به گزارش خبرگزاری حوزه از اصفهان، لیلا همایون فرد در نشست برخط علمی پژوهشی با عنوان: «آسیب شناسی مطالعات اهل بیت علیهم السلام با تکیه بر حدیث لوح فاطمه سلام الله علیها» در جمع طلاب مرکز تخصصی فقه و اصول النفیسه اصفهان گفت: به طور کلی مفهوم شناسی در ابتدای ورود به هر بحث لازم است. فقه الحدیث از دانش‌های مهم نظری است که با متن حدیث ارتباط مستقیمی دارد و منظور فهم درست و عمیق از گفتار و رفتار معصومان است، که این هدف را با سیر منطقی از نقد سندی و دلالی حدیث تا بیان مقصود اصلی و حقیقی معصوم طی می‌کند.

استاد حوزه علمیه خواهران در ادامه به متن حدیث لوح اشاره کرد و گفت: این حدیث که به لوح جابر نیز مشهور است پس از اشاره به اصل امامت ائمه (علیهم السلام) ویژگی‌هایی از حضرات بیان می‌کند، که با رجوع به مستندات روایی و تاریخی مشخص می‌شود که علمای پسین اهل سنت با تحلیل‌های تاریخی در صدد تطبیق مصادیق دوازده گانه از بین خلفای اموی، مروانی و عباسی بودند. که نمایانگر تأثیر این روایات در تحلیل‌های تاریخی دارد.

همایونفر افزود: دلیل مسأله امامت ائمه و رخدادهای تاریخی مرتبط با آن، زمینه‌های تاریخی انشعاب فرق و حتی فرقه سازی‌ها، تحلیل تاریخی و تبیین علل فشارهای روانی و سیاسی حکومت‌ها و اقبال و ادبار نسبت به ائمه علیهم السلام حتی تحلیل صلح امام حسن علیه السلام، قیام عاشورا، ولایتعهدی امام رضا علیه السلام و غیبت و ظهور امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف نیز ردپای حدیث لوح را می‌توان دید.

پژوهشگر حوزه علمیه در ادامه به بیان فرازهایی از حدیث لوح به ارزیابی سندی حدیث پرداخت و گفت: در منابع بی شماری این حدیث آمده است که با وجود اختلاف الفاظ اما با محتوای یکسانی روبرو هستیم که با بررسی راویان حدیث لوح به ثقه بودن بیشتر آنها مورد تأیید است. همچنین تواتر حدیث بر اعتبار بیشتر آن می‌افزاید.

استاد حوزه خواهران افزود: با توجه به اینکه در حدیث لوح به جهت تصریح به نام اهل بیت (علیهم السلام)، نزد پژوهشگرانی که به مطالعات تاریخ پرداخته و در تأیید یا رد روایات به بررسی دقیق فقه الحدیث می‌پرداخته‌اند از اهمیت خاصی برخوردار است اما به نظر می‌رسد برخی از پژوهشگران تاریخی به این مهم توجه نکرده‌اند و صدور این روایت را رد کردند که نتیجه عدم توجه به ردیابی تاریخی حدیث است

همایونفر در پایان گفت: عدم ردیابی و خلأ فقه الحدیثی روایات از جمله آسیب‌های مهم مطالعات تاریخ اهل بیت بیت علیهم السلام است. فهم درست و اثبات موثق الصدور بودن یا نبودن این گونه روایات نقش بسزایی در تحلیل‌های تاریخی خصوصاً بحث جانشینی ائمه خواهد داشت، که خود سرآغاز بسیاری از حوادث تاریخی دیگر است لذا سختگیری و سهل گیری های نابجا در فهم روایات، منجر به عدم دستیابی به واقعیات تاریخی خواهد شد نکته مهم‌تر تأثیر منفی حاصل از حذف برخی از روایات شیعی از شبکه روایی بدون دلیل محکم به مراتب کمتر از پذیرش بی دلیل آن نخواهد بود.