به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت‌الاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا در هفتمین نشست از هشتمین دورۀ کرسی‌های آزاداندیشی با عنوان «آینده پژوهی انقلاب اسلامی» که به همت مجمع هماهنگی پیروان امام و رهبری استان قم و اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی در دانشگاه طلوع مهر قم به صورت حضوری و مجازی برگزار می‌شود، گفت: چون بحث آینده پژوهی بحث مهم و جدیدی است، لذا در چند جلسه گذشته لازم بود به مقدمات این بحث بپردازیم و از این جلسه به آینده شناسی که از موضوعات مهم آینده پژوهی است بپردازیم تا وارد مسائل آینده پژوهی شویم.
وی در ادامه گفت: منظور ما از آینده پژوهی و آینده سازی توقف و در انتظار آمدن آینده نیست، بلکه باید با نگاه و تمرکز بر روی آینده، کارهای امروز را سامان دهیم چراکه نتایج برنامه ریزی ها و کارهای امروز در آینده مشخص می شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین مهاجرنیا هدف از آینده پژوهی را ساختن امروز عنوان کرد و افزود: وقتی شما برای آینده برنامه ای داشته باشید، کارهای امروز را درست می‌کنید و به تصمیمات امروز بهبودی می‌بخشید، تصمیم مربوط به امروز را محکم می‌گیرید، تصمیمات امروز برای دیروز نیست، نتیجه تصمیمات امروز را در آینده می بینید و آینده از همین لحظه شروع شده است، بنابراین هدف آینده پژوهی، تدبیر، دوراندیشی و مستحکم سازی برنامه های امروز است.
وی ادامه داد: در کشور هر کاری می کنیم آینده پژوهی محسوب می شود مانند قانونگذاری در مجلس که بیشتر قوانین فعلی، قدیمی و برای ۷۰ سال گذشته است. بنابراین ساختن آینده از امروز شروع می شود، و گام نخست این است تصمیمات درست بگیریم.
وی کنترل رفتارهای لحظه ای را یکی دیگر از اهداف آینده پژوهی ذکر کرد و گفت: وقتی یک کشور می خواهد ام القری جهان اسلام شود که بر اساس منطق امام و رهبری، ایران باید کشوری در تراز انقلاب اسلامی باشد، لذا برای این هدف نباید رفتارهای لحظه ای، هیجانی و رسانه ای داشته باشد، بلکه باید آن را کنترل کرد و تحت برنامه قرار داد.
این پژوهشگرفلسفه سیاسی ادامه داد: مصالح کشور باید در تصمیم گیری ها و قانونگذاری ها درنظر گرفته شود و نباید یک تصمیمی بدون بررسی دقیق آینده پژوهی گرفته شود. متقن سازی این انقلاب باید بر اساس سنجش آینده باشد و متناسب با دوران های مختلف آینده، تصمیم گیری و قانونگذاری کنیم.
*انقلاب اسلامی مانعی بزرگ بر سر راه پروژه عقیم سازی ملتهاست
وی با اشاره به اینکه بر اساس تئوری های نظریه پردازان، یکی از هدف آینده پژوهی «عقیم سازی ملت ها» عنوان شده است، افزود: بعد از جنگ جهانی، نهضت مدرنیزاسیون در جهان راه افتاد که همه کشورها باید زیر چتر مدرن شدن قرار بگیرند و توسط سازمان های جهانی تصویب شد ولی باید پرسید این پیشرفت را چه کسی طراحی کرده است؟ و چه کسی می خواهد آینده را بسازد.؟
حجت‌الاسلام والمسلمین مهاجرنیا در تعریف ایده «عقیم سازی ملتها» گفت: الان نزدیک ۵۰ سال است که همه کشورها در دالان مدرن شدن و پیشرفت قرار گرفته اند و به سمت هدفی که توسط امریکا طراحی شده است به پیش می روند و بر اساس آن طرح های یکسان سازی در کشورهای عضو رخ داد، مثلا همه کشورها باید مجلس، دولت و انتخابات داشته باشند و عملاً همه چیزهایی که در امریکا بوده توسط بقیه کشورها پذیرفته شده است، بنابراین وقتی کشورها در این دالان تعریف شده قرار گرفتند مجبورند قوانین و نظام بومی خود را کنار بگذارند در نتیجه هیچ کشوری صاحب فرهنگ بومی واصیل خودش نخواهد بود.
استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: تنها کشوری که ۴۰ سال پیش نظام شاهنشاهی را سرنگون کرد و مسیرش را عوض کرد و از رفتن به آن دالان تعریف شده توسط امریکا و اروپا خودداری کرد، انقلاب اسلامی بود. بنابراین باید اهداف، آرمان ها، دیدگاه ها و برنامه های خود را بر این اساس متناسب سازی کند تا بتواند از این مسیر عبور کند. امریکا هم برای تغییر این نظام فکری در ایران و بازگرداندن ایران به دالان خود تلاش های زیادی می کند و موانع مختلفی را بر سر راه توسعه کشور ایجاد می کنند .
به گفته حجت‌الاسلام والمسلمین مهاجرنیا این دالان سازی برنامه آینده پژوهی بود که چند دهه پیش برای آن برنامه ریزی شد. بنابراین انقلاب اسلامی هم برای موفقیت، باید از امروز برنامه ریزی کند تا حرف انقلاب را به گوش جهانیان برساند .
این استاد دانشگاه با انتقاد از حوزه علمیه گفت: اگر حوزه علمیه از ۴۰ سال گذشته فعال، پویا، وبا برنامه ریزی جدی و نظریه پردازی جلو می آمد، امروز وضعیت اینطور نبود که برنامه ریزی جدی نداشته باشد و به همین جهت بحث آینده پژوهی که بسیار حائز اهمیت است، حوزه کار خاصی نکرده است و این یک نقطه ضعف جدّی است.
حجت‌الاسلام والمسلمین مهاجرنیا بیان کرد: بسیاری از کشورها که دارای نهضت های آزادی بخش بودند و جلوی امریکا ایستادند و حتی در دوران انقلاب برای انقلابیون الگو محسوب می شدند در این پروسه عقیم سازی و در چنبره آن قرار گرفتند و قواعد دیکته شده امریکا را پذیرفتند و آینده خود را هم به مدرنیزاسیون واگذار کردند .
وی با تاکید بر اینکه آینده پژوهی انقلاب اسلامی برای جلوگیری ازگرفتار شدن در پروژه عقیم سازی بسیار مهم است، گفت: جهانی سازی که همان متحد کردن کشورهاست، در حقیقت همان عقیم سازی ملتهاست که دیگر هیچ ملتی استقلال، هویت و اراده ای ندارد و این پروژه آینده غرب است و دقیقا مقررات بین المللی بعد از جنگ جهانی دوم بود که دیگر جنگی رخ ندهد و جهان را با هم متحد کنند و عملا هم موفق عمل کردند و تنها چند کشورهستند که شاید ذیل این مدرنیزاسیون نباشند.
وی اضافه کرد: امریکا در ادبیات خود ایران، کره و لیبی را یاغی می نامید چراکه این سه کشور نمی خواستند تحت مدرنیزاسیون غربی و قواعد بین المللی غربی قرار بگیرند .
حجت‌الاسلام والمسلمین مهاجرنیا بیان داشت: وقتی کشوری می خواهد از قواعد بین المللی غربی و جهانی شدن فرار کند آن را با مشکلات مختلفی گرفتار و مشغول می کنند و مقام رهبری هم همواره تاکید دارند که امریکا و غرب ما را مشغول به خود نکنند و در وضع حال نمانیم.
وی ادامه داد: آینده پژوهی ما را از توقف و سرگرم شدن به مسائل بی ارزش و روزمره داخلی و جهانی باز می دارد بنابراین باید آینده را درست مدیریت کنیم تا درست ساخته شود .
این پژوهشگر حوزه سیاسی در ادامه سخنان خود غافلگیر نشدن را یکی دیگر از اهداف آینده پژوهی نام برد و گفت: اگر قبل از واقعه اطلاعات آن را کسب کنیم، غافلگیر نخواهیم شد و برای انتخاب مسیر و تصمیم صحیح باید اولویت سنجی انجام داد که برای انقلاب اسلامی بسیار ضروری است .
حجت‌الاسلام والمسلمین مهاجرنیا تاکید کرد: انقلاب اسلامی قصد دارد در برابر نهضت مدرنیزاسیون یک تمدن اسلامی و یک ام القری جهان اسلام بسازد و باید به گونه ای حرکت کرد که بتوان همه جهان اسلام و مردم دنیا را به اسلامیزاسیون و انقلاب اسلامی سوق داد و رسیدن به این هدف نیازمند اقتصاد، فرهنگ، ابزار و تجهیزات لازم است و باید همه چیز را متناسب با این هدف تنظیم کرد.
وی اظهار داشت: مجلس برای تصمیم گیری و قانونگذاری باید این هدف را اولویت قرار دهد چراکه انقلاب اسلامی می خواهد پایه های محکم تمدنی بسازد و با این کارهای روزمره این هدف محقق نمی شود و مشکلی نیز حل نخواهد شد بلکه قوانین باید بر اساس این پایه سازی شکل گیرد .
وی عملکرد مجلس را مورد انتقاد قرار داد و گفت: عملکرد و تصمیم گیری های مجلس به عنوان قانونگذار اصلا در راستای تمدن سازی نیست. ما می‌خواهیم پایه‌های یک تمدن را درست کنیم. با این کارهای روزمره که نمی شود! اینها تأثیر گذار نیست، باید در حوزه تمدنی، پایه‌ها را درست کرد. از مجلس این انتظار است که علاوه بر قوانین نیاز روز، به بحث تمدن سازی نیزتوجه کنند.
حجت‌الاسلام والمسلمین مهاجرنیا گفت: آینده پژوهی چند نکته را به ما می آموزد:
۱. به دست گرفتن زمان است.
۲. توجه به اولویت و دغدغه ای که داریم .
۳ .حل مسئله را مورد توجه قرار دهیم.
۴. در آینده پژوهی باید واکنش گرا باشیم و اجازه ندهیم اتفاقی بیفتند و بعد برای آن برنامه ریزی کنیم.
وی با اشاره به اینکه آینده شناسی چهار مرحله دارد، گفت: نخستین مرحله آینده نگری آینده شناسی است حضور فعالانه در عرصه آینده پژوهی نیازمند ذکاوت، دوراندیشی و تدبیر است چنین فردی در آینده پژوهی تصمیمات درست می گیرد و اولویت ها به موقع انجام می شود.
این محقق سیاسی تاکید کرد: آینده پژوهی نیاز به تخصص دارد مملکت نیاز به تخصص و تعهد با هم دارد و در فرایند آینده پژوهی نیاز به هماهنگی و یکسان سازی و لجام بخشی به ظرفیت ها و نیروها دارد .
دومین مرحله آینده نگاری عبارتست از حرکت در این مسیر. ما باید تصویری از آینده داشته باشیم و بر اساس آن چشم اندازی داشته باشیم.
وی آینده پژوهی را مرحله سوم این فرایند عنوان کرد که با در نظر دو مرحله قبل بر اساس دانش و قدرت تجزیه و تحلیل اقدام می کنیم و از میان راه های متعدد باید یک راه درست را به عنوان آینده مطلوب انتخاب کنیم.
وی تصریح کرد: انقلاب اسلامی آینده خود را بر اساس آرمان و ارزش هایش ترسیم می کند و در مرحله چهارم باید اقدام به آینده سازی کند و صرف حرف زدن و شعار دادن کفایت نمی کند و تحقق این امر نیازمند برنامه ریزی است.
