به منظور ارزیابی کمی و کیفی حضور ناشران دینی و حوزوی در بیست و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران ، دومین روز از هفته جاری سری به مصلی این کلان شهر که این روزها شاهد برپایی بزرگترین رویداد فرهنگی سال کشور است، زدیم تا گزارشی در این باره تهیه نماییم.

نمایشگاه امسال گرچه نسبت به سال گذشته تفاوت چندانی را در خود نمی دید، اما باز هم پذیرای اقشار مختلف مردم و به ویژه دانشگاهیان و حوزویانی بود که از شهرهای دور و نزدیک خود را به مصلی تهران رسانده بودند تا بلکه کتب مورد نیاز خویش را ابتیاع کنند.

نقطه عطف روز یکشنبه، بازدید بزرگ حامی عرصه کتاب و کتاب خوانی ، یعنی مقام معظم رهبری بود. در این بین البته در گوشه و کنار نمایشگاه کم نبودند بازدید کنندگانی که بیشتر از تهیه کتاب، در حال و هوای یک سیزده به در فرهنگی توام با تنقلاتی چون چیبس و سیب زمینی سرخ کرده و ... بودند. بگذریم از این که بعضی هم متاسفانه...!

القصه آن که ادامه این مطلب، چکیده ای از دیدگاه برخی از غرفه داران کتب دینی و حوزوی است که آن را با خبرنگار حوزه نیوز در میان گذاشته اند؛

جواد عهدنو ، مسئول غرفه انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در خصوص آثار عرضه شده این انتشارات گفت: حدود 30 عنوان کتاب چاپ جدید از نمایشگاه قبلی به این سو، در این غرفه در معرض دید عموم علاقه مندان و پژوهشگران قرار گرفته است که در مجموع نیز تعداد کتب ما حدود 220 عنوان می شود.

وی با اشاره به این که استقبال نسبتا خوبی از آثار مکتوب این پژوهشگاه به عمل آمده است ، افزود: البته بیشتر مراجعه کنندگان ما را حوزویان و دانشگاهیان و نیز مراکز و موسسات علمی و پژوهشی تشکیل می دهند و کمتر افراد عادی به سراغ کتب ما می آیند.

عرفان عرفانی نیا، مسئول غرفه موسسه دارالعرفان، ناشر آثار حجت الاسلام و المسلمین حسین انصاریان نیز با بیان این که حدود 90 جلد کتاب از سوی این موسسه در نمایشگاه کتاب تهران عرضه شده است، ابراز داشت: از این تعداد، 5 عنوان کتاب چاپ جدید محسوب می شود که یکی از بهترین و پرفروش ترین آن ها را کتاب 15 جلدی شرحی بر صحیفه سجادیه شامل می شود که شخص استاد انصاریان حدود 8 سال برای نگارش آن زحمت کشیده که این اواخر رونمایی شد.

وی با اشاره به استقبال نسل جوان از کتب دینی جذاب گفت: اساسا کتب دینی به گونه ای است که مشتریان خاص خود را دارد و چندان برای عوام مردم جذاب نباشد اما با این حال در مورد کتب استاد انصاریان به جهت شناختی که توده مردم به ویژه جوانان از ایشان و بیان ساده و روانشان دارند، استقبال از آثار وی خوب بوده است.

عرفانی نیا افزود: همچنین ترجمه قرآن کریم ایشان یکی از بهترین و روان ترین ترجمه ها از این کتب آسمانی است که حتی مورد تایید علما نیز قرار گرفته است.

محمد آقایان ، مسئول غرفه دارالکتب اسلامی نیز با اشاره به این که آثار مربوط به این انتشارات عموما صبغه دینی و حوزوی دارد، بیان داشت: ما امسال کتاب چاپ جدید نداشته اما در مجموع حدود 128 عنوان کتاب را در این نمایشگاه در معرض دید عموم قرار داده ایم.

وی افزود: جدای از حوزویان که کتب درسی خویش را از ما مطالبه کرده اند، برخی از مردم نیز به دنبال کتب فلسفی و اخلاقی در این غرفه بوده اند.

سید وحید حسینی نژاد، مسئول غرفه انتشارات دفتر مرحوم آیت الله العظمی بهجت با اشاره به این که این انتشارات عملا کار خود را از سال گذشته آغاز کرده است، گفت: حدود 20 عنوان کتاب در مورد زندگی نامه و خاطرات حضرت  آیت الله بهجت در این غرفه به نمایش در آمده که دو کتاب آن چاپ جدید است.

وی با بیان این که کتبی همچون «در محضر بهجت»، « العبد»، «نکته های ناب»، «گوهر های حکیمانه» و «جرعه وصال» پرفروش‌ترین کتاب ها در این نمایشگاه بوده است، تصریح کرد: انصافا مردم علاقه خاصی به مطالعه کتب مرحوم حضرت آیت الله بهجت دارند به طوری که حتی بانوان بدحجاب نیز نسبت به تهیه این قبیل کتب از خود علاقه مندی نشان می دهند و این مساله به خوبی نشان می دهدکه چقدر اشتیاق نسبت به مطالعه کتب مربوط به بزرگانی همچمون آن مرجع تقلید فقید شیعه در بین توده مردم وجود دارد.

عماد بامداد فر، مسئول غرفه انتشارات بنیاد بعثت که ناشر آثار علامه امینی از جمله کتاب ارزشمند الغدیر ایشان به شمار می رود، اظهار داشت: کتاب الغدیر از همان ابتدای چاپ که 22 جلد به زبان عربی و فارسی بوده، همواره با استقبال بالایی از سوی مخاطبان مواجه بوده اما با این حال ترجمه فارسی این مجموعه ارزشمند در 11 جلد، با استقبال دانشجویان و دانش آموزان همراه بوده است.

وی با تاکید بر لزوم توجه به بعد جذابیت در تولید و انتشار کتب دینی و مذهبی گفت: باید محتوای کتب دینی را در قالب های نوین و جذاب منتشر کرد تا بخش های بیشتری از مردم با آن ارتباط برقرار کنند.

وی ادامه داد: انتشارات بعثت حدود 50 عنوان کتاب جدید در موضوعات صرفا دینی و همچنین زندگی نامه علما در این نمایشگاه عرضه کرده است.

سعید هاشمی ، مسئول غرفه دارالعلم نیز ابراز داشت:  این انتشارات 400 عنوان کتاب در این نمایشگاه ارایه کرده که از این تعداد 10 عنوان آن مربوط به چاپ جدید می باشد.

وی اضافه کرد: غالب مشتریان ما را حوزویان تشکیل می دهند ، هر چند که استقبال دیگر اقشار مردم هم به ویژه در روزهای پنج شنبه و جمعه هفته گذشته خوب و قابل توجه بوده است.

منصور وحیدی فر، مدیر بازرگانی موسسه فرهنگی و هنری مشعر وابسته به حوزه نمایندگی ولی فقیه در سازمان حج و زیارت نیز با اشاره به لزوم مغتنم دانستن حضور مردم در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به عنوان بزرگترین رخداد فرهنگی و هنری سالانه کشور گفت: با برنامه ریزی درست باید کاری کرد که روز به روز ، سبد خانوار از کتاب غنی تر شده و سرانه مطالعه افراد در جامعه افزایش یابد تا از این طریق بتوانیم به رشد فرهنگی کشور کمک کنیم.

وی در ادامه با اشاره به این که انتشارات مشعر، 15 عنوان چاپ اول سال 91 و یک صد عنوان چاپ اول سال 90 را در این نمایشگاه ارایه و عرضه کرده است، خاطرنشان کرد: در مجموع از سوی این انتشارات 240 عنوان کتاب و 27 نرم افزار و سی دی مربوط به شناخت مسجد الحرام و مسجد النبی و مناسک و معالم حج و عتبات عالیات در اختیار عموم علاقه مندان قرار گرفته است.

وحیدی فر در عین حال بیان داشت: البته مجموعه نرم افزار جامع حج که اخیرا در قم از آن رونمایی به عمل آمده، در نمایشگاه عرضه نشده که انشاالله در آینده نزدیک این نرم افزار ارزشمند توزیع می شود.

وی در پاسخ به این سوال که چرا کتب دینی از جذابیت های کمتری برای عموم مخاطبان برخوردار است، گفت: یک رمان برای فروش از جذابیت هایی بهره مند است ولی در کتب دینی به جهت آن که باید به واقعیت ها وفادار ماند، لذا تا حدی از جذابیت دیگر کتب در این جا خبری نیست اما با این حال کسی منکر نیست که کتب دینی هم باید توام با جذابیت برای مخاطب باشد.

مدیر بازرگانی موسسه فرهنگی و هنری مشعر همچنین در ادامه، توجه به مساله نیازشناسی و پرکردن خلاها در عرصه تولید کتب دینی و مذهبی را مورد توجه قرار داد و افزود: در همین حوزه حج ما مجموعه ای بالغ بر بیست جلد درباره شناخت وهابیت و بزرگان آن ها را تولید کرده ایم که این کتاب ها برای عموم هم به ویژه در شرایط کنونی قابل استفاده و جذاب است.

وی با اشاره به این که امروز سلیقه ها در عرصه کتاب خوانی متفاوت و متنوع است، ابراز داشت: نکته ای که در این میان وجود دارد این است که در حوزه دین جذابیت کتب و آثار باید برگرفته از آموزه های اسلامی و قرآنی باشد، ضمن آن که باید بیش از پیش در حوزه دین و عرضه محتوای غنی آموزه های اسلامی سرمایه گذاری صورت گیرد.

غلامرضا رنجبر، مسئول فروشگاه های کتاب آستانه مقدسه نیز لحظاتی در نمایشگاه کتاب با ما همکلام شد و گفت: یک کتاب یا باید پشتوانه قوی تحلیلی داشته باشد یا این که ظاهر شکیل و بازار پسندی داشته باشد و اگر بتوان تعادلی میان آن ها برقرار کرد یعنی کتاب ها از جهت محتوا در وضعیت خوبی باشد و در عین حال ظاهر و قالب آن ها هم برای عموم مردم جذاب باشد، در واقع باید گفت که در این خصوص به هدف زده ایم.

وی تصریح کرد: متاسفانه بعضا دیده می شود که کتب جذاب ما فاقد محتوای لازم هستند و یا برعکس که باید این گونه نقایص را بر طرف کرد.

وی با اشاره به این که نشر زائر امسال به جهت محدودیت مکان غرفه از بیش از 300 عنوان کتاب خود تنها کمتر از یک صد عنوان در نمایشگاه عرضه کرده است، بیان داشت: برای شخص من جالب است که کتب دینی در مورد معاد، قیامت و ... اخیرا برای مردم مهم شده و آن ها را به کنجکاوی انداخته است.

خانم اخگری ، مسئول نشر غرفه هاجر وابسته به مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران نیز ابراز داشت: این انتشارات در این دوره از نمایشگاه ، حدود 110 عنوان کتاب عرضه کرده که 30 عنوان آن ، چاپ نخست می باشد.

وی اضافه کرد: استقبال مردم به ویژه بانوان نسبت به کتب مذهبی این انتشارات به ویژه که موضوعات مورد نیاز روز را سوژه خود قرار داده باشد، بسیار خوب بوده است.

سید مهدی بدری، مسئول غرفه انتشارات مرکز رایانه ای حوزه علمیه اصفهان نیز گفت: حدود 12 عنوان کتاب و 30 عنوان نرم افزار از سوی این مرکز در نمایشگاه در معرض بازدید عموم علاقه مندان کتاب و کتاب خوانی قرار گرفته ، ضمن آن که ما آثار مربوط به آیت الله العظمی مظاهری را نیز به نمایشگاه آورده ایم.