به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین احمد مبلغی در جمع اعضای هیات اندیشه ورز کشاورزی لرستان با موضوع "مدیریت ریسک در کشاورزی" که به صورت مجازی برگزار شد، گفت: از آیات استفاده می شود که مدیریت پیش از خطر حضرت یوسف (ع) از مولفه‌های مهمی مانند آینده نگری، بلند مدت نگری، تقسیم نگری نسبت به زمان، پیوسته نگری نسبت به فعالیت، فرانگری اجتماعی در جذب و تجمیع امکانات، مثبت نگری و ذخیره سازی برخوردار بوده است.
وی با اشاره به اینکه در شرائط تحریم‌های ظالمانه، نیاز به اعمال مدیریت ریسک دوچندان می شود، گفت: مدیریت ریسک باید همراه با نشاط، فعالیت، آینده نگری و امید به آینده باشد، و ما نباید نسبت به مدیریت ریسک بویژه در حوزه کشاورزی نگاه منفعلانه و سلبی داشته باشیم.
تفاوت مدیریت بحران و مدیریت ریسک
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی در تفاوت شناسی بین مدیریت بحران و مدیریت ریسک گفت: مدیریت ریسک از نظر نیاز به تنوع و تخصص در دانش، بینش حاصل از دیدگاه های چند رشته‌ای، تجزیه و تحلیل چند لایه ای، دامنه اجرا و فعالیت و نوع مواجهه با حادثه و مدت زمان مورد نیاز برای اجرا و ... با مدیریت بحران متفاوت است.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس همچنین گفت: از جمله تفاوت های اساسی بین مدیریت ریسک و مدیریت بحران آن است که مدیریت بحران مدیریت مواجهه و برخورد با وضعیت منفی، شکننده و مرتبط به شرایط تنگنا و سختی پسا حادثه است، وبه همین جهت حالتی انفعالی را پدید می آورد.
وی افزود: در حالی‌که مدیریت ریسک صرفاً مواجهه با وضعیت‌های منفی و سلبی نیست، بلکه متضمن نقاط مثبت اندیش، امید بخش، انگیزه بخش، مهارت بخش و توانایی بخش به فعالان کشاورزی است.
استاد حوزه علمیه قم، ادامه داد: در مدیریت ریسک به صورت تدریجی فرایندی در جهت تسلط و تفوق بر مشکلات خرد و کلان احتمالی فراروی کشاورزی شکل می گیرد و از این جهت آورده های بسیار در جهت توسعه و پیشرفت کشاورزی پدید می آورد.
وی همچنین گفت: مدیریت ریسک مسیر حرکت را مسیری فعال، سازنده و تبدیل کننده چالش‌ها به فرصت ها قرار می دهد و تولید در حوزه کشاورزی را پردامنه و گسترده می سازد.
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی با اشاره به اینکه مدیریت کشاورزی بدون ایجاد و به کارگیری مولفه های مدیریت ریسک مدیریت سطحی یا کم تاثیر است، گفت: ما باید از تمرکز دادن نیروها در کشور بر مدیریت بحران و اکتفای صرف بر آن، سازوکارها، نگاه ها، تلاش ها و امکانات را به سمت ایجاد یک مدیریت اساسی‌تر، علمی‌تر، سازنده‌تر و اداره کننده تر خطرات به نام "مدیریت ریسک" انتقال دهیم.
عناصر چهارگانه مدیریت ریسک
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی با اشاره به اینکه مدیریت ریسک فرآیندی نیرومند و متشکل از چهار عنصر اساسی "اندازه گیری "،" ارزیابی"، "استراتژی" و "عملیات" است، گفت: راهبردهای محوری مدیریت ریسک شامل استراتژی‌های چهارگانه اجتناب از خطر، انتقال خطر (از رهگذر بیمه و غیر آن)، تقلیل خطر و تحمل خطر می باشد.
حضرت یوسف و مدیریت ریسک
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با اشاره به آیه ۴۷ سوره یوسف" قَالَ تَزْرَعُونَ سَبْعَ سِنِینَ دَأَبًا فَمَا حَصَدتُّمْ فَذَرُوهُ فِی سُنبُلِهِ إِلَّا قَلِیلًا مِّمَّا تَأْکُلُونَ" گفت: مدیریت ریسک حضرت یوسف (ع) از مولفه‌های مهمی مانند آینده نگری، بلند مدت نگری، تقسیم نگری نسبت به زمان، پیوسته نگری نسبت به فعالیت، فرانگری اجتماعی در جذب و تجمیع امکانات، مثبت نگری و ذخیره سازی برخوردار بود.
وی با اشاره به حضور عنصر آینده‌نگری در مدیریت یوسف علیه السلام گفت: مدیریت ریسک بدون توجه به زمان و تمرکز بر آن بی معناست؛ در مدیریت ریسک زمانی را که ملحوظ و منظور میداریم باید متناسب با وضعیت و شرایط متضمن خطرات احتمالی باشد.
اصل فرانگری و "همه اندیشی اجتماعی" در جذب و تجمیع امکانات
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی گفت: حضرت یوسف (ع) در مدیریت خود کوشش کرد تا همه امکانات اجتماعی را در این مدیریت به کار بگیرد و از همین خاستگاه بود که او گفت "تزرعون" یعنی همه باید کشت کنند.
استادحوزه علمیه، افزود: اگر امر اساسی، حیاتی و مهمی همچون کشاورزی (که به امنیت غذایی کشور مرتبط است) را به تلاش های معطوف به یک مقطع، محصور در امکانات اندک و وضعیت های دارای اولویت‌های دست چندم، محدود نمودیم، در واقع مدیریت ریسک نکرده ایم و در نتیجه کار به جایی نمی رسد؛ از این روی لازم است همه امکانات علمی و عملی را پای کار بیاوریم تا مدیریت ریسک معنا و عینیت پیدا کند.
اصل پیوستگی در مدیریت ریسک
وی با اشاره به اینکه حضرت یوسف (ع) با ذکر کلمه (دَأَبًا) کشاورزی پیوسته، پیاپی و غیر منقطع را در مدیریت قبل از بحران دنبال می‌کرد، گفت: در مدیریت ریسک کشاورزی ضرورت دارد که تلاش ها از یک پیوستگی و عدم انقطاع برخوردار باشند تا بتوانند مشکلات احتمالی پیشروی را کنترل و مدیریت کند.
اصل ذخیره سازی قبل از وقوع حادثه
عضو خبرگان رهبری گفت: همانگونه که حضرت یوسف اجازه نداد حاصل فعالیت های قبل از حادثه در معرض نابودی و فنا قرار بگیرد و دستور به ذخیره سازی گندم داد، ما نیز در مدیریت ریسک می باید تمام آنچه که از تلاش‌های حاصل قبل از وقوع حادثه به دست می آید را تحت حفاظت و ذخیره سازی قرار بدهیم تا در هنگامه بروز حادثه به کار آید.
اصل تمرکز و اتکا بر ظرفیت ها و امکانات در اختیار
وی گفت: حضرت یوسف (ع) در کنار توجه به چالش‌ها و خطر قحطی پیشروی بر ظرفیت و امکانات هرچند بالقوه که می تواند خاستگاه و جایگاه کنترل و مدیریت مربوط به شرایط سخت باشد تمرکز داشتند و از آن تحت عنوان خزائن الارض نام بردند.
استاد حوزه علمیه ادامه داد: این نشان می‌دهد که ما در کنترل و مدیریت ریسک باید فرصت ها، ظرفیت ها، امکانات و زیرساخت ها را همواره به عنوان نقطه های حرکت و اتکا و برنامه ریزی محل توجه جدی قرار بدهیم.
درادامه این نشست، دکتر عبدالله موموندی مدیر هماهنگی ترویج کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان لرستان، دکتر مهدی رحیمی عضو هیئت علمی و مدیر گروه توسعه روستایی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان، خانم دکتر قنبری عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان و دکتر مجید جوادی مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان حضور داشتند.
دکتر صادق اسدالهی کارشناس مسئول معاونت بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان لرستان، مهندس رفیعی کارشناس صندوق بیمه محصولات کشاورزی استان لرستان، دکتر میثم منتی تسهیل گر و راهبر قرارگاه پیشرفت و آبادانی سپاه حضرت ابوالفضل(ع) ناحیه لرستان از دیگر شرکت کنندگان این نشست بودند.
