اشاره، مرکز تربیت مدرس در سال 84 با توجه به ضرورتی که در تربیت اساتید حوزه و خلاهای جدی که حوزه‌های شهرستان‌ها را در زمینه کمبود اساتید زبده تحت تاثیر قرار داده بود، احساس می‌شد با هدف آموزش و فرایند تربیت اساتید حوزه و اعزام آنها به شهرستان‌های مختلف در راستای سیاست تقویت حوزه‌های علمیه شهرستان‌ها کار خود را آغاز کرد.
پر کردن خلاهای موجود در زمینه تربیت اساتید و ارائه آموزش‌ها و مهارت‌های لازم از جمله اهداف دیگر ایجاد مرکز تربیت مدرس می‌باشد.
حجت الاسلام و المسلمین مجتبی فاضل، مدیر مرکز تخصصی تربیت مدرس حوزه در گفتگو با خبرنگار مرکز خبر حوزه‌های علمیه، دستاوردهای این مرکز پویا را تشریح کرد.
*تاریخچه تاسیس مرکز تخصصی تربیت مدرس
قبل از تاسیس رسمی این مرکز، فعالیت‌هایی در قالب گروه‌های طلبگی شکل گرفت که مهارت‌ها و آموزش‌های لازم برای تدریس در دروس سطح یک حوزه را به علاقه‌مندان در مدرسه علمیه امام سجاد داده می‌شد.
در این گروه‌ها مدرسی، لمعه و بدایة الحکمه تدریس می‌شد و طلاب علاقه‌مند و دارای انگیزه شناسایی و آموزش‌های لازم را می‌دیدند، که با ارائه گزارشی به مدیر مرکز مدیریت حوزه را از این فعالیت‌ها آگاه و ایشان نیز از گروه استقبال کردند و به جد پیگیر بودن که مرکز تخصصی تربیت مدرس شکل گیرد.
* برگزاری کلاس‌های حوزوی در خانه‌های استیجاری
این مرکز به مرور زمان در سه گرایش فقه و اصول، علوم عقلی و ادبیات عربی، تشکیل و دانش پژوه پذیرفت و در مراحل بعدی درس نامه‌ها و فصلنامه ها تدوین و چندین خانه در طول سالیان متمادی اجاره شد و کلاس‌ها در این خانه‌های اجاره‌ای برپا گردید.
در ابتدا ظرفیت کلاس‌ها 15 نفر بود اما برای ثبت نام سه برابر ظرفیت پذیرفتیم و بعد از مصاحبه علمی به صورت رسمی در مرکز مشغول به تحصیل می‌شدند در طی این سنوات بیش از 500 نفر شرکت کننده در این سه گرایش داشتیم که از این میان هر سال تنها 45 نفر برای هر سه گرایش پذیرفته شدند.
*اهداف تاسیس مرکز تخصصی تربیت مدرس
تامین استاد در شهرستان‌ها مهم‌ترین هدف این مرکز بوده و هست و طبق آیین نامه این مرکز ، طلابی که در این مرکز تحصیل می‌کند، بعد از گذراندن دوره به استان‌های خود عزیمت کرده و در مدارس حوزه‌های علمیه شهرستان‌های خود مشغول به تدریس می‌شوند.
بر اساس افزایش کیفیت برنامه‌ها به صورت دوره‌ای با سفر به شهرستان‌های مختلف بر کار استادان این مرکز نظارت صورت گرفته و نقاط ضعف شناسایی و به نقاط قوت تبدیل می‌شود، نوعاً در سفرهای سالانه‌ای که به شهرستان‌ها داریم، مسئولین و مدیران این حوزه‌ها از توانایی و استعدادهای این دانش آموختگان تعریف و تمجید می‌کنند، در این میان انتخاب یکی از اساتید این مرکز به عنوان برترین استاد حوزه علمیه خراسان برای این مرکز افتخار بزرگی محسوب می شود.
تاکنون شش دوره مرکز تخصصی تربیت مدرس برگزار شده که طی آن 70 نفر در 16 استان کشور و شهرستان های مختلف به عنوان استاد معرفی شده و مشغول تدریس هستند و امسال هم به صورت متمرکز هم زمان با سایر مراکز تخصصی حوزه ثبت نام خود برای دوره هفتم را آغاز کرد که داوطلبین جهت اگاهی از نحوه ثبت نام و شرایط پذیرش و امتیازات این مرکز می توانند به سایت معاونت آموزش حوزه مراجعه و ثبت نام نمایند.
این مرکز سعی دارد همواره اساتید را به اخرین مهارت ها و اموزش های لازم در تدریس مجهز کند، بنابراین اساتید این مرکز طی بازدیدی از چند مرکز و موسسه علمی با شیوه های اموزشی انها آشنا و مهارت های خوبی کسب کردند که این بازدید ها ادامه خواهد داشت.
از آنجایی مرکز تربیت مدرس در سطح دو پذیرش و در سطح سه فارغ التحصیل دارد، داوطلبان بر اساس مصوبات شورای عالی تعداد واحد های مشخصی بین 65تا 70 واحد را می گذرانند و از آنجا که فرجه‌ی زمانی برای این مرکز بسیار اهمیت دارد تا فارغ التحصیلان بیشتری به جامعه ارائه دهد بنابراین در هر نیم سال بین 16 تا 17 واحد تدریس می شود که بخشی از آن پایان نامه ها و واحد های مهارتی و روشی می‌باشند.
در هر گرایش 8 استاد تدریس می کنند که مجموعا در هر نیم سال تحصیلی 30 استاد در این مرکز حضور دارند و از آنجایی که فضای کاربری این مرکز بسیار محدود است بیش از این نمی توان ظرفیت را گسترش داد، البته با توجه به این که این مرکز متعلق به حوزه‌های علمیه است بنابراین انتظار داریم عنایت های بیشتری برای افزایش امکانات و تجهیز کلاس ها صورت گیرد و فضای کاربری بهتری تهیه شود.
*گرایش‌های مرکز تخصصی تربیت مدرس
هدف گذاری اولیه این مرکز سطح یک حوزه بود، یعنی همان کمبود استاد که در سطح یک به شدت در همه شهرستان‌های تابع حوزه علمیه قم به چشم می‌خورد، بنابراین کار خود را با سطح یک حوزه شروع و سه گرایش عمده آن را اساس حرکت این مرکز قرار دادیم.
یکی از این گرایش‌ها، گرایش ادبیات عرب است که طی آن طلاب با نحوه آموزش و تدریس صرف و نحو و به دایه و علوم بلاغی آشنا می‌شوند، گرایش دیگر علوم عقلی است که طی آن منطق،کلام و فلسفه را آموزش می‌بینند و فقه و اصول آخرین گرایش این سطح است که طی آن لمعه، مکاسب، رسائل و ... آموزش داده می‌شود.
*برنامه ریزی برای سطح چهار و دفاع از پایان نامه‌ها
یکی از دغدغه‌های مرکز تخصصی تربیت مدرس ارتقای سطح آموزش این مرکز است و از طرفی یکی از اهداف بزرگ مرکز مدیریت حوزه نیز ارتقا و تقویت حوزه‌های علمیه شهرستان‌ها است که یکی از مهم‌ترین راهکارها برای رسیدن به این مهم تربیت استادان در سطوح مختلف حوزه شهرستان‌ها می‌باشد است؛ بنابراین این مرکز در تلاش است تا طلاب را از سطح 3 به سطح 4 ارتقا دهد.
با اهتمام معاونت آموزش حوزه‌های علمیه، در مرحله طراحی و تدوین سطح 4 این مرکز هستیم که به زودی شاهد این اتفاق مهم خواهیم بود.
* « مدرس» در راه است
البته برای ارتقای سطح علمی و مهارتی طلاب این مرکز نیز در نظر داریم نشریه‌ای با نام« مُدرس» تدوین و چاپ کنیم تا طلاب و دانش پژوهان این رشته با جدیدترین روش‌ها و اخبار در زمینه تربیت و تدریس در حوزه‌های علمیه آشنا شوند.
همچنین کتابخانه این مرکز ، که به تازگی متناسب با استانداردهای جهانی کتابخانه‌ای به سبک گنکره و doe طبقه بندی شده از امکانات خوبی برخوردار است که مورد استفاده محققین و دانش پژوهان این مرکز قرار می‌گیرد.
با تعاملی که با معاونت آموزش حوزه‌های علمیه و اداره کل مدارج و مدارک علمی حوزه صورت گرفته، این مرکز قابلیت دفاع از پایان نامه‌های مرتبط با تربیت مدرس را پیدا کرد، بنابراین پایان نامه‌های دانش پژوهان این مرکز با نظارت مدارج علمی و اساتید مربوطه در اینجا برگزار می‌گردد، البته امیداوریم به زودی همه روند مدارک و مدارج علمی از انتخاب موضوع تا دفاع بر عهده این مرکز قرار گیرد.
با دفاع از این پایان نامه‌ها، محققین مدرک تخصصی تربیت مدرس دریافت می‌کنند و می‌توانند برای مقاطع بالاتر شرکت کنند.
تاکنون دو پایان نامه یکی در گرایش ادبیات عرب و دیگری در گرایش علوم عقلی دفاع شده که با نمره عالی موفق به کسب مدرک شدند.
*سخن پایانی...
متاسفانه امروز، بسیاری از حوزویان و بزرگان حوزه از وجود چنین مراکزی بی اطلاع هستند، اطلاع رسانی در زمینه عملکرد و فعالیت های این مراکز در آشنایی حوزویان بسیار موثر است و در همین راستا مرکز خبر حوزه و هفته نامه افق حوزه به عنوان بلند گوی حوزه و حوزویان می‌تواند گام‌های خوبی در این زمینه بردارد.
