به گزارش مرکز خبر حوزه، یکی از پژوهشگران حوزوی در ابتدای این میز گرد که در همایش جریان‌شناسی اندیشه‌های کلامی جهان اسلام در سده اخیر برگزار شد، گفت: در اوایل قرن 19م، دنیای اسلام با هجوم نظامی، سیاسی، فرهنگی واعتقادی از سوی اروپای جدید همراه شد که آسیب‌هایی را به فرهنگ و تمدن اسلامی وارد آرود.
محمد جواد صاحبی با بیان این که در اوایل سده گذشته، کلام برای دفاع از اعتقادات مورد توجه نخبگان قرار گرفت، ادامه داد: با ورود اروپای جدید به کشورهای اسلامی، فرهنگ و تمدن اسلامی دست‌خوش آسیب‌هایی شده که در این شراط نخبگان دینی احساس خطر کرده و برای مقابله با آن از راه کلام وارد شدند.
مدیر انجمن ادیان و مذاهب خاطرنشان کرد: با بروز جریاناتی چون رنسانس، ظهور مکاتب مادی و انقلاب علمی در علوم مختلف، نیازها و پرسش‌های جدیدی مطرح شد که علم کلام به میان آمد و در برطرف ساختن این نیازها تلاش نمود. البته در کنار آن، برخی راه نجات را بازگشت به سنت‌های گذشته و ملی میدانستند.
این محقق و پژوهشگر حوزوی با بیان این که درکنار واکنش مسلمانان به نفوذ فرهنگ غرب، برخی جریانات نیز برای مقابله با فرهنگ غربی برآن شدند تا فرهنگستان را حفظ نمایند، اظهار داشت: سنت‌گرایی یکی از جریان‌هایی بود که در این دوره به وجود آمد که به آداب و رسوم کهن ملی دل بستگی داشت.
وی، جریان سلفی‌گری را از جمله دیگر تلاش‌ها برای جلوگیری از رشد فرهنگ اروپای جدید برشمرد و گفت: این جریان اعتقاد دارد که راه برون رفت از تفکرات غربی، بازگشت به سیره سلف صالح است، به این صورت که در ابتدای حرکت خود، هیچ علمی را غیر از علم اسلامی نمی‌پذیرفتند و آن را بدعت میدانستند.
صاحبی افزود: البته این جریان پس از مدتی، با مشاهده پیشرفت جهان و عقب‌ماندگی خود، دربرخی عقاید خود تجدید نظر نمود و بعضی از علوم را پذیرفتند و برخی از آنها را نیز واجب میدانستند.
در ادامه این میز گرد، حجت‌الاسلام طارمی با تأکید بر ضرورت شناخت نسبت به جریان‌شناسی کلامی جهان اسلام در سده اخیر، گفت: اگر ما ندانیم چه مسائلی و در چه زمان‌هایی پدید آمده است، ممکن است دچار بحث‌های غیر ضروری شویم و در سیر مطالعاتی کلامی به بیراهه برویم.
وی ادامه داد: باید تاریخ کلام را به صورت عام و پدید آمدن مسائل کلامی به صورت خاص مورد مطالعه قرار داد، در غیر این صورت نمی‌‌توانیم موفق باشیم.
