خبرگزاری حوزه | یکی از امور مهم در تربیت فرزند، آگاهی والدین است. والدینی که از اطلاعات کافی برای تربیت کودک برخوردار باشند، می‌توانند شخصیت فرزند خود را به بهترین شیوه‌ی ممکن پرورش دهند.

یکی از اصول تربیتی که روان‌شناسان به آن معتقدند اصل آزادی است. داشتن آزادی عمل از نیازهای اولیه‌ی انسان  است. انسان هرگز دوست ندارد خودش را همواره محبوس ببیند. این علاقه به آزادی عمل از زمان کودکی برای انسان وجود دارد. کودکان از همان ابتدا دوست دارند آزادانه عمل کنند. مهمترین ملاک و معیار در آزادی این است که انسان برای آزادی خودش حد و مرز قائل شود و ضوابط و شرایط آزادی را بشناسد.

گاه دیده می‌شود برخی به صورت افراطی کودک را رها کرده و به او آزادی بی قید و شرط می‌دهند و برخی در نقطه‌ی مقابل، با سخت گیری‌های شدید، خواهان تربیت بهتر کودک خود هستند.

یکی از معضلاتی که امروزه در امر تربیت با آن مواجهه هستیم رواج مصرف لوازم آرایش در کودکان حتی در سنین کم است.

با ریشه‌یابی این مسئله به این نتیجه می‌رسیم که برخی از والدین برای استفاده از لوازم آرایش به کودکان‌شان، آزادی بیش از اندازه می‌دهند و چه بسا ممکن است با این سهل انگاری موجبات انحراف اخلاقی فرزندان خود را در آینده فراهم نمایند.

به راستی علت علاقه‌ی کودکان به لوازم آرایش چیست؟ در این زمینه می‌توان به عللی همچون کنجکاوی کودک، علاقه‌ی او به نقاشی و رنگ‌ها، استفاده‌ی دائم مادر از لوازم آرایش، تماشای برخی سریال‌های شبکه‌های ماهواره، جلب توجه، استفاده از عروسک‌های آرایش کرده، تبلیغات لوازم آرایش و... اشاره کرد.

 بسیار دیده شده که در مهمانی‌ها و جشن‌های مختلف از جمله جشن عروسی، جشن تولد و ... مادران به آرایش کودک‌شان می‌پردازند؛ بدون اینکه توجه داشته باشند این لوازم چه مضراتی برای آنها در پی دارد و چه آسیب‌های روحی و روانی را می‌تواند برای آنها ایجاد کند.

متاسفانه برخی از خانواده‌ها بدون اطلاع از عوارض مصرف لوازم آرایش برای کودکان‌شان، این عمل را انجام می‌دهند.

از جمله خطرات جسمی که لوازم آرایش دارد این است که مقدار قابل توجهی ماده سمی به بدن این کودکان وارد می‌شود که ورود این مواد سمی به بدن کودکان با استفاده از لوازم آرایش ارزان قیمت تشدید می‌شود. از جمله عوارض آرایش کودکان می‌توان به کم خونی شدید، تشدید حملات آسم در کودکان مبتلا به نفس تنگی، آلرژی پوستی،  بسته شدن منافذ پوست، ایجاد جوش و آکنه،  کهیر پوستی و...اشاره کرد.

علاوه بر عوارض جسمی، استفاده از لوازم آرایش پیامدهای روحی نامطلوبی را نیز به همراه دارد. یکی از پیامدهای روحی آن، از بین رفتن حس اعتماد به نفس در کودکان است؛ زیرا وقتی آنها به سن بالاتر می‌رسند دیگر نمی‌توانند در اجتماع بدون آرایش ظاهر شوند؛ چون به آرایش عادت کرده‌اند.

کودکانی که همواره در کودکی خود را به واسطه‌ی استفاده از لوازم آرایش زیبا دیده‌ اند، ممکن است علاقه‌ای به دیدن چهره‌ی واقعی خود نداشته باشند. وقتی فرد در کودکی ظاهر واقعی خود را نپذیرد، چنین فردی در بزرگسالی دچار مشکل می‌شود. عدم اعتماد به نفس ممکن است به شکل استرس، اضطراب و مشکلات روحی دیگر خود را نشان بدهد.

علاوه بر این ممکن است کودک ما دو شخصیتی شود یعنی همواره با یک شخصیت زیباتر و یک شخصیت معمولی رو به رو می‌شود و بین این دو شخصیت رقابت ایجاد شود؛ یعنی در واقع فرد دچار بحران هویت می‌شود.

از پیامدهای روحی دیگر می‌توان به بلوغ زودرس در دختر بچه‌ها اشاره کرد. بلوغ زودرس به ظاهر شدن زود هنگام علائم بلوغ جسمی و هورمونی گفته می‌شود.

از همه این‌ها که بگذریم با توجه به اینکه ما مسلمان هستیم و لازم است بر اساس آموزه‌های اسلام رفتار کنیم عادت کردن کودکان به استفاده از این لوازم ممکن است در سنین کودکی از لحاظ شرعی مشکلی نداشته باشد ولی در بزرگسالی به دلیل عادتی که پیدا کرده‌اند؛ ممکن است به این امر ادامه دهند؛ در حالی که این امر برازنده‌ی یک زن مسلمان نیست؛ چرا که خدا در قرآن می فرماید: ولا یبدین زینتهن(آیه ۳۱/نور) به زنان مومن بگو زینت خود را آشکار نسازند.

از جمله راهکارهایی که می‌توان به آن اشاره کرد آگاهی یافتن والدین نسبت به خطرات جسمی و روحی این موضوع است. والدین می‌توانند از طریق مطالعه کردن، مشورت و تحقیق آگاهی‌های لازم در این زمینه را به دست آورند. علاوه بر این باید برای آموزش کودکان نیز وارد عمل شویم.

یکی از روش‌ها برای جلوگیری از این معضل، سرگرم کردن کودکان به فعالیت‌هایی چون ورزش و نقاشی است. اصولا بچه‌ها جذب چیزی می‌شوند که برای آن‌ها جذابیت دارد؛ لذا باید اموری را که برای بچه‌ها گیرایی بالایی دارد جایگزین آرایش کنیم مثل تعبیه کردن صورتک‌هایی که بچه‌ها روی آنها بتوانند نقاشی بکشند یا نقاشی در دفتر و کار با آبرنگ و...این امر سبب می‌شود تا حس تنوع طلبی آنها ارضا شود. با توجه به اینکه دختر بچه‌ها به جذابیت نیازمند هستند تهیه کردن گل سر،تاج، سنجاق سر و... می‌تواند به عنوان ابزار دیگری جانشین لوازم آرایش شود. از موارد دیگر که می‌توان به آن اشاره کرد این است که برای بچه‌ها بازی‌های جذاب ایجاد کنیم چرا که در جریان بازی کودک خوب و بد را می‌آموزد.

باید دقت کرد که کودکان با بازی‌های جذاب سرگرم می‌شوند و لذت می‌برند و علاوه بر آن، مهارت‌های زندگی را تمرین و ایفای نقش می‌کنند. والدین، در این زمینه باید بازی‌هایی را که با فرهنگ ایرانی_اسلامی هم خوانی دارد برای بچه‌ها نصب کنند.

متاسفانه برخی از والدین بازی‌هایی را برای بچه‌ها نصب می‌کنند که کاراکترهای آرایش کرده، نقش آن بازی‌ها را بر عهده دارند. علاوه بر آن برای رفع این معضل می‌توانیم از ارائه داستان استفاده کنیم. امید است که والدین بتوانند با راهکارهایی که در این نوشتار ارائه شد به اهمیت این موضوع پی ببرند.

الهام یوسفیان، گروه طاووس الجنة، وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان