به گزارش خبرگزاری حوزه از تهران، رسول عباسی، عضو هیأت علمی دانشگاه حضرت معصومه (س) در گفت و گویی گفت: گفتمان‌سازی، تلاشی است در جهت همگانی‌سازی، عمومیت‌بخشی و درونی‌سازی پدیده الگو و دیگر سازی از الگوهای توسعه غربی.
وی اظهار کرد: برای سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت می‌توان دو مرحله ترویج گفتمانی برشمرد.
اولین مرحله، مرحله گفتمان‌سازی کلیت الگو و تبدیل آن به موضوع گفتمانی بین عموم جامعه است.
مرحله دوم، گفتمان‌سازی عرصه‌های الگوست تا اجرای عرصه‌ها هموار شود.
هر دو مرحله با برساخت شعارها با محتوای شناختی و احساسی، تحقق می‌یابد. گفتمان‌سازی کلان سند الگو در قیاس با مراحل نظریه‌های تحول متناظر با مرحله خروج از رکود و گفتمان‌سازی عرصه‌ها، متناظر با مراحل تغییر و تثبیت است.
استادیار دانشگاه حضرت معصومه (س) ادامه داد: در گفتمان‌سازی، شعارها به دو وجه غالب انتقادی شامل ضعف‌ها و عقب‌ماندگی‌ها و ایجابی مشتمل بر قوت‌ها و آرمان‌ها تفکیک می‌شوند.
محتوای ارتباطی در طراحی شعارها از نمادهای ارزشی و فرهنگی و میراث ادبی و تمدنی تأمین می‌شود، اما گستره ارتباطی از رهگذر مجراهای ارتباطی رخ می‌دهد که از الزامات اثربخشی آن، تنوع است.
عباسی افزود: نخبگان، نقش مهمی را در فرایندهای صورت‌بندی گفتمانی بر عهده دارند. آنها اقدام به صورت‌بندی و مفصل‌بندی مجموعه‌ای از عناصر فرهنگی می‌کنند که مجموعاً گفتمان را تشکیل می‌دهد. آنها، در واقع، به مردم می‌گویند که چه منافعی در الگو دارند. در واقع، گفتمان، خواست‌ها و منافع مردم را برای آنها توضیح می‌دهد. این مفصل‌بندی، حول دال اعظم یا مرکزی شکل می‌گیرد که می‌تواند منافع همه گروه‌های اجتماعی را در برگیرد و چنانچه روابط دال‌های حاشیه‌ای با دال مرکزی، منطقی و مطلوب باشد و این دالّ مرکزی بتواند منافع و مطالبات اقشار بیشتری از مردم را نمایندگی کند می‌تواند دست به بسیج عمومی زند و در جامعه جریان‌سازی کند. گفتمان، زمانی غالب می‌شود که نماینده بخش اعظم گروه‌ها و جریان‌های اجتماعی باشد، بنابراین هر اندیشه یا اعتقادی که قرار است در جامعه ترویج شود، باید فصل مشترک و مورد وفاق تمام گروه‌های اجتماعی چه اقشار موافق وضع موجود و چه اقشار منتقد یا مخالف وضع موجود باشد.
استادیار دانشگاه حضرت معصومه (س) بیان کرد: گفتمان سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت علاوه بر اینکه باید به سراغ مطالباتی برود که مورد وفاق همه اقشار جامعه است، دارای رسالت آگاهی‌بخشی و جریان‌سازی نیز هست و باید تلاش کند تا مردم را به سمت‌وسوی مطلوب سوق دهد. این گفتمان باید دارای مفهومی مرکزی باشد که هم دغدغه مردم و هم مطابق با تعالیم اسلامی و فرهنگ بومی است.
هدف اساسی گفتمان‌سازی، ایجاد اراده تغییر است که این امر جز با تصویرسازی مثبت از پیشرفت به منزله خیر عمومی در اذهان اعضای جامعه و حس دوری‌گزینی از عقب‌ماندگی‌های کنونی اتفاق نمی‌افتد. انتقال و اقناع، ایجاد تمایل و ترغیب و درونی نمودن آموزه‌های الگو از وظایف گفتمان‌سازی الگوست به نحوی که همبستگی اجتماعی و ذوق و آمادگی روانی برای الگو ایجاد شود.
عباسی گفت: طراحی و نهادینه‌سازی شعارهای ملی، برای گفتمان‌سازی سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، امری بسیار مهم و تعیین‌کننده است. شعارهای پیشنهادی باید به صورتی طراحی شوند که اولاً همسو با محتوای غنی تعالیم و آموزه‌های اسلامی جامعه ما باشند و ثانیاً با ویژگی‌های تاریخی و کهن الگوهای فرهنگی و همچنین شرایط کنونی و وضعیت فعلی کشور هماهنگ باشند. این به آن معنا است که حتماً باید در استخراج این شعارها به منابعی که دربردارنده مؤلفه‌های فرهنگی و تاریخی ایران هستند توجه کرد منابعی نظیر شعر، داستان، حکایت‌ها، ضرب‌المثل‌ها، معماری و به طور کلی هنر ایرانی اسلامی. شعارهایی که قرار است در جامعه ترویج شود، باید ماهیتی چالشی داشته باشد و از وضع موجود انتقاد کند.
وی تصریح کرد: در شیوه نشر و انتشار شعار باید نقش محوری را به رسانه ملی داد. علی‌رغم ظهور رسانه‌های جدید نظیر شبکه‌های اجتماعی و تلفن همراه، همچنان صدا و سیمای رسمی کشور، مهمترین رسانه است. اکنون، دو شیوه برنامه‌سازی یعنی برنامه‌های نمایشی و میزگردهای زنده انتقادی از اثرگذارترین قالب‌ها است که در صورت مدیریت درست و هدفمند می‌توانند به ترویج الگوهای ناب فرهنگی در جامعه کمک کنند.
استادیار دانشگاه حضرت معصومه (س) بیان کرد: نکته مهم دیگر، مدیریت هماهنگ و متمرکز این فرایند است. یکی از مهمترین مشکلات در ترویج مسائل و مباحث فرهنگی در کشور، ناهماهنگی بین دستگاه‌های اجرایی و رسانه‌ها و مطبوعات است. اگر شعاری فارغ از محتوای آن به صورت هماهنگ در جامعه تبلیغ و ترویج نشود، به هیچ وجه امکان فراگیر شدن و عمومیت یافتن ندارد. بنابراین شعارها باید با سیاست‌گذاری هماهنگ و متمرکز بین رسانه‌های دیداری، شنیداری، مکتوب و مجازی، ترویج و با وضع قوانین جدی و تخطی‌ناپذیر، تضمین شوند.
انتهای پیام /
۱۲:۱۳ - ۱۴۰۰/۱۲/۰۸