به گزارش خبرگزاری حوزه از تهران، دکتر کریم دولتی، استاد دانشگاه و حافظ کل قرآن کریم، در نشست علمی "تحلیل معنایی و ساختاری قرائات منسوب به امیرالمومنین علیه السلام" که در بخش حوزوی سی و یکمین نمایشگاه بین المللی قرآن در مصلی تهران برگزار شد، ضمن تسلیت ایام سوگواری سالگرد شهادت جانسوز مولی الموحدین علی علیه السلام، این بحث را بحثی بسیار پر دامنه در دانش قرائت قرآن توصیف نمود و اظهار داشت: امیدواریم بتوانیم با بازشناسی قرائات امیرالمومنین علی علیه السلام چراغ راهی را برای تحقیقات در حوزه قرائت قرآن کریم ترسیم کنیم.
وی در ادامه ضمن ارائه تعریفی از قرائت قرآن کریم، به تاریخچه قرائت قرآن اشاره و با بیان این که هر کدام از قرائات قرآن یک سررشته ای به وجود نازنین پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله دارد، اظهار داشت: باید به این نکته توجه داشته باشیم که عاصم که مربوط به نیمه نخست قرن دوم هجری و در سال های بین ۱۲۷ و ۱۲۹ هجری وفات یافته است، نمی توان قرائت مرسوم حفص از عاصم را بدون واسطه به پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله نسبت داد.
این حافظ کل قرآن کریم در ادامه با اشاره به ویژگی های شخصیتی عاصم، با بیان این که سلسله قرائت او به پیامبر از طریق شخصیت امیرالمومنین راه می یابد، اظهار داشت: یکی از اساتید بارز عاصم ابو عبدالرحمن سلوی است که او خود نیز از شاگردان امیرالمومنین علی علیه السلام بودند و این که گفته می شود قرائت عاصم به امیرالمومنین بر می گردد، به این سلسله سند مربوط می شود.
وی به قرائات منسوب به امیرالمومنین علی علیه السلام اشاره نمود و با بیان این که قرائتی که مبتنی بر سلسله سند نقل می شود را می توان به عنوان روایت یاد کرد، اظهار داشت: این که گفته می شود قرائات منسوب به امیرالمومنین علی علیه السلام، یعنی قرائاتی که حضرت مطرح و برخی به شکل جسته و گریخته نقل نموده اند.
این استاد دانشگاه به نقل ابوعبدالرحمن سلمی از قرائات امیرالمومنین اشاره و ضمن تبیین روایاتی از امیرالمومنین در کتب حدیثی، اظهار داشت: یکی از منابع اصلی و مهمی که بسیاری از نقل قرائت از امیرالمومنین از آن کتاب به ما رسیده، کتابی تحت عنوان «مختصر فی شواذ القرآن» است.
دکتر دولتی تاریخچه ای از تدوین کتاب "مختصر فی شواذ القرآن" ارائه نمود و ابراز داشت: آن چیزی که امروز به قرائات هفتگانه و چهارده روایت میشناسیم اصل قرائات مطرح شده، گاهی خطی در سیر تاریخی قرائات و در تلاقی و تماس هایی با این قرائات مطرح می شد که از آن به قرائات شاذ یاد می‌شد.
وی با بیان این که قرائت امیرالمومنین هیچ گاه از قرائت پیامبر اعظم و اولاد طاهرینش جدا نیست، اظهار داشت: این که در کتاب ها گفته می شود قرائت امیرالمومنین یا امام صادق و دیگر اهل بیت علیهم السلام، در این مسیر است که ما بتوانیم نکته تمایز آن را کشف نماییم.
دولتی ضمن تبیین تفاوت میان قرائت ها، قرائت مدرج را مورد توجه قرار داد و ابراز داشت: قرائات را می توان در ۹ دسته دسته بندی نمود، نخست قرائاتی که اختلاف آنها به حرکت و اعراب و علامت بدون تاثیر بر معنا بر می گردد.
وی با بیان این که دومین دسته را می توان در اختلاف در قرائاتی که به حرکت و اعراب و علامت با تاثیر بر معنا بر می گردد، اظهار داشت: اختلاف در حروف بدون تغییر در ظاهر کلمه از دیگر دسته بندی هایی است که می توان برای آن مواردی را نام برد.
دکتر دولتی با بیان این که اختلاف در حروف بدون تغییر شکل را می توان به دو صورت بدون تغییر معنا و با تغییر معنا تشریح نمود، یادآور شد: دسته پنجم از قرائات دسته ای است که ظاهر حرف عوض می شود، ولی معنا هیچ تغییری نمی بیند.
وی دسته ششم را اختلاف در حرف در عین تغییر در شکل و معنا توصیف و دسته هفتم و هشتم را اختلاف در حرف و کلمه در تغیرات برشمرد و ابراز داشت: در دسته نهم حرف و معنا تغییر یافته ولی ظاهر ثابت می ماند.
این استاد دانشگاه در بخش پایانی سخنان خود به مثال هایی از تفاوت دسته بندی های قرائت در قرائات منسوب به مولی الموحدین علی علیه السلام اشاره کرد.
