حضرت آیتالله مظاهری در درس اخلاق خود، با تسلیت فرارسیدن سالروز شهادت مولای متّقیان و امیرمؤمنان امام علی(ع) آن امام بزرگوار را اسوۀ حسنه و الگوی شایسته برای همۀ اعصار و در همۀ زمینهها دانسته و با یادآوری بحثهاي پيشين دربارۀ اقسام عمل صالح، اظهار داشتند: یک بررسی اجمالی در سیرۀ امیرالمؤمنین(ع) ظهور و بروز کاملترین وجوه فعّاليّتها و اعمال صالح، اعمّ از فعّالیّت علمی، فرهنگی و عبادی، کار تولیدی، توزیع عادلانۀ بیتالمال و خدمترسانی به خلق خدا را در زندگانی آن حضرت نمایان میسازد.
ایشان با تشریح گوشههایی از خدمات علمی، فرهنگی و عبادی امیرالمؤمنین(ع) افزودند: وجود مبارک امیرالمؤمنین(ع) علاوه بر اینکه در عبادت و مناجات با پروردگار، سرآمد بودند و ادعیّهای نظیر دعای کمیل و مناجات شعبانيّه با مفاهيم بلند و بینظیر عرفانی از ایشان به یادگار مانده است، در بيان ساير معارف والاي الهي نيز بيبديل و سرآمد بودند و کتاب شریف نهجالبلاغه ـ که بیشتر، حاصل جمعآوری خطبهها و نامههای آن امام بزرگوار در پنج سال خلافت ایشان است و بعد از قرآن کریم، هیچ کتابی یارای مقایسه و مقابله با آن را ندارد ـ نمونهاي از درياي عظمت علمي و فرهنگي آن امام همام است.
معظمله دربارۀ نهجالبلاغه تصریح کردند: بسیاری از معارف اسلامی نظیر تفسیر، اخلاق، کلام، فلسفه و عرفان در نهجالبلاغه و در کلام امیرالمؤمنین(ع)، به نحو اساسي و زيربنايي وجود دارد و افزون بر این، اصالت و فرهنگ تشیّع، مرهون نهجالبلاغه است و در یک کلام میتوان گفت: نهجالبلاغه نه تنها افتخار شیعیان و مسلمانان، بلکه مايۀ تفاخر همۀ بشریّت است.
*عهدنامه مالک اشتر راهگشای معضلات حکومت اسلامی
آیتالله العظمی مظاهری با اشاره به برخی معارف و آموزههاي سياسي و حکومتی امیرالمؤمنین(ع) در نهجالبلاغه، از عهدنامۀ مالک اشتر به عنوان پاسخگوی نیازها و راهگشای معضلات حکومت اسلامی در همۀ اعصار، نام برده و خاطرنشان ساختند: امیرالمؤمنین(ع) هنگامی که مالک اشتر را به استانداری مصر منصوب فرمودند، بدون مقدّمۀ قبلی و فیالبداهه منشور جامع حکومت اسلامی را نوشتند و به او تحویل دادند و بنابر گواهی خبرگان و سیاستمداران، عهدنامۀ مالک اشتر، از منشور سازمان ملل که بعد از جنگ جهانی دوم یعنی بعد از گذشت بيش از هزار و چهارصد سال، با حضور، همفکری و مشورت سیاستمداران و کارشناسان بینالمللی از کشورهای مختلف و در مدّت چندسال نوشته شد، جامعتر، مفیدتر و کارآمدتر است.
این مرجع تقلید در ادامۀ بیانات خود با تشریح گوشههایی از فعّاليّتها و خدمات اقتصادی امیرالمؤمنین(ع) در مدّت زندگانی، تأثیرات شگفتآور خدمات و تدابیر اقتصادی ایشان به جامعۀ اسلامی را یادآورشده و افزودند: امیرالمؤمنین(ع) در مدّت بیست و پنج سال پس از رحلت رسولالله«صلیاللهعلیه وآله وسلّم» و در دورانی که حقّ آن حضرت در خلافت و حکومت اسلامی، غصب شده بود، هیچگاه منزوي و خانهنشین و بیکار نبودند، بلکه در آن دوران، صبر و بردباری پیشه کردند و علاوه بر خدمات فرهنگی و اجتماعی، بيش از بیست مزرعه را آباد و وقف اسلام و مسلمین کردند و کوشش آن حضرت در زمینۀ زراعت و تولید، باعث شکوفایی اقتصاد جامعۀ اسلامی در آن دوران شد.
ایشان در ادامه، ضمن یادآوری تدابیر اقتصادی امیرالمؤمنین(ع) در دوران حکومت، اظهار داشتند: امیرالمؤمنین(ع) در دوران حکومت خود با اجرای دقیق احکام و قوانین اقتصادی اسلام، توانستند با معضلاتی نظير فقر، تبعیض و فساد،به طور جدّي مقابله کنند و به طور کلّی حکومت ایشان پاسخگوی نیازهای اقتصادی و اجتماعی مردم بود.
آیتالله العظمی مظاهری در بخش دیگری از بیانات خود، از توزیع عادلانۀ ثروت و امکانات بیتالمال در ميان همۀ اقشار مسلمین به عنوان یکی از ویژگیهای خاصّ حکومت امیرالمؤمنین(ع) نام برده و تصریح کردند: امیرالمؤمنین(ع) در حراست از اموال بیتالمال و جلوگیری از حیف و میل و به هدر رفتن ثروت عمومی مسلمین، زبانزد عامّ و خاص بودند و همواره از اموال عمومی و بیتالمال مسلمین به صورت دقیق محافظت میکردند و اموال عمومي را با رعایت کامل عدالت، بین همۀ مسلمین تقسیم مینمودند.
ایشان در اینباره اضافه کردند: امیرالمؤمنین(ع) نهایت صرفهجویی را در ادارۀ حکومت داشتند و علاوه بر اینکه خود از بیتالمال استفادۀ شخصی نمیکردند و از مال خود نیز به دو تکّه نان جو در روز و دو پیراهن ساده در سال قناعت کرده بودند، همواره استانداران و متصدّیان حکومت را به صرفهجویی و پرهیز از اسراف و تجمّلگرایی و اشرافیگری و اجتناب از هزینههای بیجا و بیاثر سفارش میفرمودند تا جایی که در نامهای به کارگزاران خود نوشتهاند: «برای نامهنگاری، قلمهای خود را تیز بتراشید و بین سطور فاصله نیندازید و به جای قلمفرسایی، جان کلام را بنویسید که بیتالمال مسلمين تحمّل ضرر را ندارد».
معظمله در ادامۀ بیانات خود، خدمترسانی به خلق خدا و گرهگشایی از مشکلات مردم را بارزترین صفت حسنۀ امیرالمؤمنین(ع) توصیف کرده و افزودند: تاریخ زندگی امیرالمؤمنین(ع)، سرشار از خدمات خالصانۀ ایشان به خلق خدا و گرهگشایی از مخلوقات است و بروز و ظهور این صفت حسنه در سیرۀ آن حضرت به قدری است که میتوان گفت: گویا امیرالمؤمنین صرفاً برای خدمت به مخلوقات خداوند، خلق شده بود.
*به جای تجملگرایی به مشکلات مردم رسیدگی شود
معظّمله، خدمت به درماندگان و نیازمندان را بالاترین آرزوی امیرالمؤمنین(ع) دانسته و تأکید کردند: شیعیان باید به امام خود اقتدا کنند و به جای آمال و آرزوهای بیجا و به جای اتلاف وقت و پرداختن به امور لغو و بیهوده و نيز به جاي تجمّلگرايي، خدمترسانی به دیگران و گرهگشایی از مشکلات مردم را سرلوحۀ اعمال خود قرار دهند و در این زمینه دستکم تلاش کنند که شباهتی به امیرالمؤمنین(ع) پیدا کنند.
حضرت آیتالله مظاهری در بخش پایانی خود با تأکید مجدّد بر ضرورت سرمشق گرفتن از سیرۀ عملی امیرالمؤمنین(ع) افزودند: شیعیان از نظر عقیده و شعار، در وضعیّت نسبتاً مطلوبی قرار دارند، امّا بسیاری از آنان از حیث پیروی از اهلبیت«سلاماللهعلیهم» و عمل بر طبق موازین قرآن و عترت، با ائمّۀطاهرین«سلاماللهعلیهم» و اولیای دین، فاصلۀ زیادی دارند.
ایشان در این زمینه تصریح کردند: همۀ مردم و به خصوص همۀ مسئولین، لازم است فعالیّت مداوم امیرالمؤمنین(ع) را سرمشق خود قرار دهند و نحوۀ خدمات علمی، فرهنگی و اقتصادی آن حضرت و شیوۀ حکومتی و تدابیری که در امر ادارۀ حکومت داشتند را به صورت برنامۀ مدوّن برای ادارۀ کشور، تنظیم و به آن عمل نمایند تا مشکلات و معضلات فعلی برطرف گردد.
انتهای پیام 18/313