به گزارش خبرگزاری «حوزه»، توجه به حل مسایل و مشکلات فرهنگی جامعه همواره یکی از دغدغه های مهم نخبگان جامعه به ویژه اساتید حوزه و دانشگاه است؛ خاصه آن جا که حوزه فرهنگی با مسایل زنان و خانواده تلاقی پیدا می کند این اهمیت دوچندان می گردد.
در گفتگو با دکتر بتول قاسمی نراقی از اساتید حوزه و دانشگاه که خود از شاگردان مقام معظم رهبری است و از سوی دفتر رهبر معظم انقلاب به فعالیت مشاوره و کارهای فرهنگی مشغول می باشد ، در خصوص معضلات فرهنگی و اجتماعی مرتبط با زن و خانواده به ویژه معضل بدحجابی و بی عفتی و نیز افزایش قابل توجه آمار طلاق در کشور گفتگو کرده و از ایشان برای حل آن ها ولو به صورت نسبی ، راهکار خواسته ایم؛ آنچه در ادامه می آید مشروح این گفتگوست.
چندین سال است که مقام معظم رهبری به صراحت از تهاجم فرهنگی و بلکه شبیخون فرهنگی دشمن سخن می گویند و همگان را به هوشیاری در این عرصه جنگ نرم فرا می خوانند. یکی از مصادیق این هجمه در مساله حجاب و پوشش است که متاسفانه در میان برخی از بانوان جامعه ما مورد کم توجهی و بی توجهی واقع می شود. به نظر شما برای مقابله جدی با معضل بدحجابی چه باید کرد؟!
اگر به فرمایشات خود مقام معظم رهبری رجوع کنیم، عنصر و اصل فرهنگ سازی بیش از سایر مسایل در این قضیه ، جلوه و نمود دارد ، چه آن که به هر حال باید توجه داشته باشیم که دشمن به دنبال ایجاد فرهنگ مورد نظر و مطلوب خود در جامعه ماست و از ابزارهای رسانه ای و فضای مجازی نیز در این جهت نهایت استفاده را می برد.
گذشته از این، با اغفال و استفاده از سربازان پیاده خود در جامعه همین راهبرد را دنبال می کند که به عنوان مثال می توان به پول دادن به برخی زنان و دختران اشاره کرد که با نمایش بدحجابی و بدپوششی در سطح جامعه می خواهند فرهنگ ایرانی و اسلامی را دچار خدشه کنند و این دقیقاً خواست و هدف دشمن است.
متاسفانه در سال های اخیر نیز شاهد استفاده از برخی پوشش های غیرعفیفانه و مناسب با فرهنگ غرب از سوی برخی زنان و دختران همچون ساپورت و مانتوهای شیشه ای در خیابان ها و معابر شهرها هستیم که در واقع خود مروج بی فرهنگی است تا این که ضدارزش ها را به تدریج به یک ارزش و عرف رایج در جامعه اسلامی تبدیل کند.
در این میان و برای مقابله با این موج ضدارزشی ما باید با کار فرهنگی اولاً اعتقادات مردم و جوان ها را تقویت کنیم و تاکید رهبر معظم انقلاب در بحث فرهنگ سازی نیز همین است.
به نکته درستی اشاره کردید، اما این روزها همه دغدغه مندان انقلاب و نظام ، از لزوم کار فرهنگی و فرهنگ سازی برای مقابله با بدحجابی و بی عفتی در جامعه سخن می گویند. به نظرم اگر درباره راهکارهای این مساله نیز به صورت مصداقی تر بحث کنیم، بسیار بهتر خواهد بود.
ببینید ما اگر واقعاً می خواهیم چیزی را در مردم نهادینه کنیم باید به دنبال فرهنگ سازی درباره آن باشیم ، کما این که خود مقام معظم رهبری نیز بارها در فرمایشات خویش بر این مساله تاکید می نمایند.
البته بحث فرهنگ سازی شگردها و راهکارهای گوناگون خود را دارد که از جمله آن تهیه و توزیع محتوای فرهنگی در فضای مجازی و رسانه ای و نیز تولید کالای فرهنگی و رواج آن در سطح جامعه است؛ به عنوان مثال ما برای ترویج فرهنگ عفاف و حجاب می بایست اولاً لباس و پوشش مناسب و اسلامی را تولید کرده و در وهله بعد با ابزارهای رسانه ای و تبلیغاتی، آن را به جامعه معرفی کنیم تا به تدریج نسبت به آن رغبت ایجاد شده و فرهنگ عامه مردم به سمت استفاده از آن ها سوق پیدا کند.
از سویی دیگر ما باید هم بر روی فرد و هم به ویژه خانواده ها، کار عمیق اعتقادی کنیم به این معنا که تا وقتی اعتقاد و باورها درست نشود ، نتیجه لازم حاصل نمی شود.
به عنوان مثال وقتی من و خانواده ام در درجه اول اعتقاد و باور به عفاف و حجاب نداشته باشیم نمی توانیم در مسیر فرهنگ سازی این موضوع درسطح جامعه، مدرسه ، محله و حتی اقوام و خویشان فعالیت کنیم.
گاهی اوقات نیز بنده احساس می کنم بعضاً کم توجهی و عقب نشینی ما از مواضع درست و اصولی درباره دین و اعتقادات باعث شده که ما به این وضع نامطلوب از حیث فرهنگی و اخلاقی برسیم.
به نظر شما، نوع رفتار و برخورد بانوان محجبه چقدر می تواند باعث گرایش افراد بدحجاب به این اصل مهم اسلامی شود؟
به نکته خوبی اشاره کردید. به نظر بنده برخورد اخلاق مدار و حسن خُلق در این باره بسیار راهگشاست و تجربه نیز نشان داده که با برخورد مناسب و اخلاقی بهتر می توان به جذب افراد پرداخت.
به خصوص این که بنده نوعی خودم اهل نماز و رعایت اخلاق باشم این اثرش را در رفتارم می گذارد و همان طور که می دانیم اقامه نماز بازدارنده از فحشا و منکرات است.
اگر با اخلاق حسنه در جامعه امر به معروف و نهی از منکر کنیم جوان ها به سمت ما می آیند و مهم این است که قبل از تلاش برای اصلاح دیگران، خودمان اصلاح شویم.
از سویی نباید فراموش کنیم که به هر حال مقابله با بدحجابی و رسیدن به وضع مناسب در این باره ، زمان بر است و اقدامات ما سریع جواب نمی دهد؛ بنابر این باید در راستای کارهای زیربناییِ فرهنگی حوصله و صبر داشت ، ضمن آن که دولت و مسئولان نیز باید با حمایت های خود زیرساخت های انجام امور فرهنگی را در جامعه فراهم کنند.
ما با دشمن باید عین خودش برخورد کنیم؛ اگر رهبری معظم این همه سال می گویند شبیخون فرهنگی ، راه مقابله اش این است که ما هم بکوشیم که فرهنگ خودمان را غالب کنیم بر فرهنگ بیگانه و این کار هم با بروشور و اطلاع رسانی و استفاده از فضای مجازی امکان پذیر است و هم با اقداماتی چون امر به معروف و نهی از منکر، تقویت بنیه اعتقادی خانواده ، برخورد انتقادی توام با محبت و صمیمیت با افراد ناهنجار.
به عنوان مثال ما نباید فکر کنیم که حالا همه افراد بدحجاب یک نوع ضدیتی با انقلاب و دین دارند ؛ نه خیر چه بسیار از همین افراد که در مناسبت های ملی و مذهبی و نیز دیدارهای رهبر معظم انقلاب با عموم مردم حاضر می شوند و بنابر این ما باید ضمن شناسایی علت ها به دنبال راهکارهای مناسب آن ها بگردیم و به خصوص این که به تاسی از پیامبر(ص) و امیرالمومنین(ع) که طبیب دوار بطبه بودند و خود به دنبال علاج مشکلات می رفتند ما نیز این گونه باشیم.
اصلاح و خودسازی قبل از هر چیز بسیار مهم است و نکته دیگر استفاده حداکثری و به دور از آفت هایش از فضای مجازی که امروز شیوع و ضریب نفوذ بسیار بالایی هم دارد.
صحبت از فضای مجازی شد. به نظر شما حضور در فضای مجازی ممکن است چه آسیب هایی برای نسل جوان ما به ویژه بانوان داشته باشد؟!
مهم ترین آفت و آسیب همانا غفلت از ارزش های اخلاقی و دینی است به این که به بهانه حضور در فضای مجازی و کار در این عرصه تا حدودی نسبت به ارزش های اسلامی و انقلابی به خصوص مساله عفاف وحجاب و مراقبت در نوع مواجهه با نامحرم ولو در فضای مجازی، غفلت و کوتاهی صورت گیرد که این ها خطرناک است.
حتی بانوان محجبه ما نیز باید بدانند که حضور در فضای مجازی مجوز نیست که عکس های خود را به راحتی در این فضا قرار دهند و بخواهند حالا به این بهانه از یک سری مسایل چشم پوشی کنند.
نکته مهم بعدی در این خصوص غفلت از آموختن ارزش ها و نشان دادن درست آن ها به جامعه است. ببینید دشمن کارش این است که ضد ارزش ها را تبلیغ می کند ولی ما گاهی ارزش ها را هم درست به مردم و نسل جوان نمی شناسانیم و حال آن که به تاسی از امیرالمومنین(ع) در نهج البلاغه باید ارزش ها و ضد ارزش ها را به درستی بشناسانیم تا مردم بدانند که گاهی باطل را لباس حق می پوشد و تشخیص آن کمی دشوار است اما با بصیرت و تعمق می توان این دو را از هم تفکیک کرد.
یک بار که در درس مقام معظم رهبری بودیم ایشان در حدیثی اخلاقی در ابتدای درس ضمن اشاره به نکته ای تاریخی مربوط به صدر اسلام فرمودند که همه باید مراقب مغالطه های دشمنان در شناخت حق و باطل باشیم و این وظیفه نخبگان انقلابی است که مردم را با تکیه بر بصیرت و تعمیق معنویت آگاه و هوشیار کنند. بعد ایشان اشاره به این نکته کردند که بصیرتی که ما می گوییم یعنی این که بدانیم شمر که در کربلا آن فجایع را می آفریند، خود جانباز جنگ صفین بوده است.
گفتگو از: سید محمد مهدی موسوی
