضا کند، حتی "توقیت" در "هدنه" هم لازم نیست و مادام المصلحة می توان به آن ملتزم بود.
حجت الاسلام فیرحی، در توضیح سومین نظریه فقهی درباره جنگ و صلح گفت: این نظریه که طرفدارانی مانند شهید مطهری دارد، دوگانه ی جهاد ابتدایی و دفاعی را شکسته است و اصالت را به صلح داده است از همین رو طبق هیچکدام از موارد فوق، فقه شیعه اجازه ی کوبیدن بر طبل جنگ را به ما نمی دهد. البته امام علی علیه السلام می فرماید؛ در صلح با دشمن با احتیاط رفتار کن، اما نمی گوید که صلح را کنار بگذار.
وی در بخش دیگری از سخنان خود اعتدال را به معنای هماهنگی، بین خواسته ها و باورهای جامعه دانست و اظهار داشت: هم اینک چشم جهان اسلام به سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دوخته شده است و باید تحلیل درستی از قضایا داشته باشیم تا وقتی که رهبری می فرماید به مصلحت عمل کنید، دقیقا بدانیم که چگونه باید رفتار کرد.
