به گزارش خبرگزاری حوزه از نمایشگاه بین المللی قرآن کریم، حجت الاسلام و المسلمین محمدحسین الهی زاده، چهارشنبه شب در نشستی علمی با عنوان "آسیب شناسی رفتار جوانان از منظر قرآن" که به همت حوزه  علمیه خراسان در بخش حوزوی بیستمین  نمایشگاه بین المللی قرآن کریم در محل مصلای تهران برگزار شد، اظهار داشت: شناخت ما از جوانان ناقص است در حالی که انسان سازی بعد از انسان شناسی است.

وی با بیان این که انسان دارای هفت نفس است، گفت: اولین نفسی که در انسان شکل می گیرد نفس مُلهمه است که خدا به آن تقوا گرایی را الهام کرده است.

این مفسر قرآن با طرح این سؤال که آیا انسان بدون تربیت، موجودی بد ذات، نیک سرشت یا خنثی است؟، گفت: انسان موجودی نیک سرشت و خوش ذات است که اگر همانطور که خدا او را آفریده طبق فطرت الهی رشد کند، مسیر سعادت را طی می کند که ما از این نیک سرشتی انسان به همان نفس ملهمه استشهاد می کنیم. بر این اساس کسی که همین نفس ملهمه را رشد دهد سعادتمند  خواهد شد.

وی با بیان این که نفس دومی که در انسان شکل می گیرد نفس اماره به سوء است، گفت: نفس اماره به سوء خدادادی نیست بلکه محصول سوء اختیار ماست و بعضی ها فکر می کنند که خدا ما را این گونه آفریده، در حالی که خداوند ما را نه با گرایش به بدی ها بلکه با گرایش به خوبی ها آفریده است.

حجت الاسلام و المسلمین الهی زاده افزود: نفس اماره به سوء، محصول سوء اختیار انسان یا جامعه است.

وی سومین نفس انسان را نفس لوامه معرفی کرد و گفت: نفس لوامه نفسی است که انسان را برای انجام بدی ها و گناهان سرزنش می کند.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: متأسفانه توسط برخی افراد، در جامعه این گونه تلقی می شود که نفس لوامه همان نفس خدایی است در حالی که این طور نیست.

وی افزود: حتی نفس لوامه گاهی دستخوش دسیسه های شیطانی است، چه آن که گاهی اوقات، شیطان از آن برای ملامت گری انسان سوء استفاده می کند.

حجت الاسلام و المسلمین الهی زاده افزود: یعنی گاهی شیطان برای کوچکترین گناه، با سوء استفاده از نفس لوامه آن قدر انسان را سرزنش می کند که گاهی انسان از رحمت خدا نا امید می شود،در حالی که فرد مورد نظر، اگر بداند خدایی دارد که او را کمک کرده و از گناهان او گذشت می کند، این قدر تسلیم نفس لوامه نشده و این قدر نا امید

نمی شود.

وی یادآور شد: نفس مُهلمه که به عنوان اولین نفس نام برده شد، نفسی خدادادی است اما نفس اماره به سوء و نفس لوامه، بر اثر سوء ا ختیار انسان، والدین و یا جامعه شکل می گیرد.

این مفسر قرآن در بیان نفس چهارم انسان گفت: نفس مطمئنه از دیگر نفس های انسان است و نفسی است که بر اثر ارتباط با خدا به آرامش دست پیدا می کند. یعنی انسانی که اهل مناجات با خدا بوده و لذت آن را چشیده باشد، آرامش پیدا می کند.

وی خاطرنشان کرد: البته آرامش و اطمینان  نفس هم دو گونه است؛ یک سری انسان ها اهل اطمینان هستند، اما آرامش شان آرامشی حیوانی است و نه ربانی، اما کسانی که با ذکر خدا آرامش پیدا می کنند آن ها آرامشی ربانی دارند.

حجت الاسلام و المسلمین الهی زاده با بیان این که پنجمین نفسی که در انسان شکل می گیرد، نفس راضیه است، گفت: نفس راضیه نفسی است که علاوه بر آن که آرامش الهی را پیدا کرده، از خدا و از تقدیر و از سرنوشتش راضی است.

وی با بیان این که بعد از نفس راضیه که در انسان شکل می گیرد، نفس بعدی، نفس مرضیه است، گفت: وقتی ما از خدا راضی باشیم باعث می شود که خدا هم از ما راضی باشد و این باعث ایجاد یک روحیه خاص در انسان می شود؛ یعنی نفس مرضیه بعد از نفس راضیه به دست می آید.

این استاد حوزه و دانشگاه با بیان این که "نفس مسوله" هفتمین نفس انسان است، گفت: این نفس، نفس توجیه گر انسان است.

وی با بیان این که باید با تدبر در میان این هفت نفس انسان، جایگاه سیر تربیت و آسان ترین شکل تربیت انسان را پیدا کنیم، گفت: پدر و مادر می توانند، فرزندشان را از نفس مُلهمه رشد داده و به نفس مطمئنه و بعد نفس راضیه و سپس نفس مرضیه برسانند، بی آن که به سه نفس دیگر یعنی نفس اماره، نفس لوامه و نفس مسوله برسند اما اگر کوتاهی در تربیت فرزندان داشته باشند، وضع مطلوبی را شاهد نخواهیم بود.

حجت الاسلام و المسلمین الهی زاده در پایان یادآور شد: نفس مسوله این قدر توجیه گر است که زشتی ها را خوب  جلوه می دهد؛ این قدر بدی ها را توجیه می کند که انسان فکر می کند کار خوب می کند و در این شرایط نفس اماره و نفس لوامه برای پیشبرد سیاست های شیطان لازم نیست.