به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام سید محمد هادی شریعتمدار دانش آموخته حوزه علمیه قم به بیان تجربیات تبلیغی و تحصیلی خود پرداخته است که متن این گفت و گو تقدیم می شود.

سید محمد هادی شریعتمدار هستم سال ۸۳ ـ ۸۴ وارد حوزه علمیه قم شدم. خانواده ما کاملا طلبه هستند یعنی خانواده‌ای که بزرگ شدم کاملا مذهبی و طلبه هستند، چهار تا عمو دارم که فقط یکیشان طلبه نیست به همین دلیل با فضای حوزه از همان بچگی آشنا بودم که چگونه هست، غیر از درس و بحث طلبگی اشتغال دیگری ندارم و فقط درس می‌خوانم.

از سیکل وارد حوزه شدم و اینکه پرسیدید انگیزه بنده برای ورود به حوزه چه بوده است باید بگویم بنده از سوم راهنمایی اصلاً برای خودم نمی‌دیدم که وارد دبیرستان بشوم، از همان اول فقط حوزه را برای خودم انتخاب کرده بودم به خاطر اینکه با فضای حوزه آشنایی داشتم.

سال اولی که من و برادرم وارد حوزه شدیم پدر ما برای سنجش انگیزه ما مقداری سخت گرفت که ببیند چطور آدمی هستیم و آیا می‌خواهیم در حوزه بمانیم یا نه؟ اگر قصد داریم از حوزه بیرون بیاییم همان سال اول بیرون بیایم تا ضرری به حوزه نزنیم، ولی الحمدلله ما در حوزه ماندگار شدیم. سال ۸۳ ـ ۸۴ وارد حوزه علمیه قم شدم، شش سال اول را در مدرسه امام حسن مجتبی(ع) تحت اشراف آیت الله  العظمی مکارم شیرازی درس خواندم، چهار سال بعد را در مؤسسه امام رضا(ع) (فقه و اصول) که مؤسسه‌ای برای طلاب خوزستانی است سطح را خواندم، دو سال هم درس  خارج در همان مؤسسه بودم ولی برای سه سال خارج بعد وارد مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) شدم و درس خارج فقه و اصول را در مرکز فقهی به صورت جدی ادامه دادم. 

آیا از ورود خود به حوزه راضی هستید و اینکه ورود به حوزه از حیث معنوی چه فایده ای برای شما داشت؟

برای من ورود به حوزه اول از همه به درد خودم خورد، طریقه زندگی کردن را فهمیدیم، طریقه‌ای که ائمه اطهار(ع) داشتند در زندگی کردن، تعامل با مردم چرا که به نظر من اولین فایده خب برای خود انسان است. انسان باید اول خودش را ببیند تا طلبه بشود. دومین نکته این است که هدف هرکسی  از ورود به حوزه باید مشخص باشد که برای چه چیزی وارد حوزه می‌شود، اگر هدف از ورود به حوزه مال دنیا و این چیزها باشد که در حوزه خیلی ممکن است این چیزها نباشد ولی اگر انسان هدف را کمک به خلق، کمک به اسلام، بتواند قدمی در راه اسلام بردارد، اگر هدفش را این قرار بدهد می‌تواند در حوزه موفق باشد حالا به هر جایی هم که برسد درجه اجتهاد، درجات پائین‌تر، تبلیغ باشد، اگر هدفش خدمت به اسلام و خدمت به مردم باشد می‌تواند به این هدف برسد ولی لازم نیست حتماً به درجه اجتهاد رسید تا بتوانید به این هدف برسید و خدمت به اسلام کنید.

در خانواده ما چون همه طلبه بودند از طرف خانواده و دوستان و آشنایان مانعی نداشتم که من را از این هدف بازدارند و بگویند حوزه نرو، ولی دوستانی داشتم که خانواده‌شان موافق با طلبگی نبودند، به خاطر اینکه فقط مادیات را می‌دیدند و می‌گفتند حوزه بار مادی برای شما ندارد، تبلیغاتی که دشمن می‌کند همان طوری که اساتید ما بارها گفته اند که  اگر چند تا طلبه هستند که وضع مالی‌شان خوب است و یا یک جایی مشغول به کار هستند، عموم طلاب آن گونه نیستند و  وضعیت معیشتی‌ شان خیلی پائین‌تر از سطح جامعه است.

از چه زمانی فعالیت های تبلیغی خود را آغاز کردید و از فواید تبلیغ چهره به چهره برایمان بگویید

از پایه سه که در حوزه بودیم، دفتر تبلیغات اسلامی برنامه‌ای داشت به عنوان "تبلیغ چهره به چهره" که از آنجا مشغول به تبلیغ شدیم، تبلیغ چهره به چهره در آن زمان اینگونه نبود که طلبه حتما باید ملبس باشد، من از ‌پایه سه تا پایه ششم به تبلیغ چهره به چهره مشغول بودم و با همکاری پدرم که خودشان حوزوی بودند و تبلیغ می‌رفتند با جوان‌ها گرم می‌گرفتیم و صحبت می‌کردیم و اگر مشکلی داشتند صحبت می‌کردیم و به شبهات و سوالات آنان تا جایی که بلد بودیم پاسخ می دادیم، بعد از اینکه پایه شش را تمام کردیم و پرونده تبلیغی رسمی شروع شد، فهمیدیم که اگر چه منبر تأثیرات زیادی دارد ولی تأثیر اصلی همان تبلیغ چهره به چهره است.

ویژگی خوب و مهم تبلیغ چهره به چهره این است که وقتی مبلّغ داخل مردم می‌شود و با ایشان صحبت می‌کند، مشکلاتشان را می‌فهمد که چه دغدغه‌هایی دارند، چه شبهه‌هایی برایشان پیش آمده است تا متناسب به آن برایشان پاسخ آماده کند و بگوید، جوان‌هایی که سؤال دارند سوالات خود را مطرح می کنند و مبلغ به راحتی و از نزدیک به آن سوالات پاسخ می دهد، ولی اگر فقط منبر باشد و روی منبر یک متنی را بخوانی و بعد همان را ارائه بدهی این کار تاثیرگذاری زیادی ندارد. تبلیغاتی که ما می‌رویم معمولا منبر هست، نماز هست، ولی بعد از آن داخل مسجد هستیم سؤال می‌پرسند جواب می‌دهیم، حتی مشکلاتی که دارند را بیان می‌کنند تعامل که می‌شود تأثیرش خیلی بیشتر از تبلیغ سنتی است.

ضرورت ورود طلاب و مبلغین به فضای مجازی چیست و چه فواید و برکاتی دارد؟

اگر حوزه توان این را داشته باشد که محتوای مجازی ایجاد کند، اولویت بر فراگیری تبلیغ مجازی نسبت به تبلیغ سنتی است به خاطر اینکه امروزه هر جوانی یک گوشی در دست دارد و همه با فضای مجازی مانوس شده اند، همان گونه که کشورهای غربی و دشمنان اسلام و انقلاب محتوای فاسد درست می‌کنند ما هم باید محتوای دینی تولید کنیم و در فضای مجازی بگذاریم که جوان فقط سرگرم محتوای فاسد نباشد.

الحمدلله حوزه این مراکز تخصصی که تاسیس کرده است می‌تواند تا حد زیادی پاسخگوی مشکلات جامعه باشد، منتهی جامعه باید بخواهد و درخواست کند، اگر درخواست از جامعه باشد قطعاً حوزه برای تمام مشکلات پاسخ دارد مهم این است که حوزه زمینه را فراهم کرده و راهکار قرار داده است ولی جامعه هم باید بخواهد و استقبال کند، همان گونه که اگر جامعه نخواهد درست نمی‌شود، باید جامعه بخواهد تا انسان بتواند چیزهایی که به طور تئوری در مراکز حوزوی یاد گرفته را به صورت عملی به جامعه نشان بدهد.

از نظر شما ویژگی های یک استاد خوب در حوزه چیست و چه ویژگی هایی از یک استاد برای طلبه انگیزه ایجاد می کند؟

اولین ویژگی‌های یک استاد خوب اخلاق خوب است، اگر استاد بااخلاق باشد و آن درسی را که می‌دهد خوب مطالعه کرده باشد و برای خودش هضم شده باشد این می‌تواند برای طلاب انگیزه ایجاد کند، دومین چیزی که خیلی مهم است پاسخگویی است، بعضی از اساتید هستند که درس خارج هم می‌دهند و می‌روند دیگر زمانی برای پرسش و پاسخ و سؤال پرسیدن قرار نمی‌دهند، چیزی که خیلی مهم است پرسش و پاسخ است، چون ممکن است یک سؤالی برای طلبه مطرح شود که جوابش را باید از استاد بشنود، اگر پرسش و پاسخ نباشد فایده‌ای ندارد. الحمدلله درس آیت الله  محمدجواد فاضل لنکرانی یکی از خصوصیاتی دارد اینست که پرسش و پاسخ در کلاس هست، یعنی استاد وقتی مطالب را بیان کردند اگر سؤالی برای طلبه ایجاد شده باشد جواب می‌دهد.

سنت های خوب حوزه در باب درس خواندن چه چیزهایی است؟

یکی از ضروریات مهم و سنت های قدیمی در مقوله درس خواندن در حوزه پیش مطالعه است، اگر کسی پیش مطالعه کرد یعنی قبل از اینکه استاد درس را بیان کند خودش یک مطالعه‌ای کند و سر کلاس درس خوب به بیانات استاد گوش بدهد و بعد از آن دوباره یک مطالعه‌ای داشته باشد و بحث کند محال است که درس را نفهمد. تقریرنویسی هم مهم است، تقریر نویسی اینست که ما درس اساتیدی را که شرکت می‌کنیم نکته برداری می کنیم و بعد آن نکات را که برداشتیم چیزهایی که به ذهن خودمان آمد را تکمیل می‌کنیم و طرح می‌کنیم.

تقریرنویسی باعث می‌شود مطالبی که استاد سر کلاس درس داده در ذهن طلبه حک شود، با دست که می‌نویسی هم مرور می‌شود و هم پخته‌تر می‌شود و در ذهن حک می‌شود و باعث می‌شود که مطلب و نکات استاد را انسان به زودی فراموش نکند.

از آفات هایی که ممکن است در حوزه وجود داشته باشد، طلبه چگونه باید اسیر آنها نشود؟

مدرک‌گرایی یک آفت است که الآن به وجود آمده و این مشکل و آفت هم به خاطر مشکلی است که در بیرون حوزه  وجود دارد، یعنی فرض کنید طلبه‌ای می‌خواهد در دانشگاه تدریس کند، اول می‌گویند مدرک تو چیست؟ همه چیز را روی کاغذ می‌بینند، کاری ندارند که این طلبه اگر مدرک نداشته در مقابل سواد بالایی دارد، ولی چون که جامعه الآن به سمت مدرک‌گرایی رفته است  طلبه هم که بخواهد علم خودش را ارائه دهد از او مدرک می‌خواهند که تو چه خوانده ای و چه مدرکی داری؟ تا مدرک کاغذی نباشد از انسان چیزی قبول نمی‌کنند به همین دلیل است که مدرک گرایی پیش آمده، فرض کنید حتی اگر طلبه هم نباشد یک فوق لیسانسه باشد و درس خوانده باشد، ولی مدرک نداشته باشد هیچ جا قبولش نمی‌کنند، جامعه انسان را به این سمت سوق داده است، متاسفانه ولی یک طلبه باید سعی کند اسیر این مدرک گرایی نشود و درس را واقعا برای درس و فهمیدن بخواند.

در پایان باید بگویم که طلبه اگر بخواهد در جامعه موفق باشد اول باید خودش را کنترل کند یعنی بتواند آن ملاکی که دین از انسان خواسته را داشته باشد و بعد خانواده‌ی خودش، بعد جامعه. فرض کنید من به جامعه و به مردم بخواهم نصیحت کنم که دین این را می‌گوید و بعد خودم انجام ندهم و آن الگو در خانواده خودم نباشد چنان تأثیر ندارد.