به گزارش خبرنگار حوزه اندیشه خبرگزاری تقریب، حجت الاسلام والمسلمین حمید شهریاری، دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، عصر سه شنبه 27 مهرماه در نخستین روز برگزاری کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی، با اشاره به موضوع کنفرانس امسال یعنی «اتحاد اسلامی،  صلح و پرهیز  از تفرقه و تنازع در جهان اسلام» خاطرنشان کرد: این موضوع از آن جهت انتخاب شد که در ما مجمع تقریب یک مدلی مفهومی برای امت واحده اسلامی و یک مدل مفهومی برای اتحادیه کشورهای اسلامی عرضه کردیم.
 
وی افزود: در مدل مفهومی امت واحده اسلامی چهار لایه از مفاهیم قرار دارد که لایه اول، موضوع امسال کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی یعنی «پرهیز از تفرقه و تنازع در جهان اسلام» است. این مفهوم نشانگر آن است که اگر مسلمانان بخواهند به امت واحده دسترسی پیدا کنند، باید به شکلی تعامل داشته باشند که از تفرقه دوری کرده و از هر نوع صدمه زدن و تعرض فکری، عملی و زبانی به یکدیگر پرهیز کنند.
 
شهریاری ادامه داد: طبیعتاً بالاترین تنازع در جهان اسلام جنگ است. پس اولین گام این است که از جنگ پرهیز کنیم. در این مدل مفهومی نسبت به پرهیز از جنگ توضیحاتی داده شده که باید در مجال دیگری بازگو شود. خلاصه اینکه ما در جهان اسلام به صلح دعوت می کنیم چون اگر نزاع و اختلافی در جهان اسلام پیش بیاید، ما آن را جنگ نمی‌دانیم. مسلمانان دشمن هم نیستند پس باید از هرگونه جنگی پرهیز کنند.
 
وی به دومین پرهیز در جهان اسلام اشاره کرد و گفت: دومین پرهیز، پرهیز از ترور است. ترور به معنای کشتن یک مسلمان که دارای موقعیت اجتماعی است و می‌تواند عضوی از جامعه اسلامی باشد، مورد نهی قرآن کریم قرار گرفته و قرآن از قتل یکدیگر نهی و در سوره مائده آیه 32 تأکید کرده است که هرکس یک نفر را به قتل برساند گویی یک امت را به قتل رسانده است. «مِنْ أَجْلِ ذَلِکَ کَتَبْنَا عَلَی بَنِی إِسْرَائِیلَ أَنَّهُ مَنْ قَتَلَ نَفْسًا بِغَیْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِی الْأَرْضِ فَکَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِیعًا وَمَنْ أَحْیَاهَا فَکَأَنَّمَا أَحْیَا النَّاسَ جَمِیعًا» (از این روی بر فرزندان اسرائیل مقرر داشتیم که هر کس کسی را جز به قصاص قتل یا [به کیفر] فسادی در زمین بکشد چنان است که گویی همه مردم را کشته باشد و هر کس کسی را زنده بدارد چنان است که گویی تمام مردم را زنده داشته است).
یعنی قرآن کریم کشتن یک یا چند نفر را با کشتن همه مردم برابر دانسته چون یک انسان خود به تنهایی می‌تواند یک امت باشد یا از او نسل و فرزندانی تحویل جامعه اسلامی شود که در میان آنها افرادی مجاهد و مقاوم در برابر دشمنان اسلام وجود داشته باشند.
 
دبیرکل مجمع تقریب درباره سومین پرهیز نیز گفت: سومین پرهیز، پرهیز از تکفیر است. تکفیر به نوعی قتل شخصیت، قتل فکر و قتل انسانی است که در حوزه امت اسلامی تعریف شده ولی دشمنان اسلام با سرنیزه ذهنی او را محکوم به کفر می‌کنند. به هرحال معیاری که دین اسلام برای مسلمانی و کفر در نظر گرفته معیار اعتقاد به خداوند متعال، پیامبران، معاد و کتب آسمانی است. هرکس که این چهار اعتقاد را داشته باشد مسلمان است و کشتن او حرام و تکفیرش جایز نیست.
 
وی تاکید کرد: سِمَت مسلمان بودن، آبرو برای او است بنابراین کسی که یک مسلمان را تکفیر می‌کند به عِرض و آبروی او تعرض کرده و مورد نهی پیامبر اکرم (ص) قرار گرفته است. چرا که پیامبر (ص) می‌فرماید: «کلُّ المسلمِ علی المسلمِ حَرامٌ دمُه ومالُه وعِرضُه». یعنی نه تنها کشتن مسلمان در جنگ حرام است حتی تعرض به آبروی او نیز نباید داشته باشد. (این حدیث در بین احادیث شیعه و سنی از جمله در مسند مسلم ص 2564 از پیامبر اسلام (ص) نقل شده است.)
 
شهریاری در ادامه خاطرنشان کرد: رویه قرآن این است که مسلمانان را به اخوت دعوت می‌کند و مؤمن در لسان قرآنی در مقابل کافر قرار دارد و کلمات مؤمن و کافر در آیات قرآن بدیل همدیگر هستند. بنابراین لازمه تقوای الهی این است که بین برادران خود اصلاح برقرار کنیم چون رابطه بین مسلمانان اخوت و برادری است و خداوند متعال وعده کرده که اگر دنبال رحمت من هستید تقوا پیشه کرده و اخوت را حفظ کنید.
 
شهریاری درباره تعریف کافر حقیقی نیز اظهار کرد: کافر حقیقی کسی است که به خدا و رسولانش کافر باشد و یکی از موارد آن مشرک است. مشرک در لسان قرآنی به بت پرستان، یهودیان، نصارا و ادیان دیگر غیر از اسلام اطلاق شده است پس کسی که مسلمان است و شهادتین گفته، نمی‌توان کفر را به او اسناد داد و این کار ممنوع است.
 
وی افزود: ما در مکتب شیعه جعفری معتقدیم که اسلام عبارت است از شهادتین، لذا هر کس که شهادتین را بر زبان براند مسلمان است و هرکس که مسلمان باشد باید جان و مال و آبروی او حفظ شود.
 
دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی چهارمین پرهیز را پرهیز از تنازع دانست و گفت: خداوند متعال در آیه 46 سوره انفال می‌فرماید: «وَأَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَتَذْهَبَ رِیحُکُمْ وَاصْبِرُوا إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِینَ». «ریح» در این آیه شریفه به معنای دولت و عزت و قدرت تفسیر شده و خداوند می‌فرماید: از خدا و رسولش تبعیت کنید و با هم درگیر نشوید که نزاع باعث ناتوان شدن شما می‌شود و عزت و قدرت و شوکت شما را از بین می‌برد. اما در مقابل، صبر پیشه کنید.
 
وی به پنجمین پرهیز یعنی پرهیز از مشاجره اشاره و خاطرنشان کرد: متأسفانه امروز می‌بینیم در شبکه‌های اجتماعی که از سوی استکبار جهانی، چه آمریکا و چه انگلیس و پیروانشان راه افتاده، مذاهب مختلف علیه یکدیگر بدگویی کرده و به همدیگر نسبت‌های ناروا می‌دهند یا به مقدسات همدیگر توهین می‌کنند، در صورتی که همه این کارها در قرآن تحریم شده است و خداوند در مقابل می‌فرماید: «واعتصموا بحبل الله جمیعاً ولاتفرقوا».
 
شهریاری ادامه داد: خداوند در آیه 108 سوره انعام می‌فرماید: « وَلَا تَسُبُّوا الَّذِینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَیَسُبُّوا اللَّهَ عَدْوًا بِغَیْرِ عِلْمٍ » یعنی نباید حتی به دشمن خودمان و به بت پرستان ناسزاگویی کنیم.
همچنین ما در بین خود مسلمانان نیز امر شده‌ایم که همدیگر را مسخره نکنیم « یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا یَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَی أَنْ یَکُونُوا خَیْرًا مِنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَی أَنْ یَکُنَّ خَیْرًا مِنْهُنَّ ....» (حجرات/11)
و همینطور انسان‌ها نباید با اسامی زشت یکدیگر را صدا بزنند و به یکدیگر توهین کنند « وَلَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَکُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ » و این کار نیازمند توبه است « وَمَنْ لَمْ یَتُبْ فَأُولَئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ » یعنی توهین به یک مسلمان و اعتقادات او از مصادیق ظلم است. همانطور که مقام معظم رهبری فتوا دادند که توهین به مقدسات اهل سنت حرام است.
 
وی در پایان ابراز امیدواری کرد که سی و پنجمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی با مشارکت اندیشمندان و علمای طراز اول جهان اسلام، به بهترین وجه برگزار شود و از همه مدعوین که دعوت مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی را پذیرفتند تشکر و قدردانی کرد.