ايشان تصريح كردند: كسي كه از اسلام برگشته و مرتد گردد و به صورتي لفظي و عملي، عليه اسلام فعاليت كند، حكم اين فرد – البته با توجه به به فطري يا ملي يا مرد و زن بودن، مجازات است.
معظم له با بيان اين كه فردي كه در جامعه به ارتداد تظاهر نكند، تنها مورد بازخواست و حسابرسي خداوند قرار مي‌گيرد، به توضيح چرايي مقابله با فردي كه در جامعه به تبليغ عليه دين بپردازد، پرداخته و گفتند: دو نوع نظام و حكومت وجود دارد، نوع اول به دين ربطي ندارد و اصلاً مطرح نيست و آن‌را جزو زوائد دانسته و مطلقاً ارتداد و برگشت از دين را در قالب نظام خود نمي داند و در واقع اينگونه نظامي، منهاي ماوراء الطبيعت است.
ايشان افزودند: نظام ديگر، ركنش حفظ دين و ماوراء الطبيعي و مورد هدايت آموزگاران دين الهي است.
اين مرجع تقليد با بيان اين كه اگر كسي مرتد شد و به تبليغ عليه دين پرداخت، در نوع دوم نظام، دشمن محسوب مي‌شود، تصريح كردند: در هرنظامي اينگونه است كه اگر با اصل نظام مخالفت شود، اجازه فعاليت داده نمي‌شود؛ همانطور كه در نظام‌هاي سرمايه داري و سوسياليستي، كسي اجازه توهين و دشمني و تبليغ عليه اصل آن نظام را ندارد.
معظم له با بيان اين كه در تمام دنيا هیچ نظامي به عنوان آزادي به دشمن خود اجازه فعاليت و ضديت را نمي دهد، ابرازداشتند: بر همين اساس، اسلام از آزادي عقیده دفاع مي‌كند و به نوع دين فرد كاري ندارد؛ اما اگر قصد مقابله با نظام را داشته باشد، اجازه نمي دهند.
*هولوکاست دروغ بزرگ صهیونیست ها
ايشان به دروغ بزرگ و بي دليل صهيونيست ها در مورد «هلوكاست» اشاره کردند و گفتند: اگر يك فيلسوف و محقق آن را بررسي و رد كند، محكوم مي شود.
حضرت آيت الله سبحاني با بيان اين كه آزادي را غرب براي بي دين نمودن جامعه و مردم ايجاد كرده است، گفتند: همين هلوكاست و عدم اجازه تحقيق و محكوميت فرد به خاطر دروغ دانستن آن، نمونه اي از دروغ بودن ادعاي آزادي در غرب است.
معظم له بيان داشتند: يك نظام اسلامي كه داراي مقبوليت است، نمي تواند بپذيرد كه كسي عليه اصولش اقدام نمايد.
*با اجبار نمی توان کسی را دیندار کرد
ايشان در ادامه به بيان شبهه اي در خصوص آيه «لا اكراه في الدين ...» پرداختند و با اشاره به شأن نزول آيه، يادآورشدند: يكي از انصار از پيامبراكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) خواست تا فرزندش را كه از دين اسلام خارج شده بود، به دين برگرداند، پيرو همين درخواست، اين آيه نازل شد كه با اكراه نمي توان كسي را دين دار نمود.
ايشان ابرازداشتند: در حقیقت اين آيه را بر آزادي مذهب قراردادند يعني ارتداد ولو اين كه دشمني با نظام داشته باشد در حالي كه اين افراد، معني آیه را نفهميده اند.
معظم له درادامه با بيان اين كه اعمال به دو بخش جوارح (اعضا بدن) و جوانح( مانند قلب ) تقسيم مي شود، توضيح دادند: اعمال مربوطه به جوارح، قابل اكراه نمودن و اجبار كردن است؛ اما اعمال جوانحي مربوط به عقيده است كه با زور و اكراه نمي شود كسي را به آنچه بخواهيم، معتقد نماييم.
ايشان افزودند: راه حل عقيده آوردن و نفوذ در قلب، در آيه «و .... ان ربك اعلم بالذين...» ذكر شده است.
حضرت آيت الله سبحاني اضافه کردند: از آنجا كه اعتقاد آوردن، جوانحي و قلبي است، اكراه بر دينداري قابل عمل نيست؛ همچنين خلاق متعال در قانون آفرينش دين را غيراكراهي دانسته است.
معظم له در ادامه شبهه دوم را كه عدم ورود حكم مرتد در قرآن است، اينگونه پاسخ دادند: كه بر اساس «ما اتاكم الرسول فخذوه و ...»، خلاف قرآن است كه همه چیز در قرآن بيايد، زيرا قرآن قانون اساسي است و شأن آن بيان كليات مي‌باشد و جزئيات هم توسط پيامبر(ص)، تبيين مي شود.
*افراد ناآشنا قرآن را تفسیر نکنند
ايشان با اشاره به بيان سنت، اجماع ، عقل و...، درباره حكم مرتد، تصريح كردند: نبايد، كساني كه اهل فن نيستند و با قرآن آشنا نمي‌باشند، به بيان و تفسير بپردازند.
حضرت آيت الله سبحاني، شبهه سوم را تحريك عواطف عنوان كرده و با بيان اين كه يكي از اهداف دشمن، بهره گيري از تحريك عواطف است، افزودند: در اين شبهه هم عدم تطابق حكم مرتد با روح قرآن و اسلام و رحمة للعالمين بودن آن، مورد تحريك و سئوال قرار گرفته كه در پاسخ بايد پرسيد، آيا قوانين كيفري در قرآن و سنت نيست؟
ايشان با اشاره به آيات «انما جزاء الذين يحاربون الله و رسوله و يسعون في الارض فساداً ان يقتلوا او یصلبوا او تقطع ايديهم و ارجلهم من خلاف او ينفوا من الارض ذلك ...» و «السارق و السارقة فقطعوا ...»، ابرازداشتند: نمي شود كه برخي از امور و احكام دين را بدون در نظر گرفتن برخي ديگر ازاحكامش بيان نمود و ارائه داد. بر اين اساس، اجراي قانون اسلام، موجب حيات جامعه است.
حضرت آيت الله سبحاني به آيه «إن الذين امنوا ثم كفروا ثم امنوا ثم كفروا ثم ازدادوا كفراً لم يكن الله لیغفر لهم و لا ليهديهم» اشاره و خاطرنشان كردند: برخي افراد با بياني اتو كشيده اسلام را جداي از احكام كيفري آن معرفي مي‌كنند و تنها جنبه رحمت و بشير بودنش را قبول دارند.
ايشان در ضمن مثالي به مطلب فوق اينگونه پاسخ دادند كه اگر حج را يك منظومه بدانيم و آثار و فوايد حج را مطالعه كنيم، متوجه مي‌شویم كه در سراسر آن، نوعي توحيد ديده مي‌شود، بنابراين اگر كسي در مطالعات اسلام خود، «جزء‌گرا» باشد، متوجه نكات مهم آن نمي شود. مانند حج كه اگر جرئي از آن بررسي شود، اسرار هر يك از اعمال حج كه همان خروج از ماده و دخول در روحانيت است را متوجه نمي شود.
