مرجعیت شیعه به عنوان نهادی مذهبی، اجتماعی دارای پیشینه ای هزارساله، همواره در طول تاریخ بر اساس رسالت ذاتی خود خدمات بسیار درخشان و درخور تحسینی را در عرصه های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی به جامعه اسلامی و حتی فراتر از جهان اسلام داشته و دارد و برگ برگ تاریخ تشیع گواه آن است.
در عرصه اجتماعی توجه بی منت و بدون چشمداشت مراجع عظام به قشرهای محروم و کم درآمد جامعه در قالب خدمات عام المنفعه کارنامه پرافتخاری را برجای گذاشته و زبانزد خاص و عام است.
آیت الله العظمی سیستانی به عنوان یکی از مراجع برجسته معاصر شیعه، علی رغم این که در عراق سکنی گزیده است، اما برکات وجودی ایشان، فراگیری بسیار وسیعی دارد راه اندازی بیش از 30 مرکز علمی، پژوهشی، فرهنگی، بهداشتی و درمانی و ... در شهر مقدس قم بخش اندکی از خدمات عامالمنفعه این مرجع بزرگوار است.
به بهانه معرفی یکی از مراکز وابسته به دفتر حضرت آیتالله سیستانی، به سراغ دکتر سید مهدی نظام زاده، رییس درمانگاه خیریه شبانه روزی امام صادق (ع) رفتیم و با وی پیرامون ضرورت و چگونگی راه اندازی این درمانگاه به گفتگو نشستیم.
س- آقای دکتر ابتدا از توجه حضرت آیت الله سیستانی و دفتر ایشان به عرصه های مختلف خدمات اجتماعی بفرمایید.
آیت الله العظمی سیستانی، مرجع تقلیدی است که با مدیریت صحیح در خارج از کشور به عرصه خدمات اجتماعی در ایران و دیگر کشورها وارد شده و با تاسیس درمانگاهی در یکی از مناطق محروم قم، سالانه 3 میلیون بیمار کم درآمد و بی بضاعت را تحت پوشش خدمات درمانی و پزشکی قرار داده است.
بی شک مدیریت صحیح و نظارت بر برنامه های دفاترشان منجر شده، معظمله در عرصه خدمات اجتماعی به خوبی ورود داشته باشند و تحت مدیریت عالی ایشان بیش از 30 مرکز خدمات درمانی، رفاهی، فرهنگی در استان قم راه اندازی شده که اگر عنایات ویژه این مرجع تقلید نبود، هرگز چنین خدمات اجتماعی صورت نمی گرفت.
س- در مورد تاریخچه تاسیس درمانگاه امام صادق(ع) و نحوه راه اندازی آن را توضیح دهید.
درمانگاه خیریه شبانه روزی حضرت امام صادق(ع) یکی از بخش های بنیاد خیریه امام صادق(ع) وابسته به دفتر حضرت آیت الله سیستانی است که به همت نماینده ایشان، حجت الاسلام والمسلمین سید جواد شهرستانی در مهر ماه سال 1387 مصادف با ولادت با سعادت ام الائمه حضرت فاطمه زهرا (س) با بهره گیری از کادر پزشکی و پیراپزشکی مجرب تجهیزات مناسب در جنب میدان جانبازان شهر قم در ساختمانی استیجاری آغاز به کار کرد.
با عنایت ویژه موسس و هیات امناء این درمانگاه در جهت اهداف خیرخواهانه، پس از 18 ماه از افتتاح اولیه، با افزایش واحدها، بخش ها و امکانات تخصصی، به منطقه محروم« نیروگاه» منتقل و در ساختمانی استیجاری به مساحت 350 متر مربع در سه طبقه، به کار خود ادامه داد.
این مرکز با بهره گیری از تجارب و همکاری ده ها پزشک و پیراپزشک، ضمن افزایش کیفیت و کارایی، تعداد مراجعین سالیانه به 3 میلیون بیمار رسید و این امر افتخار بزرگی نصیب این مرکز خیریه کرد، تا به تناوب به عنوان « درمانگاه نمونه استانی» از طرف دانشگاه علوم پزشکی و کلیه سازمان های بیمه گر استان قم معرفی گردد.
س- چرا منطقه نیروگاه برای تاسیس این درمانگاه انتخاب شد؟
هزمان با ارائه خدمات در مکان قبلی درمانگاه، زمینی با کاربری اولیه درمانی توسط دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی در نیروگاه خریداری و کلنگ ساختمان آن طی مراسمی در تیرماه 1383 زده شد؛ البته با توجه به محرومیت منطقه نیروگاه به خصوص از لحاظ بهداشتی و درمانی، هدف اولیه احداث ساختمان جدید درمانگاه که قابلیت تبدیل به بیمارستان را نیز دارد، رفع مشکلات و محرومیت های بهداشتی و درمانی منطقه تا حد توان با ارائه بالاترین استاندارهای فنی، پزشکی و تعرفه های مناسب میباشد.
احداث این مرکز درمانی با رعایت کلیه نکات و استانداردهای ساختمانی و تاسیساتی در سطح عالی شروع و با اتمام و تجهیز آن در شهریور 1387 با حضور حجت الاسلام والمسلمین شهرستانی، دکتر علی لاریجانی و حجت الاسلام والمسلمین موسی پور استاندار قم به بهره برداری رسمی رسید.
س- درمانگاه امام صادق(ع) از چه جایگاهی در میان مراکز بهداشتی و درمانی استان برخوردار است و دارای چه بخش ها و واحد هایی می باشد؟
در احداث این مجموعه درمانی که به عنوان یکی از بزرگترین و جامع ترین درمانگاه های موجود در سطح کشور مطرح است، دقت، حساسیت و بودجه فراوانی به کار گرفته شده است، همین مسئله جایگاه این درمانگاه را در میان سایر درمانگاه های استان بالا برده است.
درمانگاه دارای یک هیئت امنای 5 نفره شامل اساتید و پزشکان متخصص استان قم است که فردی را به عنوان مسئول درمانگاه انتخاب کرده و مسئولیت اداره درمانگاه بر عهده اوست و دارای 6 واحد مجزا است، از مهمترین و پیشرفته ترین واحد های درمانگاه، واحد تخصصی است، همچنین واحد های داندانپزشکی، دندان سازی و رادیولوژی دندان، پزشک عمومی، اورژانس شبانه روزی، پارا کلینیک ، خدمات مددکاری و فعالیت های آموزشی از جمله بخشهای این درمانگاه هستند.
س- ویژگی ها و مشخصات ساختمانی و عمرانی درمانگاه خیریه امام صادق(ع) را تشریح کنید.
این درمانگاه دارای زمینی به مساحت 825 متر مربع و زیربنای 4000 متر مربعی و دیوار حائل بتونی و مقاوم در برابر زلزله در ریشترهای بالا است، از نظر زیبایی ظاهری، در انتخاب رنگ و نوع مصالح نیز دقت لازم صورت گرفته و از نظر نقشه اجرایی ساختمان نیز نکات فنی رعایت شده است.
استقلال کلیه واحد ها و بخش ها به صورت مجزا و بهره مندی از اورژانس استاندارد و مجهز با رعایت کلیه نکات فنی و انطباق با امور شرعی، پیشگیری از اتلاف انرژی در ساختمان، استفاده از سیستم های سرمایشی و گرمایشی مرکزی و سیستم برق اضطراری و به کار گیری 3 آسانسور و سیستم اعلام حریق، شبکه رایانه ای، سیستم مدار بسته با 60 دوربین و اکسیژن و ساکشن مرکزی و سیستم احضار پرستار برای بیماران از ویژگی های ساختمانی و عمرانی این درمانگاه به حساب می آید.
س- چه خدماتی در بخش تخصصی و دیگر بخشهای درمانگاه به بیماران و مراجعه کنندگان ارائه می گردد؟
از جمله خدمات مهم در بخش تخصصی این درمانگاه، ارائه انواع ویزیت سرپایی، تخصصی و فوق تخصصی، ارتوپدری، گوش و حلق و بینی، چشم، زنان و زایمان، ارولوژی، جراحی عمومی، قلب، پوست، انکولوژی، اعصاب، روانپزشکی، طب فیزیکی و توان بخشی، داخلی، کودکان، عفونی و ... میباشد.
واحد تحت نظر و بستری موقت کودکان یکی از مهمترین واحد های بخش تخصصی است، این واحد در فضایی بیش از 400 متر مربع با بهره گیری از پرسنل مجرب راه اندازی شده است، از جمله ویژگی های آن رعایت بالاترین استاندارد ها در زمینه سرم تراپی کودکان، فتوتراپی، تجویز داروهای استنشاقی و چادر اکسیژن است که در خدمت بیماران قرار می گیرد.
یکی دیگر از واحد های بخش تخصصی، واحد واحد الکترودیاگنوستیک نوار مغز، نوار عصب و عضله و واحد شیمی درمانی است که با بهره گیری از پرسنل مجرب و در فضای کاملا مناسب با امکانات و تجهیزات مورد نیاز، پذیرای بیماران می باشد، همچنین واحد دیابت و تشکیل پرونده در راستای انجام مشاوره های لازم و درمان در درمانگاه راه اندازی شده است.
همچنین در واحد رادیولوژی و سونوگرافی با بهره گیری از متخصصین برجسته، پرسنل مجرب و دستگاه های پیشرفته در دو نوبت صبح و عصر به بمیاران سرویسدهی میشود.
از دیگر بخشهای مهم این درمانگاه، وجود آزمایشگاهی با بهترین و مدرن ترین تجهیزات روز پزشکی است که در دو نوبت صبح و عصر حتی در ایام تعطیلات رسمی نیز آماده پذیرش مراجعین و ارائه خدمات به آنها است.
داروخانه، فیزیوتراپی، مرکز ترک اعتیاد، مشاوره ژنتیک، مشاوره تغذیه، کاردرمانی، مشاوره روان شناسی، گفتار درمانی، شنوایی شناسی، بینایی سنجی، مامایی، تنظیم خانواده، واکسیناسیون، جراحی سرپایی، تست ریه، تزریقات، پانسمان و نوار قلب و ... از دیگر بخش های این درمانگاه است.
س- درمانگاه خیریه امام صادق(ع) چه خدماتی را در زمینه خدمات مددکاری ارائه می دهد؟
بخش مددکاری درمانگاه با حضور مددجویان مجرب از معاونت اجتماعی بهزیستی، یکی از بخش های خوب این درمانگاه محسوب می شود، این بخش با وجود اینکه قدمت چندانی ندارد، اما 150 پرونده در زمینه بیماران ضایعه نخاعی و 150 پرونده سالمندان را در در اختیار دارد و کمک مددکاران برجسته معاونت اجتماعی بهزیستی تلاش روز افزونی در جهت خدمت رسانی به محرومین دارد.
از دیگر برنامه های این بخش همکاری با انجمن صرع، همکاری با مراکز ویزیت در منزل بیماران روانی مزمن و همکاری با سازمان بهزیستی در جهت خدمات پیشگیری از اعتیاد و ارتباط با پایگاه محله سالم و پایگاه سلامت اجتماعی است.
س- مهمترین فعالیت های آموزشی درمانگاه خیریه امام صادق(ع) چه فعالیت هایی است؟
مدیریت درمانگاه خیریه امام صادق(ع) در راستای ارتقای کیفی فعالیت های پزشکی و اعتلای سطح دانش پزشکان و پرستاران حاضر در درمانگاه بخشی را به فعالیت های آموزشی اختصاص داده است.
همچنین برگزاری برخی کلاس های آشنایی با بیماران خاص با برخی بیماری ها مانند دیابت از دیگر فعالیت های آموزشی این درمانگاه می باشد، در این بخش کلاس های چگونه زیستن توسط اساتید برجسته آموزش داده می شود و آموزش های لازم در زمینه دیابت و مشاوره تغذیه ارائه می گردد.
همکاری با انجمن اطفال، انجمن فیزیوتراپی، سازمان های بیمه در جهت برگزاری جلسات و کلاس های آموزشی از دیگر فعالیت های این درمانگاه در بخش آموزشی است.
س- اگر نکته ای به عنوان سخن پایانی دارید، بفرمایید:
علاوه بر کیفیت بالا و تنوع خدمات در این درمانگاه، ایجاد اشتغال برای بیش از 200 کادر پزشکی، پیراپزشکی، اداری و خدماتی از دیگر ویژگی های این درمانگاه است، همچنین بهره گیری از تجارب و خدمات اساتید، همواره سر لوحه کار این درمانگاه بوده و هست.
این نکته هم قابل ذکر است که بر اساس اهداف اولیه تاسیس این مرکز، تعرفه های درمانی در مورد اکثریت قریب به اتفاق خدمات به صورت کاملاً خیریه محاسبه می شود که این موضوع کمک بسیار مهمی به حل مشکلات بهداشتی و درمانی استان قم و رفع نیاز درمانی قشر آسیب پذیر جامعه می باشد که همه این خدمات از برکات و عنایات آیت الله العظمی سیستانی و نماینده تام الاختیار ایشان، حجت الاسلام والمسلمین شهرستانی است.
گفت وگو: سید رضا حسینی