به گزارش مرکز خبر حوزه، معظم‌له صبح امروز در درس تفسیر خود که در مدرسه علمیه امیر‌المؤمنین(ع) قم برگزار شد در تبیین روش‌های تفسیری گفتند: روش تفسیر عقلی، یکی از راه‌های تفسیر آیات قرآن است که مفسر با دلایل عقلی می‌تواند آیات قرآن را تفسیر نماید.
ایشان با تأکید بر این که تفسیر عقلی با تفسیر به رأی تفاوت دارد، گفتند: این که انسان در تفسیر، هرآنچه که دوست داشت به قرآن تحمیل نماید، این تفسیر عقلی نیست.
حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی، روش تفسیر روایی را از دیگر روش‌های تفسیری برشمردند و اذعان داشتند: در این روش مفسر، آیات قرآن را بر اساس اخباری که از معصومین(ع) رسیده است، تفسیر می‌کند.
ایشان افزودند: برخی آیات قرآن دارای پیچ و خم‌هایی است که ائمه آن را تفسیر کرده‌اند؛ البته دراین نوع تفسیر، گاهی ائمه باطن آیات و گاهی نیز ظاهر آیات را تفسیر کردند.
معظم‌له در ادامه، تفسیر قرآن باقرآن را ازدیگر روش‌های تبلیغی معرفی کردند و گفتند: در این روش، تفسیر قرآن توسط آیات دیگر قرآن انجام می‌شود. برخی آیات هستند که با قرار دادن آنها در کنار آیات دیگر می‌توان تفسیر درست آن را برداشت کرد.
ایشان با اشاره به این سخن که «القرآن یُفَسِرُ بعضُه بعضاً» عیناً در سخن معصوم وجود نداشته است، گفت: البته از پیامبر(ص) و خطبه 32 و 18 نهج‌البلاغه، حضرت علی(ع) سخنانی با این مفهوم بیان کرده‌اند. بنابراین می‌توان با قرآن، قرآن را تفسیر کرد، درست است.
حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی با بیان این که تفسیر قرآن با قرآن دلیل عقلی دارد، گفت: با توجه به این که قرآن کلام خداست، بنابراین سخنان گوینده حکیم مفسر و شاهد بر یکدیگر هستند و با هم تضاد ندارند.
ایشان با بیان این که در قرآن محکمات و متشابهات وجود دارد، بیان داشتند: در آیه 7 سوره آل عمران با صراحت بیان کرده است که آیاتی که خداوند نازل کرده است، برخی محکمات(بینات و آشکار) است و برخی متشابهات(ابهام و اجمال) است.
این مرجع تقلید با تأکید بر این که مفسر با تکیه بر محکمات قرآن می‌تواند متشابهات را تفسیر نماید، خاطرنشان کردند: کسانی که انحراف در فهم خود دارند، به سراغ متشابهات می‌روند، از این رو منحرف می‌گردند، ولی اهل عقل محکمات را مورد توجه خود قرار می‌دهند و به وسیله آن متشابهات را متوجه می شوند.
ایشان در بیان مثالی در این روش تفسیری گفت: در آیه 50 سوره انعام و برخی دیگر آیات قرآن، نفی علم غیب از پیامبر(ص) شده است، حال آنکه تفسیر آیه 26سوره جن مبنی بر این که خداوند غیبش را به هیچ کس نمی‌دهد، مگر پیامبری که از آن راضی باشد؛ این آیات این است که عالم غیب مختص به خداست، ولی خداوند از غیب به پیامبر(ص) آموزه‌هایی ارائه داده است.
حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی همچنین افزودند: در آیه 22به بعد سوره قیامت بیان می‌شود که در قیامت صورت‌هایی شاداب هستند و به سوی خدای خود نظاره می‌کنند، حال در جای دیگری از قرآن آمده است که چشم‌ها خدا را نمی‌بیند؛ در این شرایط با توجه به آموزه‌هایی که از اهل‌بیت(ع) به ما رسیده است، متوجه می‌شویم که منظور از نظاره کردن به خدا، بهره‌مندی از لطف و رحمت خداوند است.
ایشان با اشاره به برخی اشتباهات در باره تفسیر این آیه سوره قیامت گفتند: برخی علمای اهل سنت می‌گویند که خدا با همان چشم دیده می‌شود؛ یعنی معتقد به خدایی هستند که با چشم سر دیده می‌شود.
معظم‌له با تأکید بر این که هر سه روش تفسیری (روایی، قرآن به قرآن، عقل) باید در تفسیر قرآن به کار گرفته شود، اظهار داشتند: عده‌ای گمان می‌کنند این روش‌ها از هم دیگر جدا هستند، بلکه در برخی آیات باید از روش عقلی، برخی آیات با روش اخباری و در تفسیر برخی آیات نیز باید از روش قرآن به قرآن استفاده کنیم.
ایشان در پایان با بیان این که افرادی تنها برخی آیات قرآن را که بر اساس امیال و نظرشان است، می‌گیرند و دیگر آیات را رها می‌کنند، گفتند: افرادی آیات قرآن را تقسیم کرده و آنچه میل دارند را مورد توجه قرار می‌دهند که از آنها در قرآن به «مقتسمین» یاد شده است. ( سوره حجر آیه90)
