حجت الاسلام والمسلمین محمد محمدی قایینی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه درباره اسرار عرفات اظهار کرد: امام سجادعلیه‌السلام اسرار اعمال مختلف حج را در حدیثی به شبلی آموختند که از جمله این اسرار، عرفه است که به طور معمول شخص حج‌گزار در روز ترویه یعنی روز هشتم ذی‌الحجه احرام می‌بندد که شب نهم در سرزمین عرفات بماند تا آن وقوف لازم که روز نهم می‌باشد را درک کند.

وی ادامه داد: روز نهم را از زوال خورشید یعنی نزدیک ظهر باید در سرزمین عرفات بماند و در شب دهم از عرفات به مشعر کوچ نموده و در آنجا بیتوته کند و روز دهم بعد از طلوع آفتاب از مشعر به طرف منا حرکت و کوچ کند.

حجت الاسلام والمسلمین محمدی قایینی با بیان اینکه حاجی هنگامیکه وارد منا شد، قربانی، حلق و رمی جمرات می‌کند، ابراز کرد: سرّ حج در این نیست که انسان، اعمال ظاهری را چه واجب و مستحب انجام دهد؛ امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمود: می‌دانید وقتی زائر و انسان حج‌گزار احرام بست چرا باید به عرفات رود و بعد بیاید کعبه را طواف کند؟ برای آنکه عرفات خارج از مرز حرام است و اگر کسی مهمان خداوند است، ابتدا باید به بیرون از دروازه برود و انقدر دعا و ناله کند تا لایق ورود به حرم شود.

وی تأکید کرد: در عرفات، هم شب و هم روز به خصوص روز عرفه دعای مخصوص دارد و دعا جزء فضائل برجسته و ظایف مهم روز عرفه  در سرزمین عرفات است چراکه اگر کسی روز نهم ذی‌الحجه در عرفات نباشد، انجام حج دیگر بر او واجب می‌شود.

استاد حوزه گفت: از فضائل برجسته آن روز خواندن دعای عرفه سیدالشهداء علیه‌السلام است و خواندن این دعا در روز عرفه برای همه توصیه شده است.

زائر بیت‌الله قبل ورود به حرم باید توسط دعا و تضرع لایق شود

وی افزود: زائر ابتدا باید در خارج از محدوده حرم انقدر دعا کند و خود را تزکیه و تطهیر دهد تا لایق ورود به مرز حرم شود و از این جهت گفته‌اند که قبل از طواف باید به بیرون از دروازه یعنی عرفات رود مانند مهمانی که می‌خواهد بر بزرگی وارد شود لذا باید ابتدا در قسمت ورودی درب بایستد و اجازه بگیرد آنگاه به محضر وارد شود.

حجت الاسلام والمسلمین محمدی قایینی بیان کرد: حاجیان در روز نهم به سرزمین عرفات می‌روند و در آنجا تضرع می‌کنند، دعا می‌خوانند و اجازه ورود به حرم را از خداوند مسألت می‌کنند آنگاه که لایق شدند، وارد محدوده حرم می‌شوند.

وی با بیان اینکه عرفات پنج سرّ دارد که در حدیث شبلی آمده است، اذعان کرد: سرّ اول آن است که وقوف در عرفات به این معنا است که انسان به معارف الهی واقف، عارف و آگاه شود و بداند که خداوند به همه نیازهای او واقف است و برای رفع همه نیازمندی‌های او توانا است.

این استاد حوزه اضافه کرد: بنابراین باید خود را به خدا بسپارد و باور کند که بنده او و محتاج به او است تا تنها او را اطاعت کند که اگر بنده‌ای مطیع و پیرو خدا شد از همه چیز و همه کس بی‌نیاز است چراکه سرمایه وسیله هر بی‌نیازی است.

خداوند نسبت به زن و مرد مؤمن رحمت خاص دارد

وی درباره سرّ دوم عنوان کرد: انسان باید عارف بشود که ذات اقدس الهی به صحیفه قلب او و به درون او و رمز و راز او آگاه است؛   زائر باید در سرزمین عرفات آیه شریفه ۷ سوره طه را درک کند  که می‌فرماید: وَإِنْ تَجْهَرْ بِالْقَوْلِ فَإِنَّهُ یَعْلَمُ السِّرَّ وَأَخْفَی؛ و اگر سخن خود را با صدای بلند آشکار کنی [یا پنهان بداری، برای خدا یکسان است]؛ زیرا او پنهان وپنهان تر را می داند.

حجت الاسلام والمسلمین محمدی قایینی ابراز کرد: خداوند از هر کاری، رفتاری، سخنی و رازی و آنچه حتی برای خود فرد روشن نیست و به صورت ناخودآگاه از شیار مغز و روح انسامن عبور می‌کند، می‌داند بنابراین انسان باید عارف شود که خداوند بر صحیفه قلب او احاطه کامل دارد.

وی افزود: اگر انسان بداند که قلب او در محضر و در مشهد حق است، همانطور که گناه با زبان، دست و پا مرتکب نمی‌شود، گناه فکری و خیالی هم نخواهد داشت وهمانگونه که بدن خود را تطهیر می‌کند، قلبش را نیز از خاطرات آلوده پاک می‌کند.

استاد حوزه درباره سرّ سوم اظهار کرد: شایسته است کسی که در سرزمین عرفات به سر می‌برد از جبل‌الرحمه بالا رود و دعای خاص آن را بخواند که امام حسین علیه‌السلام سمن چپ کوه و رو به کعبه ایستادند و آن دعای معروف را خواندند.

وی ادامه داد: راز و سرّ بالا رفتن از جبل‌الرحمه این است که فرد بداند که خداوند بر هر زن و مرد مؤمن رؤوف و رحیم است و ولی هر زن و مرد مسلمان است گرچه ولایت خداوند تکوینی است و او ولی کل است و رحمت خداون فراگیر است اما آن ولایت و رحمت، عام است و کنار این ولایت و رحمت عامه، رحمت خاص و ویژه نیز دارد برای همه نیست.

حجت الاسلام والمسلمین محمدی قایینی گفت: بر اساس آیه ۴۴ سوره کهف که خداوند فرمود: رحمتی وسعت کل شی ء فسأکتبها للذین یتقون، خداوند بر خود لازم کرده که رحمت خاص را شامل متقین و پرهیزکاران سازد و مشاهده می‌کنیم که بخش نخست آیه بر رحمت فراگیر خداوند و بخش دوم بر رحمت ویژه او اشاره دارد  بنابراین وقتی به این سر مزین شد، نسبت به زن و مرد مؤمن رحمت خاص دارد و به آنان ولایت  مخصوص پیدا می‌کند.

عدالت، شرط امر به معروف و نهی از منکر است

وی سر چهارم را اینگونه تشریح کرد: در سرزمین عرفات منطقه‌ای به نام «نمره» است که با علامت‌هایی مشخص شده که به گفته امام سجاد علیه‌السلام که فرمودند: خدایا! به چیزی امر نمی‌کنم مگر آنکه خودم قبلا به آن عمل کرده باشم و مؤتمر باشم و به چیزی نهی نمی‌کنم مگر آنکه خودم بر آن منزجر باشم.

این استاد حوزه خاطرنشان کرد: در سرزمین عرفات راز امر به معروف و نهی از منکر، به عدالت برمی‌گردد یعنی انسانی که آمر است باید مؤتمر باشد و انسان ناهی و زاجر قبلا باید منتهی و منزجر باشد بنابراین در اسرار حج، عدالت شرط امر به معروف و نهی از منکر بیان شده است.

وی با بیان اینکه عرفات سرزمین شهادت، معرفت و عرفان است، عنوان کرد: سر پنجم این است که خداوند سرزمین عرفات را شاهد اعمال  انسان قرار داده به طوریکه خوب می‌داند که انسان چه می‌کند و بر زمین‌هایی که زیر پای زائران بیت خداوند است، کاملا مشخص است که زائر، حاجی و معتمر به چه نیت آمده و با چه نیت بازمی‌گردد  .