حجت الاسلام والمسلمین سید محمد غروی، عضو جامعه مدرسین حوزه، مدیر گروه روانشناسی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) و مدیر گروه روانشناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با مرکز خبر حوزه ابعاد مختلف مسئله تفکیک جنسیتی در دانشگاهها را از منظر روانشناسی مورد بررسی قرار داده و در جایگاه عضویت جامعه مدرسین حوزه نسبت به موضع گیری‌های رییس جمهور در این رابطه انتقاد کرد.
آنچه در پی می‌آید متن کامل مصاحبه با این عضو جامعه مدرسین است:
*دانشگاه قم؛ نمونه موفق تفکیک جنسیتی
نمونه جداسازی و تفکیک جنسیتی در دانشگاهها، سالیان سال در دانشگاه قم صورت گرفته و این مسئله از سنت‌های ارزشمند مرحوم آیت الله قاضی خرم آبادی است، هرچند که خودم شاهد بودم ایشان بارها مورد بی مهری برخی از مسئولین قرار می‌گرفت و گاهی برخی دانشجویان که تعهد چندانی نداشتند و اساتیدی که اندیشه‌های خود را بیش از اندازه آزادمنشانه و علمی می‌دانستند، از اقدامات ایشان دلخوش نبودند، ولی این کار زمینه بسیاری خوبی برای سلامت دانشگاه به وجود آورد.
امیدواریم این طرح ادامه یابد؛ البته برای انجام چنین طرحی، اگر عزم مسئولین جزم باشد و بخواهند واقعاً اعمال کنند مستلزم زمان است و به مرور زمان میبایست دانشگاه‌های تک جنسیتی ایجاد کنند و دانشگاهایی که ظرفیت جدا سازی خواهران از برادارن را دارند به مرور زمان این کار صورت پذیرد، این کار مستلزم تفکیک اساتید هم هست، همچنین در مراتب بالاتر باید دوره‌های کارشناسی ارشد، دکتری و حتی بعد از آن در محیط کار نیز تفکیک کرد.
* کجای این طرح غیر عالمانه و سطحی است؟!
موضعگیری‌های رییس جمهور در مسئله تفکیک جنسیتی دانشگاهها واقعاً تعجب آور است، آقای احمدی نژاد که خودشان مقید به ارزش‌ها اسلامی هستند به جای اینکه از طرح تفکیک جنسیتی در محیط‌های بسته و مختلط تا حد امکان حمایت کنند و شرایطی به وجود آورند که این طرح در دانشگاهها و محیط‌های علمی کشور اجرا شود، معلوم نیست چرا این طرح را غیر عالمانه و سطحی دانسته‌اند.
آیا ایشان خودشان روانشناس یا جامعه شناس یا یک عالم متخصص دینی هستند که این‌گونه اظهارنظر می‌کنند، تعجب برانگیز است که هر جایی در این جامعه قدمی برای مبارزه با منکرات و ابتذال و ایجاد محیطی سالم در جامعه برداشته می‌شود، ایشان به شکلی مخالفت می‌کنند!
این طرح در راستای فراگیری بهتر و بیشتر علم و دانش، حفظ ارزش‌ها و بالابردن راندمان کار و فعالیت در مراکز و نهادهای علمی است، این‌گونه موضعگیری‌ها نه به نفع جامعه علمی و نه به نفع جامعه اسلامی است، باید ایشان در انتخاب مشاوران خود تجدید نظر کنند و بدانند برخی از افرادی که به ایشان مشورت می‌دهند، صلاحیت لازم علمی و غیر علمی را ندارند.
بنابراین چنین اظهار نظری از ریاست جمهوری خوب نیست، ایشان باید جمعی از صاحب نظران دینی، متخصصان روانشناس و مسلط بر مسائل اجتماعی که پایبند به ارزش های دینی هستند را دعوت کنند و از آن‌ها نظر خواهی کنند و جهات مختلف آن را ببیند؛ یکباره اظهار نظر کردن منجر می‌شود کار مثبتی که در جامعه اسلامی می‌خواهد انجام شود، مخدوش گردد.
*نگاه دین به مسئله اختلاط مرد و زن
آنچه از مجموعه نصوص دینی استفاده می‌شود، این است که در اسلام اختلاط بین مرد و زن امر مطلوبی نیست و در صورتی که اختلاط موجب فساد باشد، گناه دارد و این اختلاط حرمت پیدا می‌کند.
قطعاً اختلاط بین مرد و زن نامحرم در محیط‌های بسته و محدودی همچون دانشگاهها که تعامل و مراودات بیشتر است، آسیب‌های جدی‌تری نسبت به محیط‌های باز به همراه دارد، بنابراین از منظر دین، اختلاط امر مطلوبی نیست و در پاره‌ای از موارد حرمت دارد.
*اختلاط جنسیتی خارج از کادر خانواده ممنوع
البته این کراهت یا حرمت پشتوانه‌ای قوی از آیات و روایات دارد که منجر به حفظ مصالح بزرگ اجتماعی و یا دفع مفاسدی است که جامعه را تهدید می‌کند و دین مبین اسلام آن‌ها را مد نظر قرار داده، اسلام هرگونه تعامل جنسیتی و عاطفی بین مرد و زن را در محیط خانواده محدود کرده و این اختلاط جنسی را خارج از کادر خانواده ممنوع و ناصحیح می‌داند.
به تعبیر دیگر، دین مبین اسلام، محیط اجتماعی را فضایی غیر مناسب برای هرگونه اختلاطی که منجر به برانگیختگی جنسی و انگیزشی می شود، می‌داند.
در واقع محیط اجتماعی، کاری و علمی باید از سلامت لازم برخوردار باشد و زمینه برای کار، فعالیت و تعامل علمی آماده باشد، یکی از عواملی که این محیط را می‌تواند سالم نگه دارد، پرهیز از اختلاط جنسی در محیط‌های کاری و دانشی است؛ اینکه اسلام تاکید بر عدم اختلاط مرد و زن به ویژه در محیط‌های کاری دارد بدین جهت است این اختلاط زمینه ای بروز ناکامی ها و تهدیدی برای خانواده ها است.
در جهان مادی و غربی که مملو از اختلاط‌های مردود و ناپسند اجتماعی است، به خوبی می‌توان مشکلات اخلاقی و جنسی بر آمده از این اختلاط‌ها را در این جوامع مشاهده کرد، جوامعی که از سلامت عمومی بی نصیب هستند.
البته در گوشه و کنار اجتماع کسانی هستند که برای سلامت جامعه، سلامت کار و تلاش در ادارات، ارتقای علم و دانش افزایی و تحقیق در دانشگاهها، دلشان می‌تپد و سعی می‌کنند در محیط‌های کاری، علمی و پژوهشی محیط را سالم نگه دارند، تا بدین وسیله سلامت عمومی جامعه را تامین کنند.
*بد نیست به واقعیت‌های دانشگاهها فکری کنیم
بد نیست کمی هم برای حقایق و واقعیت‌هایی که در محیط دانشگاهی وجود دارد فکری شود؛ بالاخره جوان در این سنین بر خلاف محیط‌های راهنمایی و دبیرستان، برای اولین بار محیط مختلط را تجربه می‌کند و این تجربه حساسیت‌های فراوانی برای او به همراه دارد، متاسفانه ملاحظات و قوانین دانشگاهها در زمینه پوشش‌ها لحاظ نمی‌شود و در تعاملات و برخورد دختر و پسر در دانشگاه قوانین مراعات نمی‌شود.
به واقع باید گفت؛ امروز در دانشگاهها بعضاً پوشش مناسب رعایت نمی شود، از سوی دیگر به دلیل علمی بودن محیط، ارتباط و تعامل خواه ناخواه به وجود می‌آید، و قطعا این تعاملات نمی‌تواند به دور از تعاملات احساسی و عاطفی باشد.
بنابراین، برای هر یک از دختر و پسر برانگیختگی عاطفی و نوعی هیجان به وجود می‌آید، از سوی دیگر در جامعه ما شرایطی به وجود آمده که دختر و پسر در این سنین نمی‌توانند ازدواج کنند.
*مسئولینی که ادعای اندیشه‌های علمی دارند، پاسخ گو باشند
وقتی همه این‌ها را کنار هم بگذاریم، باید از مسئولینی که ادعای علمی بودن و علمی فکر کردن دارند، بپرسیم آیا واقعا این محیط‌ها دختر و پسر را تحت فشار جنسی قرار نمی‌دهد؟ چه انتظاری می‌توانیم از این محیط‌ها داشته باشیم ما که از اوضاع دانشگاهها و خوابگاه‌هایشان بی اطلاع نیستیم.
به نظر می‌رسد، اگر این محیط‌ها از اختلاط بیرون آید، عملاً شاهد رشد بسزایی در ایجاد تمرکز علمی و تعمیق تفکر در میان پسران و دختران دانشجو خواهیم بود، دقت بیشتر در کارهای علمی، ایجاد شرایط مناسب‌تر و بی تنش برای کارهای تحقیقات و در نهایت رشد و بالندگی علمی و پژوهشی جامعه علمی کشور از آثار مفید تفکیک جنسیتی در دانشگاهها است.
* برخی موضع گیری‌ها برگشت به طاغوت دارد
متاسفانه برخی از کسانی که مقطعی فکر می‌کنند و تنها یک جنبه قضیه را مشاهده می‌نمایند به استدلال‌های عجیب و غریبی دست می‌زنند که بسیاری از این موضع گیری‌ها و حرف‌ها اگر بخواهد اجرایی شود، لوازمش برگشت به دوران طاغوت است.
برخی افراد تاجایی جلو رفتند که در اظهاراتشان می‌گویند، بهتر است برای اینکه فساد در جامعه گسترش پیدا نکند محل‌هایی را مخصوص فساد ایجاد کنیم، همچنان که در دوران طاغوت این محل‌ها وجود داشت، واقعاً برخی اظهارنظرها در این زمینه خطرناک است.
*سخن پایانی
طرح تفکیک جنسیتی به شرط اینکه همه زوایای آن مورد توجه قرار گیرد، طرح بسیار خوبی است، البته لازمه آن این است که اقدامات در این زمینه حساب شده باشد و مانند برخی اقدامات فرهنگی کار ابتری نباشد، چون اقدامات غیر کارشناسانه آسیب‌های فراوانی به جامعه به ویژه عرصه فرهنگ وارد می‌کنند و برخی از این آسیب‌ها جبران ناپذیر است.
بنابراین طرح تفکیک جنسیتی قابل اجرا است و باید از آن حمایت کرد و ما نسبت به موضع گیری‌های آقای احمدی نژاد در این زمینه سخت گلایه مندیم.
گفتگو: سیدرضا حسینی
