سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری «حوزه» با انتشارمقاله ای با موضوع مهارت های اجتماعی، راهکارهای توانایی برقراری روابط بین فردی با دیگران را  مورد بررسی قرار می دهد.

  تحقیق و پژوهش های مختلف نشان داده اند هرچه ارتباط های اجتماعی سالم تر و بیشتری داشته باشید، از سلامت جسمی و روانی بالاتری برخوردار خواهید بود. به همین دلیل بسیار مهم است که در شروع زندگی بزرگسالی خود با این مهارت ها آشنا شده، آنها را تمرین و تکرار نموده و در صورت نیاز از دیگران و متخصصان کمک بگیرید.

*اصول ارتباط با دیگران

برای اینکه مهارت های اجتماعی بهتری داشته باشید، بهتر است از اصول زیر استفاده کنید:

دیگران را دوست داشته باشید و این علاقه و توجه را نشان دهید.

همه انسان ها نیاز دارند بدانند مورد توجه و علاقه دیگران هستند. ممکن است بپرسید چگونه می توان این احساس را نشان داد؟ برای مثال موقعیتی را در نظر بگیرید که یکی از دوستان شما در کلاس حاضر نشده و کلاس بعدی هم همین طور. یک تماس تلفنی به آن دوست و بیان این موضوع که "در چند کلاس نیامدی، نگران شدم که نکند دچار مشکل شده ای، تماس گرفتم ببینم در چه حالی هستی"، نشان دهنده آن است که شما به حضور یا عدم حضور دوست خود توجه دارید و به وجود او اهمیت می دهید.

یا در شرایطی که دوست شما دچار مشکلی شده، اینکه با او تماس بگیرید و از مشکلش پرس و جو کنید و از او بپرسید که "آیا کاری از دست شما بر می آید؟" و یا مواردی از این قبیل نشان دهنده آن است که شما به او توجه دارید.

در صورتی که هنگام ناراحتی و مشکلات به سراغ دوست خود نیایید، هنگامی که بدون دلیل در برنامه ای حاضر نمی شود به دنبال او نگردید و فقط در  اوقات خوشی و تفریح بخواهید با آنها باشید و یا مواقعی که خود مشکل دارید به دنبال آنها باشید، نشان دهنده آن است که شما مفهوم ارتباط انسانی را متوجه نشده و انسان ها را نه به خاطر خود آنها بلکه برای اینکه نیاز یا مشکلی را از شما برطرف کنند، دوست دارید و به جز خود به کسی دیگر اهمیتی نمی دهید.

*سعی کنید شنونده فعالی باشید :

 یکی از عواملی که ارتباط سالم و سازنده ای ایجاد می کند، خوب گوش دادن است. شنیدن با گوش دادن فرق دارد، چرا که در گوش دادن شما به طرف مقابل نگاه می کنید و کار دیگری در آن زمان انجام نمی دهید مثل خواندن روزنامه، شماره تلفن گرفتن، نوشیدن چیزی یا مواردی از این قبیل. شما نسبت به طرف مقابل توجه و تمرکز زیادی دارید و سعی می کنید که به خوبی بفهمید، درک کنید و با حرکات و کلمات کوتاه و مثبت نشان دهید که  به حرفهای گوینده به خوبی گوش می دهید.

*گوینده را تشویق به ادامه صحبت می کنید :

واکنش هایی مثل گوش ندادن به حرف های طرف مقابل، بی توجهی به حرف ها ی او ، پریدن میان حرف طرف مقابل و نگاه نکردن به او معناهای بسیار زیادی دارد مانند بی احترامی، ارزش قائل نشدن به طرف مقابل، عدم تمایل به ادامه صحبت و مواردی از این قبیل. پس بسیاری از موارد جزئی یا ظاهرا بی اهمیت می تواند رابطه ما با دیگران را بر هم بزند. در حالی که توجه به همین نکات ظریف می تواند رابطه شما با دیگران را بهبود بخشد و به آن استحکام  ببخشد .

*در ارتباطات، خود را بالا نبرید :

افرادی که در ارتباطات خود سعی می کنند که به دیگران نشان دهند افراد متفاوتی هستند یا خود را بالاتر از دیگران می دانند، معمولا دچار مشکلات ارتباطی زیادی می شوند. مردم دوست ندارند با افرادی ارتباط داشته باشند که خود را بالاتر از دیگران می دانند. ممکن است شما از لحاظ عملکرد تحصیلی خود یا موقعیت اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی والدینتان موقعیت بهتری نسبت به سایرین داشته باشید. ولی این دلیل نمی شود که شما به دیگران فخر بفروشید یا امتیاز خاصی نسبت به دیگران داشته باشید. اجازه دهید این دیگران باشند که ارزشهای وجود ی شما کشف کنند. لازم به ذکر است ارزشمندی انسان به وجود اوست نه مدرک، ثروت، هوش، زیبایی، مقام و موقعیت اجتماعی یا اقتصادی.

*در روابط، خود را پایین نیاورید:

همیشه سعی کنید برای خود ارزش و احترام قائل باشید. دیگران با شما به همان صورت برخورد خواهند کرد که شما در مورد خود صحبت می کنید. اگر در صحبت های خود نشان دهید احساس حقارت و کوچکی می کنید، دیگران نیز با شما به همین صورت برخوردخواهند کرد . نکته مهم آنکه همه انسان ها با هر مرتبه  علمی، با هر درجه زیبایی و استعداد، با هر خانواده ای، با هر وضعیت اجتماعی و اقتصادی ارزشمند هستند. انسان به صرف آنکه انسان است، از حرمت، شان و ارزش خاصی برخوردار است.

*سعی نکنید خود را سانسور کنید:

در معاشرت و روابط خود، با دیگران  سعی کنید که بر اساس عقیده، نظر و سلیقه خود صحبت کنید. به یاد داشته باشید انسان ها متفاوتند ولی نه به این دلیلی که یکی بالاتر یا پایین تر از دیگری است. بنابراین نظر و عقیده خود را بیان کنید. با این حال به یک نکته ظریف هم توجه داشته باشید و آن اینکه سانسور نکردن خود به این معنی نیست که همه مطالب زندگی و حتی همه رازهای خود را با همه کس در میان بگذارید. بلکه در میان گذاشتن رازها مختص افرادی است که امین، قابل اعتماد و شایسته اند.

*در دوستی های خود، افراط و تفریط نکنید:

امیرالمؤمنین(ع) می فرماید: "با دوست خود در حد اعتدال دوستی کن، زیرا ممکن است آن دوست روزی دشمن تو گردد و در دشمنی نیز معتدل باش، زیرا ممکن است دشمن روزی دوست تو شود"

*رفتارهای غیر کلامی مناسبی داشته باشید:

مردم تمایلی ندارند با افرادی ارتباط برقرار کنند که عبوس، بی توجه و بی اعتنا به دیگرانند. افرادی که حتی تماس چشمی با دیگران برقرار نمی کنند، به دیگران نگاه نمی کنند و یا نشانه ای از دوستی یا آشنایی نشان نمی دهند. بنابراین در ارتباط های خود حتی ارتباط های معمولی و عادی سعی کنید به دیگران نگاه کنید، گاه به تناسب مورد به آنها لبخند بزنید، با آنها سلام و احوالپرسی کنید. و نشان دهید که آماده و علاقه مند به ارتباط هستید.

*به وضعیت  ظاهر و آراستگی خود توجه داشته باشید :

اوضاع ظاهری و آراستگی شخص نقش مهمی در استحکام  روابط او با دیگران دارد. هیچ کس دوست ندارد با کسی هم کلام شود که دهانش بوی بدی می دهد، نامرتب و بد لباس است.  در این رابطه مهم نیست که لباس شما چگونه است. مهم این است که تا حد معمول و متعارف آراسته ، و پاکیزه  باشید.

*هر از چندی نظرات دیگران را نسبت به خود بررسی کنید  

برای آنکه از نظر دیگران نسبت به خود آگاه شوید، گاهی اوقات از دوستان نزدیک و صمیمی خود وافرادی که آنها را قبول دارید در مورد نحوه رفتار و برخوردهای خود سوال کنید. از آنان بخواهید که صادقانه پاسخ دهند. چنین ارزیابی باعث می شود شما رفتارهای خود را به صورت عینی و توسط یک فرد دلسوز و بدون تعصب ارزیابی کرده، اطلاعات بیشتری در مورد خود به دست بیاورید

در پایان باید عرض کنیم از نشانه‌هاي سلامت رواني ، وجود روابط سالم بين فردي است. روابط گرم و صميمي با انسان‌هاي ديگر منبع اعتماد ، راحتي و آسايش هر كدام از ماست. پيوند‌هاي اجتماعي ميان افراد است كه باعث ايجاد امنيت، آرامش، اهميت و احترام در افراد مي‌شود. براي بهره‌گيري از اين شبكه ارتباطي بايد برخي مهارتها را آموخت. مهارت‌هايي كه به ايجاد روابط بهتر ما با ديگران كمك مي‌كند. در چنين فضايي افراد در می یابند كه  هرگز تنها نيستند و متعلق به گروهي از انسان‌ها مي‌باشند كه در مواقع ضروري مي‌توان از كمك آنها بهره گرفت.

حجت الاسلام میرزاد صباحی